41.Boshqaruvning to’g’ri chiziqli- shtabli tuzilmasi.
birinchi (to‘g‘ri chiziqli) rahbarga aniq masalalarni ishlab chiqish va tegishli qarorlar, rejalarni tayyorlashda shtablar deb atalgan vazifaviy bolimlardan tashkil topgan boshqaruvning maxsus apparati yordam beradi. Vazifaviy xizmatlar ishlab chiqarishning texnik qollab-quvvatlanishini amalga oshiradi, ishlab chiqarishga rahbarlik qilish bilan bogliq masalalarni hal qilish variantlarini tayyorlaydi, to‘g‘ri
chiziqli rahbarni rejalashtirish, moliyaviy hisob-kitoblar, moddiy-texnik ta’minot va boshqa masalalardan ozod qiladi.
42. Boshqaruvning matritsa tuzilmasi. boshqaruvning tashkiliy tuzilmasining zamonaviy samarali turi bo‘lib, u ikkita tuzilmalar — to‘g‘ri chiziqli va dasturiy maqsadni birga olib borish yo‘li bilan yaratiladi . Boshqaruvning matritsa tuzilmasi afzalliklari quyidagilardan iborat: — boshqaruv xodimlari faoliyatini vazifaviy bo‘linmalar bilan o‘zaro hamkorlik qiluvchi dasturiy bolinmalarni shakllantirish . yoli bilan faollashtirish,, — barcha darajadagi rahbarlar va mutaxassislarni ishlab chiqarish (tijorat)ni takomillashtirish bo‘yicha faol ijodiy faoliyatga jalb qilish; — qarorlar qabul qilish bo'yicha vakolatlarni o‘rtacha darajada topshirish natijasida yuqori darajadagi rahbarlarga yuklamani pasaytirish.
43. Mintaqaviy tashkiliy tuzilma.
Iste’molchiga qaratilgan tashkiliy tuzilmada ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish darajasida vazifalarni mijozlar guruhlari bo‘yicha ajralib chiqishi sodir bo‘ladi, barcha bolinmalar, iste’molchilarning faqat bitta guruhiga xizmat ko‘rsatuvchi tashkilot kabi iste’molchilarning ma’lum guruhlari atrofida, ularning talablarini qanoatlantirish uchun guruhlanadi. Bu e’tiborni mijozlar yoki bozorlarning ma’lum guruhlari talablariga jamlashga imkon beradi
44. Boshqaruvning kombinatsiyalashtirilgan tuzilmasi. bitta tashkilot doirasidagi bo‘linmalar ishi xususiyatlari bilan belgilanadigan, to‘g‘ri chiziqli vazifaviy va boshqa tashkiliy tuzilmalar yig‘indisidan iboratdir. Bunda tashkilot ushbu vaziyat uchun yaxshiroq to‘g‘ri keluvchi shaklni o‘z ichiga oladi. Hozirgi sharoitda tashkiliy tuzilmalarni takomillashtirishning asosiy yo‘nalishlari quyidagilardan iboratdir: — ishlab chiqarish va sotish operatsiyalarini markazlashtirilmaganligi; — tashkiliy tuzilmalar epchilligining oshishi; — direktorlar kengashi rolining kuchayishiga ega boshqaruvning markazlashtirilmagan tuzilmalari;
