sistema kinetik va kvazielastik kuchlar ta’siridan yuzaga keluvchi
Kvazielastik kuchlar ta’siridan hosil bo‘lgan potensial
energiya ham elastik deformatsiyalangan jismning potensial energiyasi
singari ifodalanadi, ya’ni siljish kvadratiga proporsional bo‘ladi. U
sistemaning kinetik va potensial energiyalari davriy ravishda o‘zgarib turadi.
Sistemaning to‘liq energiyasi uning kinetik va potensial ener- giyalarining
vaziyatidan o‘tayotganda uning tezligi maksimal bo‘ladi (bu hol vaqtning
𝐸
𝑘.𝑚𝑎𝑥
=
𝑚 𝜔
0
2
2
𝑥
0
2
(187)
maksimal qiymatiga erishadi. Sistema muvozanat holatdan maksimal
chetlashganda esa (bu hol vaqtning
𝑡 =
1
4
𝑇 ;
3
4
𝑇 qiymatlariga mos
keladi va
𝑠𝑖𝑛
2 2 𝜋
𝑇
𝑡 = 1 bo‘ladi) potensial energiya o‘zining
𝐸
𝑝.𝑚𝑎𝑥
=
𝑚 𝜔
0
2
2
𝑥
0
2
(188)
Maksimal qiymatini oladi. (186), (187) va (188) formulalarni
taqqoslasak, agar qarshilik kuchlari bo‘lmasa, tebranayotgan
sistemaning to‘liq mexanik energiyasi uning muvozanat vaziyatidan
eng katta og‘ish paytidagi potensial energiyasiga yoki muvozanat
vaziyatidan o‘tayotgan paytidagi kinetik energiyasiga teng bo‘ladi,
degan xulosa kelib chiqadi.
Shunday qilib, garmonik tebranayotgan sistemaning kinetik va
potensial energiyalari davriy ravishda o‘zaro aylanib turadi.
Dostları ilə paylaş: