Məhərrəmov A. M., Nəsibov Ş. S., Allahverdiyev M.Ə

41 

P=O və s. kimi rabitələrin elektron sıxlığını artıran faktorlar, 

onların udma zolaqlarının intensivliyini artırmalı, elektron sıx-

lığını azaldan faktorlar isə zolaqların intensivliyini azaltmalıdırlar. 

Əldə olunan təcrübi nəticələrə  əsasən, demək olar ki, valent 

rəqslərinin tezliyi azaldıqca  İQ – udma zolaqlarının intensivliyi 

artır. Bu onunla əlaqədardır ki, rəqs tezliyinin özü rabitənin güc 

sabitinin funksiyasıdır, amma rabitənin elektron sıxlığının artması 

onun azalmasına gətirib çıxarır. 

Beləliklə,  İQ-spektrdə  hər bir zolaq aşağıdakı parametrlərlə 

xarakterizə olunur (şəkil 8): 

1.

 

Maksimumda rəqs tezliyi ν (sm

-1

); 

2.

 

Maksimumda intensivlik 

l

⋅

=

ε

c

D

 (l/mol

⋅sm); 

3.

 

Zolağın eni (sm

–1

); 

4.

 

İnteqral intensivlik (A). 

 

 

Şəkil 8. İnfraqırmızı udma zolağının xarakteristikaları. 

 

 

42 

3.2. Bəzi sinif üzvi birləşmələrin 

İQ-spektrlərinin xüsusiyyətləri 

 

Doymuş karbohidrogenlər. Alkanların və tsikloalkanların C-H 

rabitələrinin valent rəqslərinin tezlikləri 3000 sm

-1

-dən aşağıda 

yerləşir, ancaq tsiklopropanın udma zolağı  ≈3050 sm

-1

-dir (bax: 

şəkil 9). Simmetrik və antisimmetrik rəqslərin təsirindən CH

2

  və 

CH

3

 qruplarının valent rəqsləri dublet şəklində müşahidə edilir. 

Lakin bir çox İQ spektrometrlər bu dubletlərin komponentlərini 

ayırd edə bilmədiyindən onlar bir sinqlet şəklində çıxırlar. Metin 

hidrogeninin valent rəqsləri təqribən 2890 sm

-1

 sahədə müşahidə 

edilir. 

H

H

C

H

 

H

H

C

H

 

2962 sm

-1

 

(antisimmetrik) 

2872 sm

-1

 

(simmetrik) 

metil qrupunda valent rəqsləri 

H

H

C

 

H

H

C

 

2926 sm

-1

  

(antisimmetrik) 

2853 sm

-1  

(simmetrik) 

metilen qrupunda valent rəqsləri 

 

 

43 

 

Şəkil 9. Heksanın (A) və tsikloheksanın (B) infraqırmızı spektrləri. 

Metil və metilen qrupları həm də 1465-1460 sm

-1

 sahələrinin 

ətrafında  şüanı udurlar. Bu udma metilen qayçıvari və metil asim-

metrik deformasiya rəqsləri ilə bağlıdır. Metil qrupu olmayan 

tsikloalkanların  İQ-spektrində 1460 sm

-1

 zolaqlar (alkil qruplu 

alkanların və tsikloalkanların spektrlərindən) daha itidir. Belə ki, 

birincilərdə bu sahədə, ancaq metilen qayçıvari rəqslər, 

axırıncılarda isə  həm də asimmetrik metil rəqsləri də müşahidə 

olunur. 

Maksimumu 1380 sm

-1 

olan udma metil qruplarının 

simmetrik deformasiya rəqslərinin nəticəsidir. Bu isə 

birləşmələrin quruluşunun təsdiqində vacib meyardır. Metil qrupu 

olmayan birləşmələrdə bu udma zolağı yoxa çıxır.  Əgər udan 

qrup izopropil və ya üçlübutil qrupdursa, onda bu udma zolağı 

parçalanır. Bu iki qrup arasında seçimi parçalanmanın intensivliyi 

 

44 

əsasında etmək olar. Belə ki, üçlübutil qrupu olduqda aşağı 

tezlikli pik daha intensivdir. İzopropil qrupu olduqda dubletin 

intensivliyi simmetrikdir. Üçlübutil qrupunun olmasını  həm də 

1255 və 1210 sm

-1

 olan udma zolağı da təsdiqləyir. Birləşmədə 

dördlü karbon atomu olduqda 1215 və 1195 sm

-1

 sahəsində udma 

müşahidə edilir. 

