Международный
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Январь , 202 3 433 lekin aslida qalban mukammal turmush sharoitidan yiroq. U oʻzini koʻpincha salbiy baholashni boshlaydi. U rivojalanishni, uyidan chiqib ketishni, turmush oʻrtogʻi bilan suhbatlashishni va oʻzining his-tuygʻulari bilan dardlashishni istaydi. Biroq uning istaklari, hohishlari, afsuski, doim ham samara bermaydi. Mulqotga boʻlgan ehtiyojning qondirilmasligi uning oʻziga boʻlgan bahosini pasayishiga sabab boʻladi. Hatto oʻz dardlari haqida boshqalarga aytsa ham, uning hayoti meʼyorda ketayotgani, u bilan barchasi joyida ekanligini aytib uni yupatadilar.[4] Psixologiya fanida onalik muammosi, onalik shaxsiyatining qanday o’zgarishi va tug’uruqdan keyingi xolati uzoq yillar davomida o’rganilib kelinmoqda . Ushbu tadqiqot doirasida onaning psixologik xususiyatlarini o’rganish yani tug’uruqdan keyingi ruxiy xolati va shuning bilan birgalikda onalarga bola bilan muomala qilish san’ati ,onalik ro’li, bolaning qiziqishlarini qo’llab quvvatlash va uning sog’ligiga katta axamiyat berish ko’rsatilib o’tilgan. Barcha tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, tug’uruq davri ayollarning hayotida katta o’tish davri hisoblanadi va u ayollarning psixologik xolatiga o’z ta’sirini o’tkazadi *8+. Yuqorida keltirilgan barcha mulohazalar shuni ko’rsatadiki, onalarga psixologik yordam, ona va bolaning o’rtasidagi muomala madaniyatida onalarga mativatsiya berishda psixologiyaning o’rni katta ekanligini ko’rsatmoqda. Bolani dunyoga kelishi har bir ota -ona hayotidagi muhim bosqich xisoblanadi. Muhtaram yurtboshimiz Sh.M.Mirziyoyev taʼkidlaganidek, “Ayolni eʼzozlash, ayolga ehtirom koʻrsatish xalqimizga xos oliyjanob qadriyat hisoblanadi. Biz barchamiz qanday kasb, qanday lavozimda ishlamaylik, qalbimiz, yuragimizdagi jamiki ezgu fazilatlar uchun, siz mehribon ayollardan umrbod qarzdormiz. Ayollar hayotdan rozi boʻlib yashashi uchun sidqidildan hizmat qilishga tayyormiz. Biz o'z ishimizda onalikni ijtimoiy holat deb bilamiz. M. Argil tomonidan taqdim etilgan onalikning ijtimoiy holatining xususiyatlariga asoslanib, biz onalikning ijtimoiy holatining quyidagi xususiyatlarini (homiladorlik va tug'ruqdan keyingi bosqich) ko'ramiz. Shunday qilib, onalik holati ob'ektiv parametrlar va sub'ektiv jihatlar nuqtai nazaridan ham ko'rib chiqiladi. Ijtimoiy vaziyat ijtimoiy o'ziga xoslik parametrlari bilan o'zaro bog'liqdir. Homiladorlik paytida va tug'ruqdan keyingi davrda ayolning ijtimoiy o'ziga xos xususiyatining ijtimoiy-rol tarkibiy qismini onalik holati belgilaydi, bu esa o'z navbatida bolaning qadr-qimmatini va ijtimoiy identifikatsiyaning tuzilishini belgilaydi. Onalikning ijtimoiy holati homiladorlik paytida ham, bola tug'ilgandan keyin ham ayolning o'zaro munosabati, bilimi va qadriyatlari uchun ma'lum bir sharoit yaratadi. Bola tug'ilishidan oldin va keyin ayolning ijtimoiy o'ziga xosligini shakllantirishning o'ziga xos xususiyatlari onalikning ijtimoiy holatini qabul qilishga bog'liq bo'ladi. U, o'z navbatida, semantik dinamika, bolaning qadr-qimmatini qabul qilish va ayolning ijtimoiy rollari va bilim va ko'nikmalar ierarxiyasini shakllantirish jarayonini boshlaydi, bular homiladorlik davrida ham, tug'ruqdan keyin ham ayolning ijtimoiy o'ziga xos xususiyatlarining tarkibiy qismlari hisoblanadi. Homiladorlik davrida ayolning ijtimoiy o'ziga xosligini assimilyatsiya qilish, bizning fikrimizcha, onalikka tayyorlikning shakllangan uslubi orqali sodir bo'ladi va amalga |