ETNOPSİXOLOGİYA 75
hiss və milli maraq çox güclü psixoloji amildir həmrəylik, birlik
hissinin yaranmasına təsir göstərir. Bu hisslər ətrafında insanlar
tezliklə birləşir və özlərinin milli maraqlarını müdafiə etməkdən
zövq alırlar.
Milli hisslər və millətçilik hissləri anlayışlarını fərqləndirmək
lazımdır. Milli hisslər daha çox vətənpərvərliklə əlaqəlidirsə, mil-
lətçilik daha çox şovinizmə, xudbinliyə yaxındır. Millilik və vətən-
pərvərlik öz vətənini, dövlətini xalqını, millətini sevmək, onun
inkişafı yolunda xidmət göstərməklə asossasiya olunursa, millət-
çilik öz millətindən savayı bütün başqa xalqlara, onun mədəniy-
yətinə neqativ münasibət bəsləməklə əlaqəlidir. Vətənpərvərlikdən
fərqli olaraq millətçilik daha çox əməldə yox, sözdə vətəni, milləti
sevməkdir.
Millətçilik özündə bir neçə neqativ hiss və emosiyalar
kompleksini birləşdirir:
- Milli antipatiya hissi
- Milli eqoizm hissi
- Milli ədavət, nifrət və kin hissi
- Milli şovinizm, hegemonluq, lovğalıq hissi
2.5. Hiss və emosiyanın ekspressiyasının etnomədəni xüsusiyyəti Emosiyaların mimik ifadəsi universaldır, yəni bioloji cəhət-
dən anadangəlmədir. Bu məsələ ilk dəfə Ç.Darvinin “Növlərin
mənşəyi”, “İnsan və heyvanda emosiyanın ifadəsi” əsərində
öyrənilmişdir. Ç.Darvin qeyd etmişdir ki, emosiya anadangəlmədir,
bioloji kökə malikdir və təkamül adaptasiyasının nəticəsidir.
İnsanlar irq və mədəniyyətdən asılı olmayaraq emosiyaları eyni
ifadə edirlər. Ç.Darvinə görə emosiyanın mimik ifadəsi növün
yaşayışını təmin edir, kommunikativ, sosial funksiyaları yerinə
yetirir və həmçinin növün özü və ətrafı ilə qarşılıqlı münasibəti
barədə məlumatla təmin edir. Elə həmin dövrdə M.Mid və Rey
Bredvistel əksinə olaraq hesab edirdilər ki, emosiyanın ifadə olun-
masını insan dili öyrəndiyi kimi öyrənməlidir. Dillər fərqləndiyi