Microsoft Word Bobojonova Risolat 919923238

Nafaqalarni tayinlash va to’lash
Nafaqalar xodimning asosiy ish joyidan xo’jalik yurituvchi sub’ektning Ijtimoiy 
sug’urta bo’yicha komissiyasi yoki shu ish uchun vakil qilingan komissiya a’zosi 
tomonidan tayinlanadi. Komissiya tarkibi, a’zolari soni va raisi xo’jalik yurituvchi 
sub’ekt rahbarining buyrug’i yoki boshqaruvning karori bilan tasdiqlanadi. Komissiya 
mehnatda mayiblanganlarga, kasb kasalligiga chalinganlarga nafaqa tayinlash, nafaqa 
to’lashni rad etish, nafaqadan ( yoki qisman) maxrum etish va nafaqa olish huquqi yuzasidan 
kelib chikkan nizolarni, vaqtincha, mehnatga layoqatsiz varaqasi va boshqa 
hujjatlarning asosli ravishda va to’g’ri berilganligini ko’rib chiqish huquqiga ega. 
qolgan barcha hollarda nafaqalarni komissiyaning shu ishga vakil qilingan a’zosi tayinlaydi. 
Komissiyalar bo’lmagan xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda nafaqalar ish beruvchi
tomonidan shu ishga buyruq bilan vakil qilingan shaxs tomonidan tayinlanadi. Yuridik 
shaxs bo’lmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shugullanuvchi shaxslar, dexkon xo’jaligi 
a’zolariga, shuningdek ayrim fuqarolarnikida shartnoma asosida ishlayotganlarga 
nafaqalar ijtimoiy ta’minot bo’limlari tomonidan tayinlanib, byudjetdan tashqari 
Pensiya 
jamg’armasi mablag’lari hisobidan to’lanadi. 
Xodimlar vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik muddati tugagandan keyin chiqishining 
birinchi 
kunidayok 
xo’jalik 
yurituvchi 
sub’ektga 
vaqtincha 
mehnatga 
layokatsizlik varakasini takdim etadilar. Mehnatga qobiliyatsizlik davom etayotgan 
hollarda, navbatdagi ish haqi berilishi vaqti kelganda topshirilishi mumkin. Xo’jalik 
yurituvchi sub’ektda vaqtincha mehnatga layokatsizlik varaqasining “Tabelchi tomonidan 
va kadrlar bulimi tomonidan to’ldiriladi” degan bulimlarga zarur ma’lumotlar yoziladi 
va vaqtincha mehnatga layoqatsizlik varakasi (bemor haqidagi ma’lumotlar yozib, imzo 
qo’yiladi) ijtimoiy sug’urta komissiyasiga topshirildi. 
Agar baxtsiz xodisa boshqa sharoitlarda ruy bersa (uyda, ishga borish yoki ishdan 
kaytishda, davlat yoki jamoatchilik burchini bajarayotgan paytda), nafaqa ro’y bergan
baxtsizlik sabablari ish beruvchi tomonidan o’rganib chiqilgandan keyingina tayinlanadi. 
Qo’yidagi sharoitlarda yuz bergan (jinoyat sodir qilish vaqtida jarohatlanish hollaridan 
tashqari) jarohatlanish mehnatda mayiblanish deb hisoblanadi: 
1. mehnat burchini bajarayotgan paytda (shu jumladan, xizmat safari vaqtida), shuningdek, 
maxsus topshirik bulmagan hollarda ham xo’jalik yurituvchi sub’ekt manfaatini kuzlab
qilingan xatti-harakat paytida; 
2. ish beruvchining transportida ishga borayotgan yoki ishdan qaytayotganda; 
3. ish vaqti davomida (shu jumladan, belgilangan tanaffus vaqtida) xo’jalik 
yurituvchi sub’ekt hududida yoki biron-bir boshqa ish joyida, ish boshlashdan oldin 
yoki ishdan keyin ish kurollarini, kiyim-kechaklarini va xokazolarni tartibga keltirish 
paytlarida;
4. ichki mehnat tartib-qoidalariga zid bo’lmagan takdirda, ish vaqti davomida xo’jalik 
yurituvchi sub’ektga yakin bo’lgan joyda yoki boshqa ish joyida (belgilangan 
tanaffuslarda) hozir bo’lganda; 
5. asosiy ish bilan bog’liq bulmasa ham, davlat va jamoatchilik oldidagi burchlarini 
bajarayotgan chog’ida; 