Bir-biri ilə bağlı metilen qruplarının zəncirini  –(CH

2

)

n

–  

təqribən 750 sm

-1

-də müşahidə olunan və az intensiv zolağa görə 

ayırd etmək olar. Məsələn, ν=750 sm

-1

 (n=4); ν=740 (n=3); ν=780 

(n=2). 

Bucaq gərginliyi olmayan tsiklik birləşmələrdə metilen 

qruplarının tezliyi açıq zəncirli doymuş karbohidrogenlərin 

metilen qruplarının tezliyindən fərqlənmir. Gərginlik artdıqca 

tezliyin qiyməti artır və yuxarıda göstərdiyimiz kimi 

tsiklopropanda 3050 sm

-1

-dir (bax: şəkil 9). 

Gərginliyi olmayan tsikllərdə metilen qruplarının qayçıvari 

rəqsləri bir balaca 1462-dən 1452 sm

-1

-ə sürüşür. 

Alkenlər. Alkenlərin C=C rabitələri İQ şüaları 1650±20 sm

-1 

sahədə udurlar. Bu rəqslər tam valent rəqsləri deyildir. Belə ki, 

C=C rabitəsinin dartılması ilə  bərabər H-C=C valent bucağı da 

dəyişir. C=C valent rəqsinin 1670-1630 sm

-1

 intervalında 

vəziyyəti C=C rabitəsi yanında  əvəzolunma dərəcəsindən və 

molekulun həndəsi quruluşundan asılıdır.  Əvəzedicilərin sayının 

artması ν

c=c

 tezliyini artırır. Trans-izomer üçün bu tezlik bir qayda 

olaraq yüksək, intensivlik isə aşağıdır. 

Tsiklik alkenlər üçün C=C rabitəsinin udma zolağının 

vəziyyəti onun endo- və ya ekzo-tsiklik olmasından asılıdır. 

Alkenlərin vinil hidrogenlərinin udması 3000 sm

-1

-dən

 

yuxarıdır və əvəzolunma dərəcəsi ilə müəyyən edilir. Belə udma 

ikiqat rabitənin və  ən azı bir vinil hidrogeninin olmasını 

təsdiqləyir. 

Alkenlərin quruluşunun təsdiqi üçün 1000-800 sm

-1 

sahədə 

 

45 

olan udma vacibdir. Bu udmanın tezliyi ikiqat rabitə yanında əvəz 

olunmanın təbiətindən və dərəcəsindən asılıdır. 

Alkinlər. Sadə alkinlərin  İQ-spektrlərində 2300-2100 sm

-1 

diapozonunda orta intensivlikli udma zolağı müşahidə edilir. 

Zolağın intensivliyi C

≡C rabitəsi molekulunun axırında olduqda 

çoxdur, rabitə molekulun ortasına sürüşdükcə  kəskin azalır və 

simmetrik alkinlərdə bu zolaq olmaya da bilər. Monoalkil 

törəmələrdə zolaq 2140-2100 sm

-1

, dialkil törəmələrdə 2260-2190 

sm

-1

 sahələrdə yerləşir. 

Asetilen qrupu molekulun sonunda yerləşdikdə C-H 

rabitəsinin nazik udma zolağı ~3300 sm

-1 

-də müşahidə edilir. 

Halogenli törəmələr. Üzvi birləşmələrin tərkibində halogenin 

olmasını İQ-spektrlərin köməyilə təyin etmək çətindir. Belə ki, C-

Br və C–I rabitələrinin udması spektrin elə sahəsində (600-500 

sm

-1

) yerləşir ki, bu da bir çox cihazın imkanları xaricindədir. 

Eyni zamanda C–F və C–Cl rabitələri geniş  hədlərdə (1350-950 

və 850-500 sm

-1

müvafiq olaraq) udurlar. 

Tsikloheksan halqasında ekvatorial əvəzedici müvafiq aksial 

əvəzedicidən daha yüksək tezliklərdə udur. Buna görə  də 

ekvatorial (800 sm

-1

) və aksial (700 sm

-1

) C–Cl rabitələrini 

fərqləndirmək olar.  

