Meýilnama; I. Giriş II. Esasy

1.Başlangyç matematika sapaklarynda okuwçylary mantykly pikirlenmegi ösdürmek
Tekst meselesi başlangyç synpyň matematika dersiniň mazmunyny düzýär ýetmek we çözmek prosesinde ulanylýan akyl işjeňliginiň usullary: derňew, sintez, deňeşdirmek, meňzeşlik, umumylaşdyrma, abstraksiýa we konkretizasiýa okuwçylaryň logiki pikirlenmek ukyplaryny ösdürmek bilen üstesine-de, matematika bolan gyzyklanmalaryny terbiýelemäge oňyn täsir edýär harçlaýar Şonuň üçin umumy orta bilim täze döwlet bilimi başlangyç bilim matematika okuw meýilnamasy, standartyň talaplaryna esaslanýar tekst meseleleriniň görnüşleri giňeldildi we mazmuny birinji logiki we kombinator meseleler hem girizilýär. Başlangyç synplaryň matematika kursunda logiki meseleleriň girizilmegi beýleki tarapdan, bu meseleleri çözmek okuwçylaryň akyl ösüşine oňyn täsir edýär logiki yzygiderlilige esaslanýan pikirini beýan etmek endikleri mazmuny ele almak bilen düşündirilse, beýleki tarapdan, bu meseleleri çözmekde hasaplamalary asla ýerine ýetirmek hökman däl ýa-da diňe kömekçi rol oýnamak arifmetika baradaky maglumatlar bilen çäklendirmek bilen düşündirilýär.
Kombinator meselelerini çözmek okuwçylar üçin, logiki meseleler üçinem matematiki ösüşe oňyn täsir edýär. Logiki, kombinator we däp bolmadyk meselelerde görkezilen ýagdaýlary, ýagdaýlary seljermek esasynda okuwçylar zerur maglumatlary gözlemek we aýyrmak, sebäp-netije gatnaşyklaryny ýola goýmak, logiki pikirleniş zynjyryny gurmak endiklerine eýe bolýarlar, anyk şertlere esaslanyp meseläni çözmegiň iň amatly we täsirli usullary saýlamak we çözmek ýaly bilim çäreleriniň başarnyklary emele gelýär we işlenip düzüldi. Toplanan elementleri sargyt etmegiň logiki meseleleri çözgüt usullary. Bu görnüşli meseleleriň çözgüdi tertip gatnaşyklary düşünjesine esaslanýar: R.X gatnaşygy şol bir wagtyň özünde antisimmetrik we geçişlidir häsiýetleri bar bolsa, bu gatnaşyga sargyt gatnaşyklary diýilýär. Eger X toplumda bolsa tertip gatnaşygy berlen bolsa, bu gatnaşygy ulanyp X toplumy sargyt diýilýär. Şonuň üçin bu görnüşli meseleleri çözmekde toplumyň elementleri berilýär dogry tertiplemek möhümdir.
Toplumyň elementlerini göni çyzykda tertipleşdirmegiň ýagdaýlaryny modellemek laýyk gelýär. Şonuň üçin bu meseleleri çözmek onuň ýagdaýynda berlen toplumyň elementleri göni çyzykda ýerleşýän nokatlar bilen aňladylýar, berlen gatnaşyklara esaslanyp, biri-birine ýerleşdirilýär we tertiplenýär. 1-nji mesele. Notebook ruçkadan arzan, ýöne galamdan has gymmat. Bu iň bilim enjamlary arzanlary kesgitläňmi?
Çözmek. Ilki bilen mesele modelini döredýäris. Bu ýagdaýda göni çyzyk "baha çyzygy" wezipesini ýerine ýetirýär. Okuw enjamlary we kelleleri göni bilim enjamlarynda göni hatarda harplar we arzan okuw enjamlary bilen bahany çepde, sagda bolsa has gymmat enjamlary bellemäge razy. Soň bolsa her şerti göni çyzyk bilen belleýäris. - depder ruçkadan arzan, şonuň üçin D nokady R. nokadyň çep tarapynda ýerleşýär. - depder ruçkadan has gymmat bolsa, ol bu ýagdaýda galam depderçeden arzan, ýagny Q nokady D nokadyň çep tarapynda ýerleşýär. Göni çyzykda, iň arzan bilim enjamlarynyň “Q-ruçka” bolandygyny kesgitleýäris.
