Jadidlar faoliyatiga oid qator maqolalar, risolalar, XX asrning 20-30 yillaridayoq matbuotda e’lon qilingan. Sho`rolar davrida ijod etilgan ishlarda ularni millatchilik, turkchilik, islomchilik harakati sifatida baholanib kelindi.
G`arb olimlari birinchilardan bo`lib, XX asrning 50-60 yillardayoq bu harakatga haqqoniy baho berdilar. Respublikamiz o`z mustaqilligini qo`lga kiritgach fidoyi jadidlarimiz faoliyati va ularning asarlarini o`rganish uchun keng imkoniyatlar yaratildi.
TADQIQOTNING XRONOLOGIK DOIRASI
Tadqiqotning xronologik doirasi XIX asrning 80 yillari ikkinchi yarmidan 1929 yilgacha bo`lgan davr deb oldik. Bunga sabab 1929 yilgacha ushbu harakat davom etdi va shu yili Sho`ro hokimiyati jazo organlari tomonidan bu harakat fojiali tarzda tugatildi.
ISHNING MAQSAD VA VAZIFALARI
Mazkur Bitiruv malakaviy ishdia tariximizning o`qilmagan sahifalari bilan tanishtirish, ajdodlarimizning eng ilg`or vakillarining salohiyatini, siyosiy-ma’naviy qiyofasi, orzu umidlari, fidoyi faoliyatlari to`g`risidagi ma’lumotlarni umumlashtirib, istiqlol mafkurasi talablari asosida yangicha talqin qilish hamda kelajagi buyuk davlatimizning yoshlarini barkamol avlod qilib tarbiyalashda jadid ma’rifatparvarlarining ilg`or
g`oyalaridan samarali foydalanishni ilgari surish tadqiqotning asosiy maqsadini tashkil etadi. Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalar belgilab olindi.
Chorizm tomonidan Turkistonni bosib olinishi, uning sabablari va ayanchli oqibatlarini batafsil yoritish;
Chor rossiyasining Turkistonda ma’orif va madaniyat sohasidagi mustamlakachiligi, uning salbiy oqibatlarini tahlil qilish;
XIX asr oxiri XX asr boshlarida Turkistonda milliy davlatchilikni tiklash va ozodlik uchun olib borilgan jadidchilik harakatini atroflicha yoritish.
Jadidlarning milliy -davlatchilik g`oyalari va ularning tarixiy ahamiyatini batafsil yoritish.