1.Mezolit (o’rta tosh) davri. Insoniyat tarixiy taraqqiyotida mezolit deb atalmish davr o’ziga xos davr hisoblanadi. “Mezolit” yunoncha so’z bo’lib ” mezos” o’rta “ litos” tosh birikmalaridan kelib chiqqan va o’rta tosh davri ma’nosini anglatadi. Bu davr bundan 12-7 ming yillar ilgari boshlanib 7 ming yillikgacha davom etadi. 1970-1980 yillarda O’.Islomov boshchiligidagi arxeologlar guruhi Farg’ona viloyati So’x yaqinidagi Obishir soyining ungurlarida qidiruv ishlari olib borib, Obishir deb atalgan makonlarda mezolit davri urug’ jamoalarining izlarini topdi. Mezolit davri qurollari O’q-yoy quroli (kamon va paykonlar). tayoq uchiga o’tkir uchli nayzalar o’rnatilganirg’ituvchi nayza qurollari.O’q-yoydan foydalanish insoniyat taraqqiyotida muhim ahamiyatga ega bo’lib, ovchilikni insonlarning hayot manbaiga aylantirdi, ovdan keladigan daromad va zahiralar ko’payib borgan. O’q-yoy quroli odamning yolg’iz o’zi hayvonlarni ovlash, jamoadan ajralib hayot kechirishiga imkoniyat yaratadi. Odamlar o’simliklarning ildizlarini iste’mol qilishdan boshoqlarni, mazali mevalarni, iste’mol qilishga o’tadilar. Ular asta sekin it, sigir, qo’y, echki kabi hayvonlarni qo’lga o’rgatish, boshoqli o’simliklar urug’ini erga ekib o’stirish orqali don olish malakalariga ham ega bo’lib boradilar.
