k- neytronlarning ko’payish koeffitsienti
282.Yadro reaktori-Zanjiryadro reaksiyasi amalga oshadigan qurilma yadro reaktori deyiladi.
Yadro reaktorida: yadro yoqilg’isi,neytronlarni yutuvchilar,sekinlatkichlar va issiqlik tashuvchilar mavjud.
Yadro yoqilg’isi sifatida o’ran va plutoniy ishlatiladi.
Neytronlarni yutuvchilar sifatida kadmiy va bor ishlatiladi.
Sekinlatkich sifatida grafit va og’ir suv ishlatiladi.
Issiqlik tashuvchilar sifatida suyuq natriy va oddiy suv ishlatiladi.
283.Yarim yemirilish davri-Radioaktiv elementning yarmi yemirilishi uchun ketgan vaqt yarim yemirilish davri deyiladi.
284.Elementar zarra-Boshqa zarralarga bo’linmaydigan eng oddiy massa elementar zarra deyiladi.
Elementar zarralarni qayd qilish metodlari:
1. Stensilyatsiya (chaqnash) metodi.
Bunda ekrandagi chaqnashlarga ko’ra elementar zarralar kuzatiladi.
2. Geygerning gaz razryad hisoblagichi.
Bunda elementar zarralar soni aniqlanadi.
3. Vilson kamerasi.
Vilson kamerasida o’ta isitilgan suyuqlikda elementar zarra qoldirgan izga ko’ra uning xossalari
(massasi,zaryadi,solishtirma zaryadi va boshqalar) aniqlanadi.
4. Pufakli kamera.
O’ta to’yintirilgan bug’da elementar zarra o’tgan yo’ldakondensatsiyalanish yuz beradi.Shu zarra iziga
ko’ra uning xossalari aniqlanadi.
5. Qalin qatlamli fotoemulsiyalar metodi.
Zarraning fotoplastinkada qoldirgan iziga ko’ra uning xossalari o’rganiladi.
Elementar zarralar 4 turli:
1. Foton m=0 (foton tinch holatda mavjud bo’lolmaydi)
2. Leptonlar 0
e
3. Mezonlar m
e
m
p
4. Barionlar m>m
p
285.
Dostları ilə paylaş: |