Metrologiya, standartlashtirish va sifatni


orqali o ‘tkaziladigan o ‘lchash. Masalan, kalibr yordamida val



Yüklə 15,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə59/162
tarix14.12.2023
ölçüsü15,19 Mb.
#179450
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   162
1666003133-1

orqali o ‘tkaziladigan o ‘lchash. Masalan, kalibr yordamida val
diametrini moslash.
Har bir tanlangan usul o ‘zining o ‘lchashni bajarish uslubiyatiga
ega bo‘lishi lozim. O‘lchashni bajarish uslubiyati deganda, ma’lum
usul bo‘yicha o ‘lchash natijalarini olish uchun belgilangan tadbir,
qoida va sharoitlar tushuniladi.
O‘lchashlar o ‘lchanadigan kattalikning o ‘lchash jarayonida
o ‘zgarish xarakteriga ko‘ra statik va dinamik o ‘lchashlarga ajratiladi.
Statik o ‘lchash deganda, qiymati o ‘lchash jarayoni mobaynida
o ‘zgarmaydigan kattalikni o ‘lchash tushuniladi. Bundan tashqari,
unga davriy o ‘zgaruvchan kattaliklarning turg‘un rejimidagi o ‘l-
chashlar ham kiradi. Masalan, o ‘zgaruvchan kattalikning ampli-
tuda, effektiv va boshqa qiymatlarini turg‘un rejimda o ‘lchash.
Dinamik o ‘lchashlarga qiymatlari o ‘lchash jarayonida o ‘zgarib
turadigan kattaliklarni o ‘lchashlar kiradi. Dinamik o ‘lchashga vaqt
bo‘yicha o ‘zgaradigan kattalikning oniy qiymatini o ‘lchash misol
bo‘la oladi.
Yuqorida ko‘rilgan o ‘lchash usullaridan tubdan farq qiluvchi
diskret o ‘lchash usuli ham mavjud. Diskret o ‘lchash usuli shundan
iboratki, unda vaqt bo‘yicha uzluksiz o ‘zgaradigan kattalik vaqt
bo‘yicha diskretlanadi, miqdor bo‘yicha esa kvantlanadi yoki bosh-
qacha qilib aytganda, vaqt bo‘yicha uzluksiz o ‘zgaradigan kattalik
vaqtning ayrim momentlariga tegishli uzuq qiymatlariga o ‘zgar-
tiriladi (2.4-rasm).
X(t) — vaqt bo‘yicha uzluksiz o ‘zgaradigan kattalikning o ‘zga-
rish grafigi; 
XK
 — kvant miqdorlari, ya’ni o ‘lchanadigan 
X = f
 (t)
kattalikning t1, t2, t3, ..., 
tn
 momentlariga tegishli uzuq qiymatlari.

Yüklə 15,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin