ETNOPSİXOLOGİYA 237
ədəbiyyat dilidir. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəlindən yenidən
danışıq dili kimi istifadə olunmağa başlamışdır.Müasir ivrit dili
qədim yəhudi dilinin morfoloji xüsusiyyətlərini saxlamaqla ,
semantik və sintaktik cəhətdən idiş , və digər german dillərinin ,
habelə slavyan dillərinin təsirinə məruz qalmışdır. Ərəb dili İsrailin
ikinci rəsmi dövlət dili olduğu üçün ivrit dilinin lüğət tərkibi ərəb
mənşəli sözlərin hesabına da xeyli dərəcədə zənginləşmişdir.Hal-
hazırda İsrail vətəndaşlarının əksər hissəsi hər iki dövlət dilində (
yəhudi və ərəb ) danışırlar. İvrit dilinin yenidən dövlət dili kimi
bərpa olunmasına daha çox çalışanlar Elizer Ben-Yehuda və yazıçı
–publisist Aşer Qinsberq olmuşdur.
İvrit dilini izlərinə qədim qərb dünyasının bəzi səhifələrində
rast gəlinir. Məsələn , orta əsrlərdə Leypsihdən tutmuş Paduiə
qədər bir çox tibbi təhsil mərkəzlərində yəhudilər ivrit dilində
təhsil almışlar . 1620 ildə Amerikaya gələnlər Allahın sözü olan
Bibliyanın ivrit dilində olduğun üçün onu öyrənmişlər. Onların
xələflərinin yaratdıqları Harvard və Yel universitetlərdə ivrit dili
tədris olunmuşdur. Hələ də həmin bu universitetlərin gerbində ivrit
dilində mətn mövcuddur.
Müasir dövrdə israillilər sözləri düz gəlməyəndə , mübahisə
edəndə ( qeyd edək ki, mübahisə etməyi yəhudilərin milli idman
növü hesab etmək olar) istifadə etdikləri sözləri iki kateqoriyaya
bölürlər.
- pis sözlər
- çox pis sözlər
Pis sözlər kimi xarakterizə olunanlar , ivrit dilində olan və
ordu sıralarında eləcə də küçələrdə yaranır. İkinci qrupa daxil
edilən sözlərin isə əsasən ərəb dilindən keçdiyi bildirilir.İsrail
vətəndaşı Aviv Ben Zeevin yazdığına görə ərəb dilində söyüşmək
daha şirəli olduğu üçün yəhudilər ondan daha çox istifadə edirlər.
“İna-al...” ilə başlayanlar –pis sözlər, “ssssss” və yaxud
“ksssss” ilə başlayan ifadələrlə isə ən pis sözlər söylənilir.
Etnik psixoloji xüsusiyyətlər içərisində bayramların, adət və
ənənələrin özünəməxsus yeri vardır. Onlar xalqın psixi simasının