Spirtlər. Spirtlərin səciyyəvi udma zolaqları 3650-3000 sm

-1

 (O-

H rabitəsinin valent rəqsləri) və 1400-1000 sm

-1

 (O–C rabitəsinin 

valent rəqsləri) sahələrdə müşahidə edilir. Hidroksil qruplarının 

valent rəqsləri sahəsində bir neçə udma tipi təyin etmək olar. 

Spirtlərin təmiz və ya qatı  məhlullarının infraqırmızı spektrlərinin 

3550-3200 sm

-1

 sahəsində molekullararası hidrogen rabitəsinin 

nəticəsi olan geniş udma zolağı müşahidə edilir. Qaz fazasında və ya 

durulaşdırılmış  məhlulların spektrində hidrogen rabitəsi  əmələ 

gətirməyən hidroksil qrupunun 3650-3550 sm

-1

 sahədə intensiv 

udma zolağı  çıxır. Adi şəraitdə (10% CCl

4

  məhlulu) çəkilmiş 

spektrlərdə  həm sərbəst, həm də hidrogen rabitəsinin  əmələ 

 

46 

gəlməsində  iştirak edən hidroksil qruplarının zolaqları müşahidə 

edilir (şəkil 10). 

 

Şəkil 10. Etil spirtinin karbon 4-xloridlə müxtəlif qatılıqlı 

məhlullarının İQ-spektrləri

. 

 

Hidroksil qrupunun molekullararası hidrogen rabitəsinin 

əmələ  gəlməsində  iştirakı udma zolağının aşağı tezliklərə  tərəf 

sürüşməsi ilə özünü göstərir. Dimerlər əmələ gəldikdə 3550-3450 

sm

-1

sahəsində  İQ udma zolaqları müşahidə edilir. Qeyd etmək 

lazımdır ki, hidroksil qrupu saxlayan birləşmənin inert həlledicidə 

qatılığı  dəyişdikdə spektrin forması  dəyişir. Belə ki, aşağı 

qatılıqlarda spektrdə  sərbəst hidroksil qrupuna aid edilən nazik 

udma zolağı müşahidə edilir. Qatılığın artması dimerlərin və 

poliassosiatların  əmələ  gəlməsinə  gətirib çıxarır və spektrdə 

sərbəst OH qrupu ilə barəbar daha uzun dalğalı sahədə udma 

zolağı əmələ gəlir (bax: şəkil 10). Qatılığın sonrakı artması hidro-

gen rabitəsində  iştirak edən hidroksil qrupunun zolağının 

intensivliyini artırır. 

 

47 

Efirlər, ketonlar, aminlər və s. kimi polyar birləşmələrlə 

molekullar arası hidrogen rabitəsinin  əmələ  gəlməsi hidroksil 

qrupunun udma zolağını 3550-3450 sm

-1

 sahəyə sürüşdürür. Eyni 

zamanda elektron donor qrupunun udma zolağı da aşağı tezlikli 

sahəyə sürüşür (10-20 sm

-1

). 

Hidroksil qrupunun molekuldaxili hidrogen rabitəsində 

iştirakı spektrdə 3500-3000 sm

-1

sahədə nazik udma zolağını 

əmələ gətirir. Xelat tipli hidrogen rabitəsi 3200-2500 sm

-1

 sahədə 

geniş udma zolağı  şəklində özünü biruzə verir. Molekularası 

hidrogen rabitəsindən fərqli olaraq molekuldaxili hidrogen 

rabitəsinin udma zolaqları inert həlledicilərdə qatılıqdan asılı 

deyildir. 

 

R–OH 

R OH O

R

H  

C

C

O

H

O

H

 

ν

OH

 – 3650 sm

-1 

sərbəst OH qrupu 

ν

OH

 

≈

3550-3200 sm

-1 

molekularası 

H – rabitəsi 

ν

OH

=3500-3000 sm

-1 

molekuldaxili 

H – rabitəsi 

 

Polyar C-O rabitəsinin olması 1200-1000 sm

-1

 intervalında 

intensiv udma zolağını  əmələ  gətirir. Bundan əlavə 1400-1250 

sm

-1

 sahəsində OH qrupunun deformasiya rəqslərinin udma zolağı 

müşahidə edilir. 

Bəzi hallarda 1400-1000 sm

-1

 sahədə olan udma zolaqlarının 

vəziyyətinə görə birli, ikili və üçlu spirtləri ayırd etmək olar (bax 

cədvəl 14). 

