Mədəniyyət və turizm Mündəricat

Azərbaycan muğamı dünya mədəniyyətində 
 
Azərbaycan musiqisi ənənəvi olaraq Qafqazda musiqi həyatının vacib hissəsini təşkil edirdi. Muğamlar 
Gürcüstan  və  Ermənistanın  şəhərlərinin  musiqi  həyatında  çox  geniş  yayılmışdı,  onlar  həm  də  İran,  Mərkəzi 
Asiya  və  Türkiyədə  məşhur  idilər.  XX  əsrin  əvvəllərində  Azərbaycanın  ənənəvi  musiqiçiləri  Rusiya  və 
Avropaya dəvətlə qastrol səfərlərinə getməyə və qrammofon valları yazdırmağa başladılar.  
1920-ci  ildə  Azərbaycanda  sovet  rejimi  bərqərar  olunandan  sonra,  əsasən  30-cu  illərdən  başlayaraq, 
musiqi mədəniyyəti tam şəkildə dövlətin nəzarəti altına düşür. Sovet dövləti tərəfindən həyata keçirilən «dəmir 
pərdə» siyasəti uzun illər Azərbaycan musiqisi və musiqiçilərinin beynəlxalq musiqi bazarına çıxışını bağladı.  
Keçən  əsrin  70-ci  illərin  əvvəllərində  Sovet  İttifaqında  YUNESKO-nun  himayəsi  altında  keçirilən 
ənənəvi  musiqinin  beynəlxalq  festivalları  Qərb  üçün  Sovet  Şərqinin  ənənəvi  musiqisini,  həmçinin  orijinal 
musiqi  mədəniyyəti  kimi  Azərbaycan  muğam  sənətini  «kəşf  etdi».  O  vaxtdan  Azərbaycan  muğamı  dünya 
mədəniyyəti məkanına daxil olmağa başlayır. 1971-ci ildə YUNESKO 50 albomdan ibarət olan «Dünya ənənəvi 
musiqisinin antologiyası» kolleksiyasına «Şərqin musiqi antologiyası» seriyasında çıxan «Azərbaycan musiqisi» 
plastinkasını  daxil  edib.  1975-ci  ildə  Azərbaycan  muğamları  yenə  də  YUNESKO  tərəfindən  «Musiqi 
mənbələri» seriyasında buraxılıb. Azərbaycan muğamı Tarkovskinin bütün dünya ekranlarını dolaşan «Stalker» 
filmində də səslənib.  
1991-ci  ildə  müstəqillik  əldə  edilməsi  və  siyasi  rejimin  dəyişilməsi  ilə  əlaqədar  Azərbaycan  ənənəvi 
musiqisi üçün Qərbə qapı əvvəlkindən daha geniş açıldı. Bu gün Azərbaycan ənənəvi musiqiçiləri beynəlxalq 
festivallarda  iştirak  edir  və  dünyanın  bütün  hissələrində  konsert  verir,  iri  qərb  kompaniyalarında  disklər 
yazdırırlar.  
2003-cü  ildə  YUNESKO  Azərbaycan  muğamını  «bəşəriyyətin  şifahi  və  mənəvi  irsinin  şedevrləri» 
siyahısına  daxil  etdi  və  bununla  da  muğamın  bədii  təkrarolunmazlığını  və  dünya  mədəniyyəti  üçün dəyərini 
təsdiq etdi.