2-mesele. Sewara, Lazokat we Iroda aýal doganlar. Sewaranyň ýaşy Lazokatdan uly, ýöne Will-dan kiçi. Uýalaryň haýsy iň ulusy kesgitlemek?
Çözmek. Ilki bilen mesele modelini guralyň. Bu ýagdaýda göni çyzyk "ýaş çyzygy" wezipesini ýerine ýetirýär. Şonuň üçin okuwçylar we uýalar göni çyzykda baş harplaryny we ýaşlaryny görkezýän nokatlar bilenkiçisi çepde göni çyzykda, ulusy sagda bellemäge razy. Soňra meseläniň her şertini tertipli düzediň setirde kesgitleýäris:
- Sewaranyň ýaşy Irodanyň ýaşyndan kiçi bolsa, onda Irodanyň ýaşy Sewaranyň ýaşyndan uly, ýagny, I nokat C nokadyň sag tarapynda ýerleşýär. Göni çyzykdaky nokatlaryň ýerleşdirilişinden Irodanyň uýalaryň iň ulusydygyny bilýäris.
3-nji mesele. Mahmud Zakirden beýik we Ikramdan gysga. Çagalaryň biri
Iň beýikdigini biliň?
Çözmek. Ilki bilen mesele modelini guralyň. Bu ýagdaýda göni çyzyk "beýiklik çyzygy" wezipesini ýerine ýetirýär. Şonuň üçin okuwçylar we çagalar kellesi bilen göni çyzykda harplar bilen görkezilen nokatlar we aşaky beýikligi göni çyzykda çep tarapda, beýikde bolsa sagda kesgitlenmäge razy. Soňra sargyt ediň meseläniň her ýagdaýyny göni çyzyk bilen kesgitleýäris:
4-nji mesele. Dilşad, Bahrom, Moýdin we Sabir sport zalynyň öňünde duşuşmaga razy boldular.
Sabir Dilşadyň öňünden gelen bolsa, ýöne ilki däl, Bahram iň soňky gelen bolsa, çagalar ýygnak ýerine nähili buýruk berdiler Kesgitlemek. Çözmek. Mesele modelini guralyň. Bu ýagdaýda göni çyzyk «wagt çyzgysy» bolup durýar.
Wezipesini ýerine ýetirýär. Göni çyzykda çagalaryň baş harplary bilen nokatlar bilen, öňünden göni gelenler we yzyndan gelenler bilen soň kesgitlemäge razy bolarys. Soňra her şerti tertipleşdiriň kesgitläliň. Göni çyzykdaky nokatlaryň ýerleşdirilmeginden çagalar aşakdakylar: Laziz, Mahmud, Zakir, Wali, Salim tertipli myhmansöýerlik etdi öwreneliň.
6-njy mesele. Ylgaw ýaryşyna 5 okuwçy gatnaşdy: Ahmed, Batir, Wali, Salim we Dawran gatnaşdy. Muhlisa dostuna ýaryşyň netijeleri barada şeýle diýdi: Wali Ahmedden soň, ýöne Salimden soň gutardy. Batir Ahmediň öňünde geldi, emma birinji däldi. Çagalaryň hersiniň haýsy ýerleri eýeleýändigini kesgitläň? çözmek. Mesele modelini guralyň. Bu ýagdaýda göni çyzyk «wagt çyzygyny» aňladýar.
Okuwçylar we çagalar baş harplaryny görkezýän nokatlar bilen göni çyzykda bilen, öňlerinden gelenleri göni çyzyk bilen, yzyndan gelenleri bilen soň kesgitlemäge razy bolarys.
- Wali Salimden öň geldi, şonuň üçin V nokat C nokadyň çep tarapynda.
- Wali Ahmediň yzyndan gelen bolsa, Ahmad Waliniň öňünde geldi, ýagny A nokat B nokadyň çep tarapynda ýerleşýär.
- Batir Ahmediň öňünden geldi, şonuň üçin B nokady A nokadyň çep tarapynda.
- Döwrüň ýagdaýyny kesgitleýäris, ýagny D nokady göni çyzyk bilen belläň. Botyr birinji orunda gelmändigi sebäpli D nokady BA , AV, VS bölümlere degişli däl. Şeýlelikde Dawron birinji boldy, ýagny D nokady B nokady nokadyň çep tarapynda ýerleşýär. Ballary göni çyzykda ýerleşdirmekden çagalar aşakdakylar tertipde: Dawron, Batir, Ahmad, Wali, Salim pellehana ýetdi.
