Microsoft Word Diloromxon oya tayyor. Д. Ас?арова

Bolalarni maktabga tayyorlashda maktab bilan hamkorlikning 
ahamiyati. Bolalar maktabgacha ta’lim tashkiloti bilan maktab o‘rtasida 
o‘rnatiladigan hamkorlikning har tomonlamaligi bolalarni maktab ta’limiga 
tayyorlash vazifasini muvaffaqiyatli amalga oshirishning asosiy shartidir. 
Bolalar maktabgacha ta’lim tashkiloti va maktab o‘rtasidagi bog‘liqlik bir 
tomondan bolalarni maktab ta’limi talablariga javob beradigan darajada umumiy 
rivojlantirib va odobli qilib tarbiyalagan holda maktabga o‘tkazishni , ikkinchi 
tomondan, o‘qituvchining katta maktabgacha ta’lim 
yoshidagi bolalarning 
egallagan bilim, malaka sifatlariga va tajribalariga tayanib, o‘quv tarbiyaviy 
jara
yonda foydalanishni taqozo etadi. Bolalar maktabgacha ta’lim tashkiloti va 

---

104 
maktab o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlik katta maktabgacha ta’lim
yoshidagi bolalar va 
maktabning boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga ta’lim-tarbiya berish sharoitini 
yaqinlashtirishga 
yordam beradi. Maktabgacha ta`lim tashkilot xodimlari birinchi 
sinfda bolalar oldiga qo‘yiladigan talablarni yaxshi bilishlari,maktabga tayyorlov 
guruhidagi bolalarni shunga muvofiq ravishda ta’lim olishga tayyorlashlari kerak. 
Maktab va maktabgacha ta’lim tashkiloti o‘rtasidagi uzviy aloqa murakkab va ko‘p 
tomonlama tuzilishga ega.Unda ta’lim-tarbiyaviy ishlarning mazmuni , metod va 
usullari, tashkiliy shakllari, shuningdek bolalarni tarbiyalash shart-sharoitlari va 
pedagogik talab kabi yetakchi tomonlarini ajratib ko‘rsatish mumkin. Bunda 
quyidagilarga etibor berish kerak: 
1. Maktab talabi nuqtai nazaridan bolalar bilimlarni chuqurroq egallab 
olishlari 
lozim. 
2. Maktabgacha ta’lim tashkiloti nuqtai nazaridan bolalarni maktab talabi 
darajasidagi bilim, malaka, ko‘nikmalar bilan qurollantirish zarur. 
3. Bolalarni maktabga ruhiy tayyorligi.Bu erda vazifa bolalar mehnatning 
har qanday turiga tayyor turishlari, ularda aqliy mehnat- bilishga qiziqishni 
o‘stirish, 
ularni 
kelajakdagi 
mustaqil 
hayotga 
tayyorlashdan 
iborat. 
Maktab bilan maktabgacha ta’lim tashkiloti o‘rtasida uzviy aloqa asosini bolalar 
maktabgacha ta’lim tashkiloti va maktabda amalga oshiriladigan ta’lim – tarbiya 
ishlari mazmunini belgilovchi dasturlar o‘rtasidagi bog‘liqlik tashkil etadi. Hozirgi 
boshlang‘ich sinflar dasturi bilan maktabgacha ta’lim tashkiloti dasturini olib 
solishtiradigan bo‘lsak, ular o‘rtasida birqancha o‘zaro bog‘liqlikni ko‘ramiz. Bu 
eng avvalo dasturlarda asos qilib olingan prinsiplarning umumiyligi bilan 
belgilanadi. Ularning mazmuni bolalarni har tomonlama tarbiyalash maqsad va 
vazifalariga mos kelish prinsipi, ha
yot bilan bog‘liqlik, ilmiylik prinsiplari, 
ta’limning tarbiyalovchi va rivojlantiruvchi xususiyatga egaligi va falsafiy, ruhiy 
nuqtai nazarlarning birligida namo
yon bo‘ladi. Birinchi sinf o‘quv dasturi ayrim 
predmetlar bo‘yicha bolalar maktabgacha ta’lim tashkiloti dasturi bilan 
solishtirganda ularda umumiylik ko‘pligini ko‘ramiz. Masalan, bolalar 
maktabgacha ta’lim tashkilotida ona tiliga o‘rgatish va boshlang‘ich sinflardagi 
ona tili darsiga bolalar nuqtai har tomonlama rivojlantirish kabi umumiy g‘oya 
asos qilib olinadi. Bolalar maktabgacha ta’lim tashkiloti bu ish bolalarning 
lug‘atini boyitish, tovushlarni to‘g‘ri talaffuz qilishga, ifodali o‘qishga o‘rgatish, 
bog‘langan nutqni shakllantirish orqali amalga oshiriladi. Maktabda esa bolalarda 
mana 
shu 
maktabgacha 
ta’lim 
tashkilotida 
egallangan 
bilim, 
malaka,tushunchalarga asoslanib, 
yozma nutq malakasi, orfografiya xat malakasi 
shakllantiriladi, ularga morfologiya va sintaksis elementlari o‘rgatiladi. Shu bilan 
bir qatorda maktabgacha ta’lim tashkilotida boshlangan bolalar lug‘atini boyitish, 

---

105 
nutqning ifodaliligi, bog‘langan nutqni rivojlantirish davom ettiriladi. 
Bolalar maktabgacha ta’lim tashkilotida ham, maktabda ham tabiatshunoslik 
to‘g‘risidagi bilimlar organizm bilan muhitning birligi to‘g‘risidagi umumiy 
g‘oyaga asoslangan holda olib boriladi. Shu asosda bolalarga jonli va jonsiz tabiat, 
tabiat va kishilar o‘rtasidagi bog‘liqlik to‘g‘risida bilim va tushunchalar beriladi.