 

Cədvəl 14. Spirtlərin C-O rabitəsinin səciyyəvi rəqsləri 

 

 

48 

Spirt 

ν, sm

-1

 

R

3

C–OH 1200-1125 

R

2

CH–OH 1125-1085 

C=C–CR–OH 1125-1085 

(CH

2

)

n

COH

 

1125-1085 

C=C–CHR–OH 1085-1050 

RCH

2

–OH 1085-1050 

(CH

2

)

n

CH-OH

 

1085-1050 

başqaları 1050 

aşağı 

 

Sadə efirlər. 

Spirtlərdə olduğu kimi sadə efirlərdə  də C–O 

rabitəsinin valent rəqsləri 1100 sm

-1 

ətrafında müşahidə edilir. 

Epoksidlər bir çox hallarda 1250 sm

-1 

ətrafında C–O rabitəsinin 

valent rəqsləri ilə  şərtləşdirilmiş udma zolaqları verirlər. Ancaq 

bu udma zolağının olmaması epoksi qrupun olmaması deyil. Bəzi 

epoksidlərin İQ-spektrlərində 850 sm

-1

 ətrafında müşahidə olunan 

udmanı alkenlərdə C–H rabitəsinin deformasiya rəqsləri ilə səhv 

salmaq olar. 

Aromatik karbohidrogenlər. 

Aromatik birləşmələr üç 

sahədə olan udmaya görə təyin edilir: 

a) >3000 sm

-1

; 

b) 2000-1400 sm

-1

; 

c) 900-650 sm

-1

. 

Benzol və onun törmələrinin C–H rabitəsinin valent rəqsləri 

3080-3030 sm

-1

 sahədə müşahidə edilirlər. Alkenlərin də bu 

interval udması olduğundan molekulda benzol halqasının 

mövcudluğunu, ancaq benzol törəmələrinin 1650-1400 sm

-

1

arasında dörd udma zolağına görə  təyin edirlər. Bu udma 

zolaqları C=C rabitəsinin rəqsləri ilə  əmələ  gələrək 1600, 1585, 

1500 və 1450 sm

-1 

yaxınlığında yerləşərək 2000-1650 sm

-1

 

arasında kombinasion tezliklərin və obertonların çox zəif udma 

 

49 

zolaqları müşahidə edilir. Əvəzlənmələri müşahidə edə bildikdə 

(yəni qatı  məhlullarda) benzol halqasında onların vəziyyətini 

təyin etmək olar (şəkil 11). 

   

Şəkil 11.  Əvəz olunmuş benzolların 2000-1600 sm

–1

 sahədə  səciyyəvi 

udma zolaqları. 

 

Benzol halqaları 900-650 sm

-1

 sahədə C-H rabitələrinin 

deformasiya rəqslərinin nəticəsi olan güclü udmaya malikdirlər. 

Bu udma zolaqları vasitəsilə benzol halqasında gedən 

əvəzlənmənin xüsusiyyətini təyin etmək olar (cədvəl 15). 

 

Cədvəl 15. Əvəzlənmənin benzol udmasına təsiri 

 

Əvəzlənmənin xüsusiyyətləri

ν, sm

–1

 

mono 770-735; 

710-685 

o-1,2-di 760-745 

m-, 1-3-di 

900-860; 790-770, 725-685 

p-, 1,4-di 

830-880 

1,2,3-tri 800-770, 

720-685 

1,2,4-tri 900-860; 

860-800 

1,3,5-tri 

900-860; 865-810; 730-765 

 

 

50 

Aldehid və ketonlar

. Karbonilli birləşmələrin intensiv udma 

zolaqları 1900-1550 sm

-1

 intervalında müşahidə edilir. Karbonil 

qrupunun udma zolaqlarının vəziyyətinə  və intensivliyinə ilk 

növbədə molekulun quruluşu (həndəsi quruluşu, karbonil qrupu ilə 

birləşən atomların kütləsi, induksion və mezomer effektlər, sferik 

faktorlar) təsir edir (şəkil 12). 

 

 

 

A

B

C

 

51 

Şəkil 12. Karbonilli birləşmələrin İQ-spektrləri: A – asetaldehid; B – 2-

butanon; C – valerian turşusu. 

Aldehidlərin karbonil qrupunun udma zolağı 1725 sm

-1

 

ətrafında yerləşir. Bu qrup qoşulmada iştirak etdikdə udma daha 

aşağı tezlikli sahədə müşahidə olunur. 

