Мцяллиф адлы кимйяви реаксийалар

Oksidləşmə-reduksiya proseslərinin izahı üçün
: 
Bu halda fərz edilən maddənin oksidləşmiş və reduksiya olunmuş 
formalarında entalpiya dəyişikliyi müqayisə olunur. Bu prosesin getmə 
müddətində müxtəlif faktorların təsviri haqqında məlumat verir. Məsələn, 
halogenlərin oksidləşdiricilik qabiliyyətinin müəyyən edilməsi üçün mühüm 
faktor halogenid ionlarının hidratlaşma entalpiyasıdır. 

Maddənin həll olması və həll olmamasını izah etmək üçün: 
Əvvəlki müzakirələrə uyğun olaraq bunu aşağıdakı əsas vəziyyətlərə görə 
izah etmək olar: həll olan maddənin hissəciklərinə ayrılması zamanı entalpiya 
dəyişilməsinin qiyməti ilə (qəfəs entalpiyası) həlledicinin hissəciklərə ayrılması 
(buxarlanma entalpiyası) zamanı entalpiya dəyişikliklərini hissəciklərn birləşməsi 
ilə məhlulun əmələ gəlməsi zamanı entalpiya dəyişikliyini (solvatlaşma 
entalpiyası, suda məhlulda olduqda hidratlaşma entalpiyası) müqayisə edək : 

İdarə olunmayan şəraitdə reaksiyanın gedişi zamanı entalpiya 
dəyişməsinin müəyyən edilməsi üçün:
Məsələn, oksidləşdiricinin təsiri ilə etanol sirkə aldehidinə qədər oksidləşir, 
bu proseslərdə entalpiya dəyişməsini etanolun və sirkə aldehidinin yanma 
parametrlərinin qiymətinə görə müəyyən etmək olar: 

---

Kimya məktəbdə 
45
 

Maddənin molekulyar formulunun izahı üçün: 
Məsələn, nə üçün maqnezium-xloridin formulu MgCl və ya MgCl
3
deyil, 
MgCl
2
kimidir ? 
Bu birləşmələrin hər üçünün əmələgəlməsi üçün Born- Qaber tsikli göstərir 
ki, MgCl
2
formulu digər iki formulla müqayisədə daha termostabildir. 

İon qəfəsindəki enerjinin hesablanması üçün
: 
Born-Qaber tsiklindən belə nəticə çıxır ki ; 

Bərk halda metallardan kation əmələ gəlməsi tamamilə bərk ion 
birləşmələrin formuluna uyğundur; 

Anionların əmələ gəlməsi də bu cür baş verir; 

İonlar birlikdə birləşərək ion qəfəsi əmələ gətirir.
Natrium-xloridin əmələ gəlməsinin mərhələli yolu və birbaşa reaksiyalar 
bərk maddənin onun elementlərindən əmələ gəlməsi entalpiyasına görə 
ekvivalentdir, ona görə də qəfəsin enerjisini müəyyən etmək olar.
Birbaşa yolun entalpiya dəyişməsi mərhələli yolun entalpiya dəyişməsinə 
bərabərdir: 

---

2(66)2019 
46 
Birbaşa olmayan əmələgəlmə = ionların əmələgəlməsi + qəfəs enerjisi 
