Menejment va marketing

4-jadval 
Jizzax viloyati maxaliy budjetining 2015 yil 1-yarim yillik ijrosi 
(mln.so’m) 
Shahar va tumanlar nomi 
Daromadlar (haqiqiy) 
Xarajatlar (kassa) 
Viloyat budjeti 
85 745,5 
100 200,8 
Jizzax shahri 
12 866,1 
33 151,2 
Arnasoy tumani 
2 977,2 
11322,6 
Baxmal tumani 
7 049,3 
33 225,3 
G’allaorol tumani 
12 716,7 
41 8S4.5 
Jizzax tumani 
12 973,0 
42 309,1 
Do’stlik tumani 
12 248,7 
14 059,0 
Zomin tumani 
11 769,7 
38 889,7 
Zarbdor tumani 
6 513,8 
18291,3 
Zafaobod tumani 
6 318,3 
12 036,6 
Mirzacho’l tumani 
3 970,9 
13 728.7 
Paxtakor tumani 
6 345,9 
16 300,7 
Forish tumani 
6 105.,9 
23 472,6 
Yangibod tumani 
I 328,7 
7 712,9 
Jami 
188 929,6 
406 555,0 
Manba. 
www.jizzax.uz
 sayti 
Ko’plab xarajat vakolatlari boshqaruv organlarining ikki bo’g’ini – respublika 
va mahalliy boshqaruv organlari orasida bo’linadi. Bunda xarajatlar uchun aniq 

---

45 
reglamentlash va chegaralangan javobgarlikning yo’qligi yangi tashkil 
qilinayotgan muassasalar budjeti manbasini aniqlashda anglashilmovchilikka olib 
keladi, boshqaruv organlarining budjet mablag’ini ishlatishdagi mas’uliyatini 
mavhumlashtirib, aholiga xizmat ko’rsatish sifatining pasayishiga olib keladi. 
O`zbekiston 
Respublikasi 
Prezidenti 
I.A.Karimov 
ta'kidlaganlaridek, 
hayotimizni erkinlashtirish yo`nalishlarining yana bir muhim yo`li-markaziy va 
yuqori davlat boshqaruv idoralari vazifalarini davlat hokimiyatining quyi 
tuzilmalariga, fuqarolarning o`zini-o`zi boshqarish organlariga bosqichmabosqich 
o`tkaza borishni ta'minlashdir. “Mamlakat budjeti daromad qismining 56 foizini va 
xarajat qismining 52 foizini hududiy budjetlar tashkil etmoqda. 
Agar barcha boshqaruv masalalari moliyaviy yo`l bilan hal etilishini nazarda 
tutadigan bo`lsak, mana shu raqamlar hududiy hokimiyat tuzilmalari va kolatlarini 
kengaytirish borasida qilingan ishlar salmog`ini yaqqol ko`rsatib turibdi”
9
. 
Mahaliy budjetlar xarajatlarini rejalashtirishda O`zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi rejadagi daromadlaridan kelib chiqadi, hududlar esa o`z 
xarajatlarini rejalashtirishda ehtiyojlaridan kelib chiqadi. Budjet jarayonida 
mahalliy budjetlarning eng maqbul xarajatlari rejasi aniqlanadi, bu reja esa 
budjetning daromadlar bazasidan kelib chiqadi. Ba`zi salbiy holatlarni bartaraf 
etish maqsadida mahalliy budjetlar xarajatlari me`yor asosida amalga oshiriladi. 
Hozirgi bosqichda mahalliy budjetlar xarajatlarini jon boshiga to`g`ri keldigan 
me`yorlar asosida sohalar bo`yicha aniqlash, bunda tuman koeffitsiyentlarini 
hisobga olish eng oddiy va alternativ usulga aylandi. 
Shuningdek, mahalliy hokimliklarning moliyaviy mustaqilligini kengaytirish 
maqsadida “Budjet tizimi to'g`risida”gi qonunning 32-35 moddalariga muvofiq yil 
boshida mahalliy budjet hisob raqamida shakllangan erkin qoldiq va choraklar 
yakunida daromadlarning rejadan oshirib bajarilgan qismini turli ijtimoiy-iqtisodiy 
tadbirlarga yo'naltirish huquqi belgilangan.
Bu esa hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish uchun qilinayotgan 
9
Karimov I.A. O`zbekistonda demokratik o`zgarishlarni yanada chuqurlashtirish va fuqorolik jamiyati asoslarini 
shakllantirishning asosiy yo`nalishlari. 2002 yil 30 avgust.

---

46 
xarajatlarni imkon qadar mahalliy budjetlar orqali moliyalashtirish borasidagi 
tadbirlari natijasidir. 
Biz bilamizki, O`zbekistonning mustaqillik yillaridagi islohotlarining 
dastlabki bosqichlarida, Respublika byudeti mahalliy budjetlaridan ustun mavqeda 
turdi. Mahalliy budjetlar xarajatlarini baholashning nisbatan asoslangan usuli 
ovqatlanish uchun xarajatlarning tibbiy me’yorlarini, ta’lim sohasida uslubiy 
materiallar va bitta o’qituvchiga to’g’ri keladigan o’quvchi soni me’yorlarini, 
budjet tashkilotlari uchun kommunal xizmatlari xarajatlari bo’yicha limitlarni va 
boshqalarni hisobga oluvchi yagona davlat me’yorlari asosida xarajatlarni 
moliyalashtirish maydonga chiqadi.