Международный
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Научный импульс » Январь , 202 3 431 ishonchi past bo'lishi shaxslararo munosabatlarga kirishish birmuncha qiyin kechishi kuzatiladi va farzandli bo'lgandan so'ng esa bularning barchasi yuqori ko'rsatgichlarni xosil qiladi yani ayollarning o'ziga bo'lgan ishonchi ortadi shaxslararo munosabatlarda erkin va faol bo'la boshlaydi. Ayollarning tug’ruqdan avval va tug’ruqdan keyingi ijtimoiy psixologik xususiyatlarini o’rganishning dolzarbligi bir qator muammolar bilan bog’liq. Bu muammolar qatoriga ayrim misollar keltiramiz, jumaladan onalikka tayyorlanayotgan ayollarning ijtimoiy xolati, er-xotin munosabatlari, ona va bola o’rtasidagi sifatli aloqani taminlash shular jumalsidandir. Onalik va bolalik muammolari eng muhim va jamiyat rivojlanishining asosiy strategiyalaridan biri bo'lgan va bo'lib qolmoqda. Shunday qilib, bola tug'ilishidan oldin va undan keyin ayolning ijtimoiy psixologik xususiyatlarida muammolarning mavjudligini o'zi emas, balki uni hal qilishning dolzarb yondashuvlariga bog’liqdir. Bizning ishimizda bola tug'ilishidan oldin va keyin ayolning shaxslararo munosabatlarda ijtimoiy psixologik xususiyatlarini o'rganishga harakat qilindi. Ko'plab nazariy va amaliy tadqiqotlar onalik muammosiga bag'ishlangan bo'lib, unda ayolning onalik roli bilan qoniqishi o'rganiladi. Yurtboshimiz Sh.M.Mirziyoyev taʼkidlaganidek, “Yer yuzidagi qaysi bir jamiyatning maʼdaniy darajasi uning ayollarga boʻlgan munosabati bilan belgilanadi”, *1+ shunday ekan, xotin-qizlarga bugungi kunda berilayotgan eʼtibor, ularning jismoniy salomatligi bilan bir qatorda ruhiy salomatligiga ham jiddiy eʼtibor qaratishni taqozo qilmoqda. Bizning maqsadimiz ham farzandli ayollarning turli ijtimoiy psixologik hususiyatlarini o'rganish. Oilaviy nizolarni oldini olish, ajirimlarni kamaytirish. Farzand ko'rgandan so'ng ayollarda bo'ladigan shaxslararo munosabatlardagi muammolarni bartaraf etish. Oilada ayollarga nisbatan e'tibor va g'amxo'rlikni kuchaytirish, ularni ruhan va ma'nan qo'llab-quvvatlash, ularning ruhiy salomatligini mustahkamlashdir. G'arb mamlakatlarida ayollarning muammolari XX asr o'rtalaridan boshlab o'rganilib, bir qator xulosalarga kelindi. Ko'pincha oiladagi muammolarga iqtisodiy yetishmovchilik, ro'zg'ordagi kam-ko'stlar vaj qilib ko'rsatiladi, degan fikrlar bo'lgan. So'nggi yillarda psixoterapiyada yangi – Sindirom atamasi paydo bo'ldi. Mazkur sindrom nevrotik tushkunlikka asoslangan bo'lib, mazkur holatda – doimiy kayfiyatsizlik, o'ziga ishonchning pastligi, o'zidan qoniqmaslik hissi, oilaviy rolining ahamiyatsizligi hissi kabilar kuzatiladi. Mazkur yo'nalishda asosan chet el olimlari tomonidan tadqiqotlar olib borilgan. Betti Fridanning “The Feminine Mystique” (1963),K.Xorni “Jenskaya psixologiya” (Vostochno- Yevropeyskiy institut psixoanaliza.-SPb.: Piter), S.Golod, B.Friden (Ayollar tafakkuri kitobi), shuningdek, [4] rus olimlaridan Voroboyeva Marina Yevgenevna (Osobennosti sotsialnoy identichnosti jenshin do I posle rojdeniya rebenka), O.G.Poluektova (Psixologicheskie osobennosti poslerodovogo sostayaniya jenshin), Yu. O. Mitnitskaya (psixologicheskie osobennosti jenshin v poslerodovom sostayanii) Korgoja Mariya Aleksandrovna (Dinamika emotsionalnix sostayaniy u jenshin v poslerodovom periode), Zilokotina N.A. (psixologiocheskie osobennosti protekaniya poslerodovogo psixoza u jenshin) va boshqa qoʻshimcha adabiyotlarda ayollarning ruhiyatidagi muammolar va ularni bartaraf etish choralari haqida to’xalib o’tiladi. Redbook oilaviy jurnalida “Nega yosh onalar oʻzlarini |