Toplumlaryň arasynda bir bahaly utgaşyklygy döretmek bilen baglanyşykly logiki meseleler çözgüt usullary X toplumynyň her elementiniň U toplumynyň ýeke-täk elementi bilen gabat gelýändigi mälimdir we U toplumynyň her elementi X we U toplumynyň diňe bir elementine gabat gelýän bolsa toplumlaryň arasyndaky hat alyşma, bir bahaly hat alyşma diýilýär. Şonuň üçin bu görnüş meseleleri çözmek üçin toplumlaryň elementleriniň arasynda zerur hat alyşmagy düzediň gurmak möhümdir.
Toplum elementleriniň arasynda bir bahaly hat alyşmagy ýola goýmak üçin ýagdaýlar grafikleri ulanmak ýa-da tablisalar düzmek bilen netijeler zynjyryny gurmak arkaly nusga bolup biler. Şonuň üçin bu hili meseleler:
a) netijeler zynjyryny gurmak arkaly çözülende öz ýagdaýynda berlen baglanyşyklar aýratyn netijeler görnüşinde we her netijäniň netijesi (soňkylardan başga) görnüşinde aňladylýar; indiki netijä gelmek üçin esas bolup durýar we ş.m.
b) grafikleri ulanmak bilen çözülende, berlen toplumlaryň elementleri nokatlar bilen bellenýär, arasyndaky hat alyşmalar kesişmeler bilen baglanyşdyrylýar; toplumynyň elementleriniň arasynda bolsa göz öňünde tutulan gabat gelmeýän bolsa (negatiw bolsa), çyzyklar bilen baglanyşdyrylýar.
ç) tablisalary düzmek arkaly çözmegiň terbiýeçilik ähmiýeti meseläniň ýagdaýynda berilýär Olardan alnan baglanyşyklar we netijeler zynjyryny gurmak görkeziji ulgamlaşdyryldy.
1-nji mesele. Ahmad, Batir, Wali we Sahib synpda geçirilen şaşka ýaryşyna gatnaşdy etdi Ahmediň ne birinji, ne-de soňky orny eýelemegi Sahib ikinji orunda durýar birinji orny eýeländigi belli bolsa, gatnaşyjy Batir birinji orny eýelemedi Çagalaryň hersi haýsy ýeri eýeledi?
Çözmek. a) Talyplar bu meseläni çözmegiň başlangyç tapgyrynda netijeler zynjyryny gurmak endikleri mazmuny döretmegiň aşakdaky usulyny ulanmak täsirli: mugallym tarapyndan mesele berlen baglanyşyklar aýratyn netijeleriň zynjyry hökmünde aňladylýar kartoçkalar ýasalýar we her bir okuwça paýlanýar we açyk galan ýerleri doldurýarlar. Mysal üçin, ýokardaky meseläni çözeninde mugallym aşakdaky teswirleri berýär zynjyry görkezýän kartoçkalar: "Ahmed birinji we soňky ýer." almady, şonuň üçin 2-nji ýa-da 3-nji ýeri alyp biler. 2-nji ýeriň eýesi basyp aldy Şeýle ýagdaýda Ahmed 2-nji ýeri eýeledi. Gahryman birinji orny eýelemedik bolsa, bu ýagdaýda 2-nji ýeri eýeledi. Şeýdip, Wali 2-nji ýeri eýeledi we okuwçylara paýlady.
Boş ýerleri doldurandan soň tagtadaky jogaplary ara alyp maslahatlaşyň laýyk gelýär. Bu tabşyryklar okuwçylara netijeler zynjyryny gurmak arkaly çözmekdir başarnyklaryny ösdürmäge kömek edýärler, diňe içindäki pikirleriň mazmuny görkezilýär we netijeleri talyplar özbaşdak alýarlar.