---

6. inson hayotini qutqarish, huquq-tartibotni, davlat va jamoat mulkini, shuningdek, 
fuqarolar mulklarini muxofaza qilish bo’yicha fuqarolik burchini bajarayotgan paytida; 
7. donorlik vazifalarni bajarish natijasida mehnat kobiliya-tining yo’qotilishi. 
Kasb kasalliklari bo’yicha vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi tayinlashda 
Vazirlar Maxkamasining 1994 yil 11 maydagi 249-son karori bilan tasdiqlangan 
Kasb kasalliklari ro’yxatda ko’rsatilgan kasalliklar hisobga olinadi. 
Mehnatda mayiblanish tufayli vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik bo’yicha nafaqa 
komissiya tomonidan (jaroxatlangan xodimning ahvoli komissiya majlisiga kelishga 
imkon bergan takdirda uning ishtirokida) tayinlanadi. Nafaqadan mahrum etish, 
nafaqadan yoki qisman rad etish masalasi nafaqa oluvchining ishtirokida kurib chikiladi. 
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning bosh buxgalteriya komissiya bilan bir katorda nafaqa 
to’lash bo’yicha mablag’larning to’g’ri xarajatlanishi uchun javobgardir. 
Agar nafaqa tayinlanish yoki xodimning umumiy ish stajini aniklash paytida
qonunchilikda ko’zda tutilgan qoidalar buzilishiga yo’l qo’yilgan yoki to’lov uchun 
taqdim qilingan hujjatlar noto’g’ri rasmiylashtirilgan bo’lsa bosh buxgalter 
to’lovni amalga oshirmay, ularni yul qo’yilgan xatolar to’g’risidagi yozma 
bayonnomasi bilan ijtimoiy sug’urta bo’yicha komissiyaga qaytarib berishi shart. 
Hududiy soliq organlarining talabiga binoan xo’jalik yurituvchi sub’ekt ma’muriyati 
tekshirish o’tkazish uchun zarur bo’lgan nafaqalarga oid tekshirishlar nafaqalar to’lanadigan
mablag’larni xarajat qilishda suii’stemolik fosh etilgan takdirda o’tkaziladi. 
Barcha tekshirishlar belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Ish beruvchi tomonidan 
mehnatni muxofaza qilish va texnika xavfsizligi koidalari buzilishi oqibatida 
xodimning mehnatda mayiblanganligi yoki kasb kasalligi sababli berilgan vaqtincha 
mehnatga qobiliyatsizlik bo’yicha nafaqani to’lashga ketgan barcha xarajatlarni 
koplashi lozim. Nafaqalarni to’lash uchun qilingan xarajatlar qonunchilikda xilof 
rafishda amalga oshirilganda xo’jalik yurituvchi sub’ekt, tashkilot, muassasalari 
tomonidan qilingan xarajatlar Pensiya jamg’armasi hisobiga kabul qilinadi va ular 
xo’jalik yurituvchi sub’ekt 
hisobiga yozib qo’yiladi. 
Ishchilarga mehnat ta’tiliga to’lanadigan ish haqi mahsulot tannarxiga yid davomida bir
tekis o’tkazilishini ta’minlash uchun har oyda ma’lum mablag’ rezerv qilib boriladi. 
Rezerv summasi ishchilarga har oyda haqikatan hisoblangan ish haqiga ma’lum foiz 
miqdorida tashkil qilinadi va schyotlarda quyidagicha buxgalteriya provodkasi tuzish 
bilan aks ettiriladi: 
D-t 2010, 2110, 2310, 2320, 2510 
K-t 8910 “Kelgusida qilinadigan xarajat va to’lovlar rezervi” schyoti Ishchilarning 
mehnat ta’tili vaqtida haqikatda hisoblangan ish haqini summasiga quyidagicha 
provodka beriladi. 
D-t 8910 
K-t 6710 8910 schyot bo’yicha kredit koldigi foydalanilmagan rezerv summasini 
ko’rsatadi. 

---