Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fandan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYaLARI VA KOMMUNIKATSIYaLARINI RIVOJLANTIRISh VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOShKENT AXBOROT TEXNOLOGIYaLARI UNIVERSITETI
“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi

“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish”

fanidan


AMALIYoT
TOPShIRIQ №1
Bajardi:Dasturiy injinering ta’lim yo‘nalishi
311-20 guruh
Temirov Elyorbek G’ofurjon o’g’li

Qabul qildi: Saidova Gulchehra

Toshkent 2023

“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fandan


№1 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)


1 - jadval

Mavzu:	Metrologiyaning asosiy tushunchalari
Ishdan maqsad:	Asosiy tushuncha va ta’riflarni o‘rganish.
Adabiyotlar:	1. Isaev R.I., Karimova U.N., Raxmonova G.S. «Metrologiya standartlashtirish va sertifikatlashtirish» darslik. T:. «Aloqachi», 2017, 697b. 2. Toru Yoshizava, Handbook of optical metrology, 2008.

№	Talabalarining F.I.Sh.	Variant nomeri	Nazariy savollar nomeri
	Temirov Elyorbek	№ 18.	18, 80

I. Nazariy savollar:

18. Etalonlar, ularning tabaqalanishi va turlari.

80. Respublikamizning metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish bo‘yicha milliy idorasi haqida nimalarni bilasiz?


1-savolga javob
Fan va texnikaning eng yuqori saviyasidagi aniqlik bilan ishlangan namunaviy o’lchovlar etalonlar deb ataladi. Etalonlar ishlatiladigan va davlat etalonlariga bo’linadi. Davlat etalonlari namunaviy o’lchov va asboblarni tekshirishda qo’llaniladi va Davlat standarti idoralarida saqlanadi.
Etalon deb, kattalikning o’lchamini hosil qilish, saqlash va uni boshqa o’lchash vositalariga uzatish uchun xizmat qiladigan o’lchovlarga aytiladi. Kattalikning birligi etalondan razryad etalonlariga uzatiladi, ulardan esa pog’onasimon tarzda ishchi o’lchash vositalariga uzatiladi.
Etalonlarning tabaqalanish pog’onasi quyidagicha joylashgan:
– birlamchi etalonlar;
– ikkilamchi etalonlar;
– ishchi etalonlar.
Zamonaviy ilm – fan yutuqlarini qo’llagan holda, mazkur o’lchashlar sohasidagi mavjud bo’lgan imkoniyat doirasida va eng yuqori aniqlikda kattalikning birligini hosil qiluvchi etalonga birlamchi etalon nomi berilgan. Birlamchi etalon milliy (davlat) yoki xalqaro bo’lishi mumkin.