Soňky ýyllarda bilimiň ähli basgançaklary üçin häzirki zaman talaplary esasynda kararlar we kararlar kabul edildi we şoňa esaslandy ähli programmalar we okuw kitaplary diýen ýaly üýtgeşmeler girizildi. Munuň sebäbi iň uly faktor, milli okuw meýilnamamyzyň halkara bolmagydy daşary ýurtlarda görnükli bilim işleriniň talaplaryna we netijelerine gabat gelip bilmedi. Okuw kitaplarynda okuwçylary logiki we tankydy pikirlenmäge höweslendirýän mysallar bar
Meseleler bilen baýlaşdyrmak dowam edýän prosesleriň biridir gelýär Okuwçylaryň logiki pikirlenmek ukybyny emele getirmek meselesi bilen içindäki dogry, düşnükli, gysga matematiki çykyşy ösdürmek meselesi aýrylmazdyr birikdiriler. Bu başlangyç bilimiň möhüm meselelerinden biridir. Manysy bar okuwçylarda garaşsyzlygyň aýrylmaz ösüşi bilen birlikde meseleleri çözmek okuw prosesine bolan gyzyklanmasyny artdyrýar. Onda maslahat berilýän sorag we Wezipeler okuwçylardan käbir gözlegleri talap etse-de, bu çaganyň güýji ýeterlik bolmalydyr. Matematiki okuwda şeýle meseleler saýlamak möhümdir. Bu işler, okuwçylaryň garaşsyz synlarydyr alyp barmak, deňeşdirmek, göz öňünde tutulan wakalary, zatlary we şuňa meňzeşleri deňeşdirmek talap edýär. Matematika başlangyç synplardan adam durmuşynyň bir bölegidir mazmunydygy görkezilýär. Matematika - hakyky dünýäniň mukdary gatnaşyklar we giňişlik görnüşleri baradaky ylymdyr. Matematika meseleleri çözmek okuwçylaryň pikirlenmek ukyplaryny ösdürýär.
Sapakda okuwçylary gyzyklandyrýan logiki meseleleriň ulanylmagy gaty gowy möhümdir. Sebäbi okuwçylar şeýle meseleleri uly gyzyklanma bilen seljerýärler edip bilerler. Okuwçylary has işjeňleşdirmek üçin köp talyp halaýan erteki gahrymanlaryny "özüne çekmegiň" ajaýyp usuly bar möhümdir.
Talyp logiki tabşyryklary ýerine ýetirende bu meseläni synlaýar ýöräp, belli bir höküm çykarýar. Hakyky (eňek) pikirlenmek ýa-da ýalandygyny kesgitleýär, ýagny logiki we tankydy pikir edýär. Bu, okuwçylaryň logiki pikirlenmek ukybyny ösdürmek bilen deňdir tankydy pikirlenmek ukybyny ösdürmegiň möhümdigini aýdýar geçmeli. Talyplaryň üstünliklerine tankydy pikirlenmegi öwretmek üstünlik gazanmagyň esasy faktorydyr we başlangyç synpyň matematika sapaklarynda möhüm ähmiýete eýe pikirlenmäni ösdürmekde täze pedagogiki tehnologiýalardan we didaktiki oýunlardan, problemaly soraglardan we meselelerden, dürli suratlardan we bulgurlardan sapak paýhaslydy we çaganyň ýaşyna we aýratyn aýratynlyklaryna üns berdi ulanmak mugallymyň pedagogiki başarnyklaryna baglydyr.
Okuw prosesinde okuwçylara özbaşdak pikirlenmegi öwretmek üçin meseleler ýerine ýetirişe döredijilikli çemeleşmek, ýerlikli netije çykarmak ukyby her mugallymyň öňünde möhüm meseleleriň biri bolup durýar. Bu meseleleri ýerine ýetirmekde gyzykly mesele, logiki we standart däl meseleleriň ajaýyp ýeri bar. Başlangyç matematika kursda gyzykly logiki meseleler ulanylsa, okuwçylar (hatda pes) (okuwçylary hem özleşdirmek) sapaga bolan gyzyklanmasyny we işjeňligini artdyrýar.
