Mediator team Fiziologiya Klinika

Granulalar
: trombotsitlar sitoplazmasida 2 turdagi granulalar farqlanadi
□■
zich granulalar
– fosfolipid, triglitserid, xoleterol, ATF, ADF va serotonin (5HT) saqlaydi. (
!!!
Trombotsitlar 5HT sintezlay olmaydi, shu sabab ular 5HT ni GIT orqali oʻtishda oladi).
□■
alfa granulalar
– tarkibida ivish faktorlari kabi sekretor oqsillar va trombotsitar oʻsish omili saqlaydi.
!!!
Trombotsitlar prostaglandinlar sintezlash qobilyatiga ega va bu prostaglandinlar mahalliy garmon 
vazifasini bajaradi.
Xususiyatlari va vazifalari 
1. Yopishqoqlik (Adgeziya)
Trombotsitlar qandaydir nam yoki notekis 
yuzada aktivlanadi va yopishadi. 
Yopishqoqlik uchun javobgar omillarga
kollagen, trombin, ADP, tromboksan A2, 
kalsiy ionlari va Von Willebrand faktori 
kiradi. Qachonki tomir devori shikastlansa 
trombotsitlar taʼsirlangan kollagen va 
V.Willebrand omillariga retseptorlari orqali 
birikadi. 
2. Agregatsiya

Trombotsitlar agregatsiya xususiyatiga ega. (yaʼni boshqalariga yopishish xususiyatiga ega). Bu 
ADF va 
tromboksan A2
ga bogʻliq. Trombotsitlar adgeziya natijasida granulalar ajralishi (ekzositoz) yuzaga keladi. 
Ajralgan ADF trombotsitlar membranasidagi ADF retseptorlariga taʼsir qiladi va keyingi agregatsiyasini hosil 
qiladi. Trombotsitlar agregatsiyasi shuningdek, 
trombotsitlarni faollashtiruvchi faktor
(PAF), sitokinlar 
(trombotsitlar tomonidan ajralgan) neytrofil va monotsitlar tomonidan aktivlanadi. PAF GPCR retseptorlari 
orqali harakat qiladi. 
!!!
ADF retseptorlarining P2Y1, P2Y2 va P2X1 kabi turlari maʼlum
Trombotsitlar funksiyasi
1. 
Gemostazdagi vazifasi

---

Zebo Iskandarova. Aziza Zaynutdinova. Mirmuhsin Axtamov
. | 
MEDIATOR team
 
Jarohatlangan qon tomirlardan qon ketishini avtomatik toʻxtashi yaʼni gemostazda rol oʻynaydi. (Gemostaz 
detallarigacha keyinroq koʻrib chiqamiz). 
□■ 
Vazokonstriksiyada
– trombotsitlar tomonidan chiqariladigan 
serotonin
va boshqa vazokonstriksion 
moddalar taʼsirida