Microsoft Word Diloromxon oya tayyor. Д. Ас?арова

Stol-stulning o‘zunlik o‘lchami (sm). 2-jadval 
Bolaning 
bo‘yi 
Stol 
Stul
poldan 
uzunligi 
Uzunligi 
poldan 
o‘rindiq
- 
qacha 
eni 
poldan 
uzunligi
poldan 
o‘rindiq
- 
qacha 
Uzunligi 
eni 
95-99 
100-109 
110-109 
120-129 
130-139 
43 
47 
52 
57 
62 
45-50 
45-50 
45-50 
45-50 
45-50 
55 
55 
55 
55 
55 
24 
27 
32 
27 
27 
21 
23 
27 
27 
27 
49 
49 
49 
49 
49 
24 
26 
29 
31 
31 
19 
20 
20 
22 
24 
Agar ta`limiy faoliyatda odatiy stol mavjud bo‘lsa, u 
yog‘ochdan tayyorlangan 
bo‘lishi, qiyaligi 12-15 darajada bo‘lishi kerak. Bunday stol o‘tirishi va ko‘zini 
tasviriy faoliyat bilan shug‘ullanishida charchashidan saqlaydi.Kun tartibida bolani 
o‘z tanlovi asosida o‘yin va mashg‘ulot uchun bo‘sh vaqt ajratish kerak. Bu vaqtni 
kunduzgi uyqudan keyin 
yoki kunduzgi ta`limiy faoliyatdan so‘ng belgilash kerak. 
Bo‘sh vaqtda bolalar radio dastur eshitishlari mumkin va haftasiga 3 martadan 
ortiq 
bo‘lmagan 
bolalar 
uchun 
televizion 
dasturlarni 
ko‘rishlari 
mumkin. Tushlik ovqatlanish bolani me’
yordagi jismoniy va aqliy rivojlanishini 
asosiy shartlaridan biri hisoblanadi va bolani maktabga tayyorlash shartlaridan biri 
hamdir. Oziqlanish tarkibi bolada energetik quvvatga hayotiy jara
yonlarni 
charchashiga olib keladi. Bola 5-6 
yoshda 2000 kalloriya sutkada qabul qilishi 
kerak. Bunda oqsil, 
yog‘ va uglevod, hayvon va o‘simliklar yog‘i, mineral tuz va 
vitaminlar bo‘lishi kerak. Ovqatlanish 4 mahal, aniq bir vaqtda bo‘lishi shart. 
Oqsil, 
yog‘, uglevod va mineral tuz organizmning asosiy ozig‘idir. Ovqat 
tarkibidagi oqsil va uning sifati organizmni o‘sishi va o‘sish jara
yoniga bog‘liqdir. 
Hayvon oqsilida va bolani ovqatlanishidagi oqsil umumiy tarkibini 60% ga to‘g‘ri 
keladi. Hayvon oqsili go‘sht, baliq va tuxum tarkibida mavjud. 
Oqsil yetishmasligi organizmni o‘sish jara
yoniga ta’sir ko‘rsatadi, turli kasalliklar 
keltirib chiqaradi. Yog‘lar asab va ish uchun asosiy qurilish materialidir. Bolalarga 
kuchli 
yog‘lar, mol va qo‘y yog‘laridan foydalanish tavsiya etilmaydi. 1 sutkada 
yog‘dan foydalanish 11 gr o‘simliklar yog‘ini tashkil etadi. Asosiy energiya 
manbai – uglevodlardir. Uglevodlar non, kartoshkada mavjud. Bir sutkada qabul 

---

113 
qilingan uglevod 60 gr toza shakar va 10-15 gr qandolat mahsulotiga to‘g‘ri keladi. 
Ko‘p miqdordagi shakar va shirinliklar bolalarga berish tavsiya etilmaydi. 
Me’yordan ortishi sekretsiya va oshqozon yo‘llariga ta’sir ko‘rsatadi. Ovqatlanish 
vaqtida stol ustiga suv quyish kerak emas, agar suv quyilsa, bola o‘zi xohlamagan 
holda unda ichish istagi hosil bo‘ladi. Tushlik odidan bolalarni suv ichishga 
odatlantirish kerak emas. Suv oshqozon suyuqligiga ta’sir ko‘rsatadi. Suv va 
boshqa suyuqliklar oshqozonda ma’lum hajmda turadi va ovqatga bo‘lgan 
ehti
yojini kamayishiga olib keladi. Bolalarga sintetik ranglar quyilgan gazli 
ichimliklar berish mumkin emas. Bolalar uchun eng yaxshi ichimlik – kuchsiz 
choy, sutli choy, sutli kofe. Tabiiy sharbat va toza qaynagan suvdir. Yangi uzilgan 
mevalar chanqoqni yaxshi bosadi. Bolalarga shoshmasdan, chappilamay, ovqatni 
mayda chaynab yeyish, sanchqi, qoshiq va boshqa buyumlardan to‘g‘ri foydalanish 
o‘rgatiladi. Sog‘lom ishtaha, atrofdagi narsalarni joylashishiga bog‘liq. Toza 
tushlik stoli, dasturxon solingan. Non ozodalik bilan to‘g‘ralgan, likopchalar 
chiroyli joylashtirilgan bo‘lishi kerak, Oshxonadagi barcha gigiyenik talablarni 
bajarilishi uni kun tartibini to‘g‘ri tashkil etilishi katta maktabgacha 
yoshdagi 
bolalarni maktabga tayyorlashni yengillashtiradi.