Talyplara ýaşyna görä logiki meseleler berilse, olarda bar döredijilik, janlylyk, maksat yzarlamak, logiki we tankydy pikirlenmek ýaly ukyplary ösýär. Sebäbi şeýle gyzykly we logiki meseleleriň çözgüdi dogry hereket bilen kesgitlenip bilinmez we üstünde işlemek we çözgüt tapmak ýumuşdaky her söze üns bermek, durmuşdaky ornuny bilmek, dogry çözgüdi diňe şoňa esaslanyp çözýän okuwçy kesgitläp biler. Eger talyp meseläni okaýarka ýumuşdaky jikme-jikliklere üns bermese, özi nädogry çözgüdi alyp barýar. Talyplar üçin gyzykly logiki meseleler bu näbelli zady tapmaga synanyşýan döwürdäki durmuş wakalary bilen baglanyşmak, meseläniň çözgüdini tapmaga gyzyklandyrýar. Mesele ara alnyp maslahatlaşylsa Pikir ýa-da pikirleniş çuňňur syn edilse, okuwçy meseläni dogry çözer kesgitleýär. Consideredagny, seredilýän obýekt durmuşda ulanylýar, üstünde nähili işleýändigini, peýdalary we zyýany nämedigini we gurluşyny bilmek bilen erkin pikirlenmegi başarmaly. Simpleönekeý ýaly görünýän şeýle meseleleriň hiç haçan çözgüdi ýok birbada kesgitläp bolmaz. Bu syrly tapmany gizleýär. Muny çözmek üçin okuwçy döredijilikli we bilimli bolmaly. Bu meselede gizlenen ajaýyp syr muny diňe okuwçy aýdyň we doly çözüp biler. Soňky ýyllarda bilimiň ähli basgançaklary üçin häzirki zaman talaplary esasynda kararlar we kararlar kabul edildi we şoňa esaslandy ähli programmalar we okuw kitaplary diýen ýaly üýtgeşmeler girizildi. Munuň sebäbi iň uly faktor, milli okuw meýilnamamyzyň halkara bolmagydy daşary ýurtlarda görnükli bilim işleriniň talaplaryna we netijelerine gabat gelip bilmedi. Okuw kitaplarynda okuwçylary logiki we tankydy pikirlenmäge höweslendirýän mysallar bar Meseleler bilen baýlaşdyrmak dowam edýän prosesleriň biridir gelýär Okuwçylaryň logiki pikirlenmek ukybyny emele getirmek meselesi bilen içindäki dogry, düşnükli, gysga matematiki çykyşy ösdürmek meselesi aýrylmazdyr birikdiriler. Bu başlangyç bilimiň möhüm meselelerinden biridir. Manysy bar okuwçylarda garaşsyzlygyň aýrylmaz ösüşi bilen birlikde meseleleri çözmek okuw prosesine bolan gyzyklanmasyny artdyrýar. Onda maslahat berilýän sorag we Wezipeler okuwçylardan käbir gözlegleri talap etse-de, bu çaganyň güýji ýeterlik bolmalydyr. Matematiki okuwda şeýle meseleler saýlamak möhümdir. Bu işler, okuwçylaryň garaşsyz synlarydyr alyp barmak, deňeşdirmek, göz öňünde tutulan wakalary, zatlary we şuňa meňzeşleri deňeşdirmek talap edýär. Matematika başlangyç synplardan adam durmuşynyň bir bölegidir mazmunydygy görkezilýär. Matematika - hakyky dünýäniň mukdary gatnaşyklar we giňişlik görnüşleri baradaky ylymdyr. Matematika meseleleri çözmek okuwçylaryň pikirlenmek ukyplaryny ösdürýär. Sapakda okuwçylary gyzyklandyrýan logiki meseleleriň ulanylmagy gaty gowy möhümdir. Sebäbi okuwçylar şeýle meseleleri uly gyzyklanma bilen seljerýärler edip bilerler. Okuwçylary has işjeňleşdirmek üçin köp talyp Halaýan erteki gahrymanlaryny "özüne çekmegiň" ajaýyp usuly bar möhümdir.
Talyp logiki tabşyryklary ýerine ýetirende bu meseläni synlaýar ýöräp, belli bir höküm çykarýar. Hakyky (eňek) pikirlenmek ýa-da ýalandygyny kesgitleýär, ýagny logiki we tankydy pikir edýär. Bu, okuwçylaryň logiki pikirlenmek ukybyny ösdürmek bilen deňdir tankydy pikirlenmek ukybyny ösdürmegiň möhümdigini aýdýar geçmeli. Talyplaryň üstünliklerine tankydy pikirlenmegi öwretmek üstünlik gazanmagyň esasy faktorydyr we başlangyç synpyň matematika sapaklarynda möhüm ähmiýete eýe pikirlenmäni ösdürmekde täze pedagogiki tehnologiýalardan we didaktiki oýunlardan, problemaly soraglardan we meselelerden, dürli suratlardan we bulgurlardan sapak paýhaslydy we çaganyň ýaşyna we aýratyn aýratynlyklaryna üns berdi ulanmak mugallymyň pedagogiki başarnyklaryna baglydyr. Häzirki wagtda mugallymlarymyzyň sanly tehnologiýa sapaklarynda okuwçylaryň bilimleri ulanmagy we üpjün etmegi üçin sanly bilim gurşawyny döredýär almaly Netijede, okuwçylar özbaşdak öwrenýärler öwrenmäge uýgunlaşmak we öz-özüňi kämilleşdirmek ýaly endikler ösýär.
