“Menejment” kafedrasi

O’z-o’zini tekshirish uchun savollar:

1. Boshqarish maqsadi nima? U qanday talablarga javob berishi kerak?

   
   

2. Boshqarish maqsadi qanday turlarga bo’linadi?

   
   

3. Joriy va istiqboldagi maqsadlar bilan uzluksiz va fursatli maqsadlar o’rtasida qanday farq bor?

   
   

4. Muammoli va innovatsion maqsadlar to’g’risida nimalar deya olasiz?

   
   

5. Yakka maqsadlar deganda nimani tushunasiz?

   
   

6. Maqsadga qanday sifatlar xos?

   
   

7. “Maqsadlar shajarasi” (“Derevo tseley”) yoki maqsadlar ierarxiyasi deganda nimani tushunasiz?

   
   

8. Boshqarishda maqsadli yondoshuv usulining mohiyati nimada?

   
   

9. Maqsadli boshqarish usulining qanday afzallik tomonlari bor?

   
   

10. Funktsiya nima? Boshqarish funktsiyasi deganda nimani tushunasiz?

    
    

11. Boshqarish funktsiyalari qanday turkumlanadi?

    
    

12. Boshqarishning umumiy va aniq funktsiyalari to’g’risida nimalar deya olasiz?

    
    

13. Boshqaruvning asosiy funktsiyalari va ularning zaruriyati nimada?

    
    

14. Boshqarishning iqtisodiy, sotsial, ma’naviy va tashkiliy funktsiyalari nimalardan iborat?

    
    

15. Boshqarishning hududiy va tarmoq funktsiyalari to’g’risida nimalar deya olasiz?

    
    

16. Boshqarishning o’ziga xos aniq funktsiyalari deganda nima tushuniladi?

    
    

3-mavzu. ILOVALAR
Oliy rahbariyat vazifalari
G’arbiy tushunchalar bo’yicha korxona bunyod etilgach, muvaffaqiyatli ishlaydi, qachonki, bu erda keng doiradagi iste’molchi va mijozlar bo’lsa. Bu esa korxonaning asosiy maqsadlaridan biri, bu o’z qo’liga yangi mijozlarni kiritish, boshqa so’z bilan aytganda - yangi bozorlarni bunyod qilish ekanligini ko’rsatadi. So’z menejmentning muhim vazifasi bo’lmish marketing haqida ketmokda. Marketing - bu asosan, korxonaning pirovard natija uchun bajariladigan ishi, ya’ni mijozlar talabini qondirishdir.
Marketing tizimi korxonaning barcha sohalaridagi faoliyatda ustuvor o’rinni egallamog’i lozim. Shunday ekan, korxona ishini ushbu nuo’tai nazardan baholamoq zarur. Mana masalan, korxonalarda, xizmat ko’rsatish sohalarida, mehmonxona, banklar va hokazo shveytsarning mijozlarga nisbatan bo’lgan axloqi marketing elementi deb hisoblanadi.

Marketing usulini ishlab chiqish va tasdiqlash faqat oliy rahbariyatning to’laqonli xuquqiga kiradi. Menejmentning yana bir muhim vazifalaridan biri innovatsiyalar - yangi tovar, xizmatlar tayyorlash shu bilan birga ularning yuqori sifatliligini ta’minlashdir.

Agar korxonalar yaxshi tovarlarni va xizmatlarni qabul qilingan narxlarida etkazib bersa, uni ishini hali qoniqarli deb bo’lmaydi. U o’z mijozlarita tovar va xizmatlarni o’z raqobatchilariga qaraganda pastroq narxda va yuqori sifatda etkazib berishi kerak. Shu nuqgai nazardan innovatsiya tushunchasi o’z ichiga faqat texnik izlanishlarni olmasdan, balki korxona ishi usulidagi barcha yaxshi o’zgarishlarni (yangi xizmatlar, pastroq narxlar belgilash va boshqa mijozlar uchun qulay sharoitlar yaratish) oladi. Innovatsiyaning barcha turlari marketingni hal qiluvchi qismi va korxonani bozorda yashay olishini ta’minlovchi vosita hisoblanadi. Shuning uchun ushbu soha faoliyati ham oliy rahbariyatning to’laqonli huquqiga kiradi.

Bizning hozirgi vaqtda jamiyat, atrof muhit masalasini echishda innovatsiya doirasida faolroq shug’ullanayotgan rahbariyatga, o’z e’tiborini rentabellikni ko’tarishda moddiy vositalarini maqsadga muvofiq ravishda ishlatishga va uni tejashga, atrof muhitning ifloslantirilishini kamaytirishga qaratmoqlari kerak.

Korxonaning foyda oluvchanlik muammosini tahlil qila turib rahbariyat shunday kelib chiqishi kerakki, daromad korxonaning hukm surishini sababigina bo’lib qolmasdan, balki uning faoliyati natijasini va korxonaning asosiy vazifalarini (marketing, innovatsiya, unumdorlik) amalga oshirishdir.