Microsoft Word 2020-21 ijtimîiy majmua so'ngisi

fikrlash madaniyatidir.
Fikrlash madaniyati 
ham kundalik hayot jarayonida odatdagi vositalar, ham maxsus vositalar 
(uning tarkibiga formal mantiqni o‘rganish ham kiradi) da vujudga keladi. 
His etish madaniyati. 
U insonlar oliy kechinmalarining keng uyg‘unligi hosilasi bo‘lib, 
ularsiz pedagogik jarayonda muloqotning bo‘lishi mumkin yemas. 
Baholash madaniyati 
u yoki bu sabab va hodisalar bo‘yicha axloqiy, yestetik, siyosiy, 
huquqiy, diniy yoki falsafiy xarakterdagi malakali hukm chiqarish qobiliyatidir. 
Muloqot madaniyati 
pedagogik madaniyatning yeng muhim kompanenti bo‘lib, u 
pedagogning o‘quvchilar, ota-onalar hamda rahbariyat yoki quyi vazifa egallovchi shaxslar, 
shuningdek, pedagogik ish doirasidan tashqaridagi barcha insonlar bilan muloqot qilish 
madaniyatlarini qamrab oladi. 
Tashkiliy madaniyat 
ham pedagogik madaniyat tizimiga kiradi va u o‘qitish hamda 
tarbiya jarayonini pedagogik doiraning turli darajalarida (jamiyatda, o‘quv yurtlarida, bolalar 
guruhlarida) tashkil etish imkoniyatini beradi. 
Shunday qilib, pedagog-muallim o‘z mahoratiga quyidagi bosqichlarda erishishi 
mumkin: 
•
pedagogika-psixologiya fanlarini chuqur o‘rganish; 
•
maxsus fanlar, ularni o‘qitilish metodikasini chuqur bilish; 
•
pedagogik amaliyotda faol igshtirok etish va uni samarali o‘tkazish; 
•
o‘z faoliyatini doimo tahlil qilib, unga nisbatan tanqidiy munosabatda bo‘lish; 
•
o‘z ustida mustaqil ishlash, malaka oshirish kurslarida o‘qib borish. 
Bolalar muassasasida ijtimoiy pedagogning kasbiy maqomi va vazifalari. 
Asosiy emotsional holatini psixologiyada ijobiy ajratish qabul qilingan – bu qiziqish, 
quvonch, hayajonlanish, hayratlanish, emotsional holat sifatida ijobiy yoki salbiy emotsional 
ta’sirlanish belgisiga ega emas. Salbiy emotsional holatga esa azoblanish, g’azab, nafrat, 
jirkanish, qo’rqinch, uyat hisoblanadi.Iroda ikki bir-biri bilan bog’liq vazifalarni bajarishni 
ta’minlaydi - rag’batlantiruvchi, uyg’otuvchi va yo’lga soluvchi, ularda o’zini namoyon etadi.
Irodaning yo’lga soluvchi vazifalari, uyg’otuvchi vazifasi bilan birgalikda ishtirok etib, 
shaxsning keraksiz, noxush harakatlarini to’xtatib ushlab qolishda namoyon bo’ladi.Qobiliyat 

---

148 
faoliyat jarayonida paydo bo‘ladi va rivojlanadi. Qobiliyat malaka va uddaburonlikdan farq 
qiladi. Malaka va uddaburonlik mashq va o‘qish natijasi hisoblansa, qobiliyatni rivojlantirish 
uchun esa yana iste’dod va zehn, inson nerv sistemasida anatomiya va fiziologiyaga oid 
xususiyat taraqqiy etadi. 
Kishi qobiliyati ikkita asosiy turga bo‘linadi: 
1.
Maxsus qobiliyatlar; 
2.
Umumiy qobiliyatlar. 
Pedagoglik faoliyatining samarali bo‘lishi uchun o‘qituvchida qobiliyatning quyidagi turlari 
mavjud bo‘lmogi va uni rivojlantirilib borilmog‘i lozim. 
1.