MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

Bu təbii aerozollardan  başqa  havaya  küllü  miqdarda  süni  aerozollar  da  qarışır . Bunlar  əsasən  

sənaye  və  nəqliyyatın  fəaliyyəti  zamanı  əmələ  gəlir.  

 

8.4. Atmosferi  süni  çirkləndirən  sənaye  sahələri     

Qara  metallurgiya. çuqunun  əridilməsi  və  ondan  polad  istehsalı  zamanı  atmosferə  müxtəlif  qazlar  atı-

lır. 1 ton  polad  istehsalı  zamanı  havaya  4,5 kq  toz, 2,7  kq  kükürd  qazı, 0,1-0,6  kq  marqans  atılır.  

Domna  qazlarından  başqa  atmosferə  həm  də  az  miqdarda  arsen, fosfor,  qurğuşun, civə  və  nadir  me-

talların  buxarları, antimon ( sürmə ) və  qətranlı  maddələr  atılır. 

Marten  və poladəridən  sexlərin  tullantıları da  atmosferi  xeyli  çirkləndirir. Polad  əriyən  zaman  həm  də  

metalın  buxarı, şlak  və  metal  oksidləri  və  qazları  ayrılır. Marten  peçlərinin  tozunun  əsas  hissəsi dəmir – 3 

oksid (67 % ), alüminium – 3 oksid  ( 6,7 % ) – dən  ibarət  olur.  

1 ton marten poladının  oksigensiz əridilmə prosesində  3000- 4000 m

3 

qaz  ayrılır, onların  tərkibində  tozun  

qatılığı  orta  hesabla  0,5 q/m

3 

 təşkil  edir. 

Metalın  ərimə  zonasına  oksigen  verildikdə  isə  tozəmələgəlmə  dəfələrlə  çoxalaraq  15 – 52 q/m

3

 – a ça-

tır.