2.3.3. Su mühitinin əsas xassələri
Suyun sıxlığı – bu faktor su orqanizmlərinin yerdəyişmə şəraitini və müxtəlif dərinliklərdə dərinlik
müəyyən edir. Distilə edilmiş suyun +4
0
C-də sıxlığı 1q/sm
3
-a bərabərdir. Tərkibində suda həll olan duzlar olan
təbii suların sıxlığı çox olub 1,35 q/sm
3
-a çatır. Dərinliyə getdikcə hər 10 m-də təzyiq təxminən orta hesabla
1·10
5
Pa (1 atm) artır. Bəzi növlər müxtəlif dərinliklərdə yayılaraq bir neçə atmosferdən 100 atmosferə qədər
dözür.
Lakin dənizlərin bir çox sakinləri nisbətən stenobat olub müəyyən dərinliklərdə yaşamağa uyğunlaşmışlar.
Stenobatlıq dayaz və dərinliklərdə yaşayan növlərə xasdır. Litoralda həlqəli qurd (Arenicola), bəzi molyusklar
(məs. Patella) məskunlaşır. Balıqların əksəriyyəti, xərçəkgkimilər, başıayaqlı molyusklar, dəniz ulduzları və b.
yalnız dərinliklərdə, təzyiqi 4·10
7
Pa (400-500 atm) olan sahələrdə məskunlaşırlar.
Suyun sıxlığı ona söykənməyə imkan yaradır, bu hal skeletsiz formalar üçün vacib sayılır. Mühitin
dayaqlığı hidrobiontları üzməyə (süzməyə) uyğunlaşmağı təmin edir. Asılı vəziyyətdə olan, suda üzən
orqanizmləri hidrobiontun xüsusi ekoloji qrupunda birləşdirilərək «plankton» adlandırırlar. Su qatının günəş
enerjisi olan hissəsində (dünya okeanında orta hesabla 200 m dərinliyə qədər) yayılan planktonun bitki hissəsi
Dostları ilə paylaş: |