Döwrebap adam üçin zerur bolan başarnyklary klassifikasiýa etmek sanly, maglumat we ylmy sowatlylygyň ähmiýeti boýunça halkara guramalar gürleýärler Köplenç bu sowatlylyk görnüşleri biri-birini doldurýar. Tankytly pikirleniş tehnologiýasy ideýalary okuwçylary tebigy ýagdaýda özüne çekýär gözleg, dünýäni öwrenmek islegi, çynlakaý meselelere garamak we üýtgeşik pikirleri öňe sürmek ukybydyr. Bu meselede mugallymyň borjy okuwçylary yzygiderli öwrenmäge höweslendirýän täsirli pikirleniş ukyplary ösmegine kömek etmek üçin oýlanyşykly kömekçi bolmakdyr. Tankytly pikirlenmegiň möhüm artykmaçlygy, muňa mümkinçilik berýär düşnüksiz düşünjeleri we ýalan argumentleri aýdyňlaşdyrýar we paş edýär. Emma ýetmezçiligi, döredijilik we konstruktiw güýje eýe bolmazlygydyr. Tankydy pikirlenmek ideýamyzy güýçlendirýär, ýöne konstruktiw, döredijilikli pikir bermeýär.
I-IV synp okuwçylary bilen matematika aşakdaky logiki meseleler sapaklarda etmegi maslahat berilýär. Bu görnüşdäki logiki meseleler okuwçylary edýär logiki we tankydy pikirlenmek ukyplaryny ösdürýär.
Horaz şkalasynda iki aýagyň üstünde duranynda 1: 3 kg wezipe çykdy Bir aýagyň üstünde duranynda horaz näçe kilogram?
(Jogap: 3 kg)
2-nji wezipe: Agajyň şahasynda yzly-yzyna 9 sany çemçe bar. Dördünji garynja uçup gitdi Agaç şahasynda näçe çemçe galdy? (Jogap: 8)
3-nji wezipe: 500 metr aralyga ýaryşa 5 türgen gatnaşdy. Her türgen näçe aralykda ylgady? (Jogap: 500 m) Stolda 4: 70-nji wezipe bir kagyz bar. Her 10 sekuntda 10 kagyzy sanap bolýar. Bu ýagdaýda 50 Kagyzy sanamak üçin näçe sekunt gerek? (20 sekunt. Ilki 10 sekuntda on, ikinji on indiki on sekuntda hasaplanar. Stolda 50 kagyz bar galýar.)
4-nji wezipe: Bir taýagyň 2 ujy bar bolsa, bir ýarym taýagyň näçe ujy bar? bolar (4) Talyp bu döredijilik meselesini diňe logiki pikirlenmek arkaly çözüp biler. Okyjy aşakdaky ýaly synlap biler: Nadiriň uýalary sany doganlarynyň sanyna deňdir. Uýasy Umidanyň aýal doganyndan has köp dogany bar üç esse köp. Şeýlelikde, Umidanyň 1 uýasy we 3 dogany bar. 3 maşgalada bir ogly we 2 gyzy bar.
Gysgaça aýdanyňda, durmuşdan alnan dürli logiki meseleler okuwça lezzet berýär. Talyp meseläni çözmegiň ýollaryny gözleýär.
Şeýle meseleler diňe bir okuwçynyň matematiki bilimlerini we başarnyklaryny ýokarlandyrmaýar güýçlendirýär, ýöne logiki pikirlenmesini ösdürýär, okuwçyny gözlemäge höweslendirýär, ugurtapyjylygy höweslendirýär, bir maksada çalyşýar. Şeýle logiki tabşyryklar köplenç okuw kitaplarynda bolýar. Olar okuwçylaryň ünsüni sapaga gönükdirmek we döredijilik işjeňligini artdyrmak köp kömek eder.