MəMMƏdov qəRİb xəLİlov mahmud

Lənkəran zonası 

Azərbaycanın digər ərazilərində yaşayan heyvanlardan başqa bu zonanın xarakterik endem və relikt heyvan 

növlərinə daha çox rast gəlinir. Tarixi materiallar təsdiq edir ki, keçmişdə Talış zonası ov heyvanları ilə zəngin 

olub, vaxtilə Talış meşələrində pələng də yaşayırmış. Axırıncı pələng 1932-ci ildə ovlanmışdır. Talış meşələri 

üçün xarakterik heyvanlardan cüyür, bəbir, meşə pişiyi, çöl donuzu, qaya dələləri, vaşaq, radde yereşəni, adi kir-

pi, süleysin, kor köstəbəyi göstərmək olar. Süleysinlər bağlara ziyan vurduqları üçün zərərli sayılır, xeyirli cəhə-

ti bəzi həşəratları məhv etməkdir. Talış meşələrinin sayı azalmaqda olan ən iri yırtıcı heyvanı, çəkisi 480kq-a 

çatan qonur ayıdır. 

Lənkəran-Astara zonası  dənizə yaxın yerləşdiyindən oradakı gölməçə  və bataqlıqlarda quşlardan – qaşqal-

daq, qamışlıq quşu, qamışlıq remezi, dəniz qartalı və s. yayılmışdır. Düzən meşələrində bildirçin, meşə göyərçi-

ni, qurqur, sultan toyuğu, qaratoyuq, yoğundimdik, yulaf quşu, kiçik bozca, qırqovul, arıquşu, turac, yaşıl qızlar-

quşu və s. yayılmışdır. Dağətəyi meşələrdə talış qırqovulu, qırmızıbaş, alaçəhrə, turac, talış əlvan ağacdələni,  

hirkan sərçəsi və s. rast gəlinir. Dağ və dağətəyi meşələrində 8 növ endem və relikt məməli heyvan, 32 növ Cə-

nubi Azərbaycan, Kiçik Asiya və 19 Avropa növlərinə rast gəlinir. Endem quşlardan hirkan zığzığı, hirkan payız 

bülbülü, cənubi xəzər arıquşu, hirkan zaryankası, cənubi xəzər zaryankası, cənubi xəzər yapalağı, qırmızıdimdik 

balıqcıl, hind alaçəhrəsi, ağboyun bülbül və s. göstərmək olar. 

Talış meşə və bağlarında tez-tez rast gəldiyimiz həşəratlardan yaşıl şla endem sayılır. Burada rast gəlinən bö-

cəklərdən maral böcəyi, parlaq qırmızı yaşıl rəngli tunc böcəyi, otşelnik böcəyi, Xəzər parandası, kərgadan bö-

cəyi, qızılı kötük böcəkləri nadir həşəratlardır. 

Tünd rəngli kiriçenko bağacığı, tovuzquşu gözlü neoris, aleksandra sədəflisi, talış məxməri kəpənəyi  və me-

laneriya kəpənəyi nadir və relikt kəpənəklər hesab olunur. K.Arnoldi Lənkəran zonasında 69 qarışqa növü aşkar 

etmiş, onların 12-sinin endem növ olduğunu qeyd etmişdir.