 

Alk

C

H

O

 

1725 sm

-1

 

C

2

H

5

C

H

O

 

1700 sm

-1

 

C

C

C

H

O

C

C

C

H

O

 

1685 sm

-1

 

 

Qeyd etmək lazımdır ki, aldehidlərin quruluşunu müəyyən 

etmək üçün 2720 və 2820 sm

-1

 sahədə dubletin olması da 

müşahidə edilməlidir. 

Atsiklik dialkilketonlarda və tsikloheksanonlarda karbonil 

qrupunun valent rəqsləri 1715 sm

-1

-də müşahidə edilir. 

Aldehidlərdə olduğu kimi, qoşulma karbonil qrupunun udmasını 

aşağı tezlikli sahəyə tərəf sürüşdürür. 

 

Alk C Alk

O

 

C

2

H

5

C Alk

O

C

C Alk

O

C

 

1715 sm

-1 

1690 sm

-1 

1675 sm

-1 

C

2

H

5

C

C

6

H

5

O

 

 

1665 sm

-1

 

 

 

 

 

52 

Tsiklopropan halqası qoşulmada iştirak edə bildiyindən 

tsiklopropilketonlarda karbonil qrupunun udması  əksər halda 

1695 sm

-1 

 sahəsində müşahidə olunur. 

Tsiklik ketonların karbonil qrupunun valent rəqsləri tsiklin 

ölçüsündən asılıdır. Tsikloheksanonda keto-qrup gərilmələri hiss 

edilmədiyindən o, 1715 sm

-1

 udma zolağı verir. Tsiklin ölçüsü 

azaldıqca və gərilmə artdıqca tsikloalkanonun udma tezliyi artır. 

 

O

 

O

 

O

 

O

 

1715 sm

-1 

1745 sm

-1 

1785 sm

-1 

1838 sm

-1

 

 

Güclü gərilməsi olan politsiklik ketonların infraqırmızı 

udması 1800 sm

-1 

ətrafında baş verir. 

Karbon turşuları  və onların törəmələri. Karboksil qrupunun 

iki xarakterik udma zolağı var. Onlardan biri 3300-2500 sm

-1

 in-

tervalında mərkəzi 3000 sm

-1

 olan geniş udma zolağıdır. Zolağın 

genişlənməsi onunla bağlıdır ki, müxtəlif şəraitlərdə karbon turşu-

ları qüvvətli hidrogen rabitələri  əmələ  gətirirlər. Karbon turşu-

larını  səciyyələndirən ikinci udma zolağı 1720–1710 sm

-1

 

ətrafında görünür və C=O qrupunun valent rəqslərinə uyğun gəlir. 

Bir çox hallarda OH qruplarının sahəsi C–H rabitəsinin valet 

rəqsləri sahəsi (~3000 sm

-1

) ilə üst-üstə düşür. 

Karbon oksigen ikiqat rabitəsini aşağıda göstərilən iki quru-

luşun rezonansı kimi təsəvvür etmək olar: 

 

C O

C

O

A

B

 

 

Gözləmək olar ki, A rezonans quruluşunun payının artması 

 

53 

karbon-oksigen ikiqat rabitəsinin valent rəqslərinin tezliyini 

artırır. Belə ki, ikiqat rabitə ilə bağlanan iki atom daha yuxarı 

tezliklərdə udurlar. Elə bununla da karbon turşularının 

törəmələrində karbonil qrupunun valent rəqslərinin tezliyinin 

vəziyyətini izah etmək olar. 

Karbon turşularında 1420-1200 sm

-1

 sahəsində  də intensiv 

udma zolağı müşahidə edilir. Bu zolaq O-H qrupunun 

deformasiya rəqslərinə və C-O rabitəsinin valent rəqslərinə uyğun 

gəlir. Bu zolaqların vəziyyəti dəyişir, ancaq udmanın yüksək 

intensivliyinə görə təyin edilir. 

Mürəkkəb efirlərdə RC(O)OR karbonil qrupunun udma 

zolağı 1750-1735 sm

-1

 sahəsində müşahidə edilir. Bu zolaq 

aldehidlərin və ketonların udma zolaqları ilə yaxın olduğundan bu 

rəqslərlə efirləri təyin etmək çətindir. Efirin olması 1300-1050 

sm

-1 

sahədə yerləşən bir və ya bir neçə intensiv udma zolağı ilə 

təyin edilir. Bir qayda olaraq bu zolaq karbonil zolağından 

güclüdür, o daha genişdir və bəzi hallarda parçalanır. 

