72
harcamaları; vergi muafiyet ve istisnaları, vergi kredileri, oran indirimi, vergi
ertelemesi, vergi teşvikleri şekillerinde yer almaktadır
129
.
Türkiye’ de sigorta ürünlerinin vergilendirilmesinde çeşitli evrelerde
muafiyet, istisna, oran indirimi uygulanmaktadır. Bireysel emeklilik ve sağlık/hayat
sigortaları kapsamına giren sözleşmelerde %10 ve % 5 oran seviyelerinde
muafiyetlikler, yapılacak toplu ödemelerde ise katılımcıları uzun vadede sistem
içerisinde tutmak amacıyla oran indirimi müessesesi uygulanmaktadır. Vergi
mevzuatında belirtilen bu gibi kolaylıklar vergi harcamaları kapsamındadırlar.
Vergi harcamaları kavramında temel yaklaşım, mevcut yürürlükteki her bir
vergi uygulamasına yönelik iki edimsel unsurun ön plana çıkartılarak
oluşturulmasıdır. Bu öğelerden ilki; vergi harcamalarına ilişkin vergi sisteminin
normatif yapısını oluşturacak koşulların içeriğinin ortaya konulması ve
netleştirilmesidir. Bu şartlar, aynı zamanda her bir vergi uygulamasının da olmazsa
olmaz koşullarıdır ve diğer taraftan da normatif vergi tabanını, vergiye tabi gelir
kalemlerinin tanım ve içeriğini, vergileme sürecinin içerik ve dönemsel yapısını,
vergi yönetim ve yargısının fonksiyonel-coğrafi kapsam ve tanımı ile vergi
istisnalarının ve spesifik vergi oranlarının seviyelerini kapsamaktadır
130
.
Vergi uygulamaları aracılığıyla gerçekleştirilebilecek başlıca ekonomik
amaçlar; yatırımları teşvik etmek, üretimi teşvik etmek, ödemeler dengesini
düzeltmek, tasarrufları teşvik etmek ve yerli sanayi koruyup rekabet gücünü
arttırarak ekonomik yapıyı değiştirmektir. Vergi politikası ile yatırım maliyetini
ucuzlatmak, yatırıma harcanacak fonlar oluşturulmasına yardımcı olmak, yatırımdan
sağlanacak kar olanaklarını arttırmak, yatırımla üretilecek malları dış rekabete karşı
korumak suretiyle yatırımlar teşvik edilebilir ve geliştirilebilir
131
.
129
Filiz GİRAY,
“Vergi Harcamaları: Harcama Vergileri Açısından Analizi”,
Uludağ Üniversitesi
Dostları ilə paylaş: