Международный
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Январь , 202 3 432 tuzoqqa tushib qolgandek his qilmoqdalar” (Why Young Mothers Feel Trapped) kitobi yaratildi. Mazkur kitob uchun oʻquvchilar oʻzlarining hayotiy hikoyachalarini yuborishlari soʻraldi va 20000 dan ortiq javob olindi. Mazkur xatlarga asoslanib, Redbook tomonidan “Nega yosh onalar oʻzlarini tuzoqqa tushib qolgandek his qilmoqdalar” (Why Young Mothers Feel Trapped) nomli hujjatli film olindi. Tekshiruvlar natijasida shu ma’lum bo’ldiki uyda qolgan onalar depressiya, qaygʻu, tushkunlik va havotirlanish kabilardan azob chekish ehtimoli oʻtkazilgan 60000 onaning soʻrovnomalaridan soʻng yuqori ekanligi tadqiq qilingan.Yosh onalarda vujudga kelishi mumkin boʻlgan mazkur sindrom hamda depressiyaning asosiy sabablariga quyidagilar kiradi:[6] 1. Ayollarning – tugʻruqdan keyingi psixoz yoki tugʻruqdan keyingi depressiya koʻrinishida ham yuzaga chiqishi mumkin. Albatta mazkur holat tugʻruqdan keyingi nerv siqilishlari hamda organizmda magniy miqdorining tushib ketishi bilan ham bogʻliq boʻlishi mumkin. Magniy – stressga qarshi asosiy modda boʻlib, nerv impulslarining tarqalishida faol oʻrin egallaydi. Mazkur modda tanqisligi bilan bogʻliq holatda – tushkun kayfiyat, jahldorlik, qoʻllarning qaltirashi, suyaklarning qaqshashi, tomoqda tiqilishni his qilish, uyquning buzilishi, charchoq kabi belgilar kuzatiladi. Bunday holatda organizm uchun magniy, omego-3 yogʻ kislotalari va serotanin kabi moddalar miya uchun juda muhim. Chunki past koʻrsatkichli serotanin oqibatida depressiya va boshqa turli ruhiy kasalliklar kelib chiqish ehtimoli yuqori boʻlishi mumkin. 2. “Perfeksionizm” yoki “aʼlochilik kompleks” – barcha vazifalarni mukammal bajarish istagi. Koʻpincha, bunday ayollar har bir narsada muvaffaqiyatga erishmoqchi boʻladilar, yaʼni, ishda, uyda, bolalarni tarbiyalashda va eri bilan munosabatlarda... Agar toʻsatdan baʼzi qiyinchiliklar vujudga kelsa, mazkur holat ularda oʻz-oʻzini ayblashga sabab boʻladi. Hattoki, farzandidagi kichik bir kamchiligi uchun ham oʻzini ayblaydi. 3. Keskin oʻzgarishlar. Maʼlumki, ishlovchi ayollar tugʻruqdan oldin faol hayot tarziga moslashgan boʻladilar. Tugʻruq taʼtiliga chiqqach esa ular keskin ona roliga oʻtadilar. Moslashuv bilan bogʻliq muammo ruhiy tushkunlikka sabab boʻlishi bilan bir qatorda, uning erkinligini ham cheklashi mumkin. Mazkur holatda moliyaviy masala ham muhim oʻrin tutadi. Bundan oldin ayol oʻzini moddiy taʼminlash uchun maoshidan sarflagan boʻlsa, endi moddiy ragʻbat uchun qaramlik vujudga keladi. Sevimli kasbi va mashgʻulotidan baʼzan butunlay voz kechishiga ham sabablar boʻlishi mumkin. 4. Onalik mehri. Oilada farzand dunyoga kelishi bilan uning kelajagi uchun ota- onalardan katta masʼuliyat talab etiladi. Bolalar tarbiyasiga buvi va dodalarning aralashuvlari, ota-onalarni uquvsizlikda ayblash kabilar koʻpincha tajribasiz oilalarda kuzatilib turadi. Agar ota-onalarning oʻzlari yoshlikdan psixologik travma bilan katta boʻlgan boʻlsalar, farzandlarining ruhiyatiga jiddiy eʼtibor qaratadilar va koʻpincha oʻzlarini koʻp narsalardan cheklay boshlaydilar. Ushbu sindrom koʻpincha yosh onalarda kuzatiladi. Ularni koʻpchilik ayollar orasidan – kayfiyatsiz qarashlar, yuzda tabassumning aks etmasligi, yelkalarning biroz pastlagani bilan ham ajratib olish mumkin. Balki u oʻzicha hayotdan mamnundek oʻzini tutishi mumkin, |