Turşu xloranhidridlərində (RC(O)Cl) karbonil qrupu 1810 sm

-1

 

ətrafında udur. Bunu aşağıdakı kimi izah etmək olar. Xlor atomu 

elektromənfiliyinə görə elektron sıxlığını karbonil qrupunun 

karbonundan aralayaraq onun müsbət yükünü artırır. Karbon 

atomunun müsbət yükünü azaltmaq üçün B rezonans quruluşun 

payı artaraq A rezonans quruluşu payı azalır. 

−

δ

+

δ

− Cl

C

 

rabitəsində 

polyarlıq 

C Cl

O

δ+

δ−

 

payını azaldaraq 

C Cl

O

δ+

δ−

 payının 

artmasına gətirib çıxarır. Bunların hamısı C=O rəqslərinin tezliyini 

artırır. 

Turşu anhidridləri RC(O)OC(O)R C=O qurupunun valent 

rəqslərinə uyğun gələn – 1820 sm

–1

  və 1760 sm

–1

  ətrafında iki 

udma zolağı verirlər. Bu iki udma zolağı ona görə əmələ gəlir ki, 

anhidridin karbonil qrupları «asimmetrik» və ya «simmetrik» 

 

54 

rəqslər  əmələ  gətirə bilərlər. Asimmetrik üsulda hər iki karbonil 

qrupu müxtəlif vaxtlarda rəqslər edirlər. Simmetrik üsulda 

karbonil qruplar eyni zamanda rəqs edirlər. 

Karbonil qrupu qonşu alkil qruplarının rəqs tezliklərini dəyiş-

dirir. Belə ki, ketonlarda metil qrupunun deformasiya rəqsləri 

1360-1355 sm

–1

 qədər, karbon turşularının metil efirlərində 1440-

1435 sm

–1

 və 1365-1356 sm

–1 

qədər sürüşür. 

Əgər ikiqat rabitə karbonil qrupu ilə qoşulmayıbsa, onda 

qarşılıqlı  təsir olmur və yadda saxlamaq lazımdır ki, intensiv 

karbonil zolağı daha zəif olan ikiqat rabitənin zolağını örtə bilər. 

Karbonil qrupunun ikiqat rabitələrlə qoşulması karbonil 

qrupunun rəqs tezliyini 20-30 sm

–1 

azaldır. Belə ki, α,β-doymamış 

aldehidlərdə 1705-1680 sm

–1

,  α,β-doymamış ketonlarda 1685-

1665 sm

–1

 udma zolağı müşahidə edilir. Benzol halqası analoji 

təsirə malikdir. 

Qoşulmuş  zəncirdə CH=CH qruplarının miqdarının artması 

karbonil qrupunun udmasına az təsir göstərir. 

Karbonil qrupunun təsirindən ikiqat rabitənin udma zolağı 

vəziyyətini və intensivliyini dəyişir. Bu zolağın tezliyi azalır 

(1640-1600 sm

-1

) intensivliyi isə artır və karbonil qrupunun 

intensivliyi ilə uyğun olur. Yuxarı tezlik karbonil qrupuna, aşağı 

tezlik isə ikiqat rabitəyə aid edilir. 

Qeyd etmək lazımdır ki, karbon turşularının efirlərində ikiqat 

rabitənin efir qruplaşmasına daxil edilməsi karbonil qrupunun 

rəqs tezliyini artırır və fenil və etil efirləri üçün 

ν

c

=0 1770-1745 

sm

–1

sahəsində yerləşir. 

Molekulda ikinci karbonil qrupunun yerləşdirilməsinin 

vəziyyətindən asılı olaraq C=O qruplarının udması sahəsində bəzi 

dəyişmələr baş verir. α–Dikarbonilli birləşmələrdə qonşu karbonil 

qrupları arasında qarşılıqlı təsir zəif oluduğundan rəqs tezliyi 5-15 

sm

-1

 dəyişir ya və 

β-dikarbonilli birləşmələrdə karbonil qrupunun 

udma zolaqlarının vəziyyəti dəyişmir. Məlumdur ki,  β-diketonlar