Microsoft Word Hazir secilmis eserleri mir celal doc

Partiya biletini yadına salıb, hirsini yedi. Heç olmasa bir neçə 
  
 

---

321 
 
saatlığa, Ağca xanım özünə gələnə kimi, evdən uzaqlaşmağı, sonra qayıdıb 
arxayınlıqda danışmağı, qılığına girməyi məsləhət bildi. Papağını başına 
qoyub qapıdan çıxdı. Zoyanı da çağırdı: 
- Paşli, davay!.. 
Zoya çıxanda Ağca xanım dalısınca ürəkdən dedi: 
- Haydı, bura sizə görüşxana deyil! 
Zoya nə  qədər azərbaycanca az bilsə  də kürkünü sudan çıxara bilirdi. 
Qayıdıb dilucu cavab verdi: 
- Ayıbdı, xanım, mərifətiniz olsun! 
Ağca onun azərbaycanca danışdığını görəndə  çəkindi, duruxdu. 
Bayaqdan bəri dediklərinin hamısını anlamış olduğunu, bəlkə  də bir hiylə 
üçün  əri ilə rusca danışdığını fikrinə  gətirdi.  İstədi onun abrını  ətəyinə 
büksün, ancaq mərifətdən danışmağı qabağını aldı. Ağca xanımın ağzını 
bağlayan isə bu deyildi, başqa  şey idi. Zoya mərifətdən deyib eyvana 
çıxanda, Gəldiyev qapıda üst-başını  çırpır, papağını düzəldirdi. Onlar cüt 
yeriyəndə, qabaqlarında da uşaq görünəndə  Ağca xanımın gözündən od 
töküldü, sinəsi tez-tez enib qalxdı, rəngi qaçdı,  əsə-əsə  eşiyə yüyürdü. 
Gəldiyevin ətəyindən tutub, bərk geri çəkdi və gücü çatdıqca qışqırdı: 
- Qayıt içəri! 
Gəldiyev dinmədi. Ağca xanım daha da bərk qışqırdı: 
- Bu saat içəri, deyirəm sənə! 
Gəldiyev dedi: 
- Bu 
saat 
gəlirəm! 
Ağca xanım keçib onun yolunu kəsdi: 
- Bir gir içəri! Bir o qalmışdı ki, evimdə svidani düzəldib, kefə gedəsən! 
A boyunu yerə soxum! 
Gəldiyev bilmədi nə elesin: 
- Ay Ağca, bayaqdan özün qovurdun? 
- Hə, ürəyindən keçir? Yağlı xörək tutub səni... Ay sənin başın üçün! 
İkiəlli Gəldiyevi itələdi, içəri salıb qapını  bərk çırpdı. Zoya uşağın 
qolundan tutub qapıya sarı yaxınlaşdı: 
- Xanım, qoy bizi yola salsın. 
- Ay... nə istəyirsən? Nə istəyirsən ay dambov! Xalqın kişisindən  əl 
çəkəcəksənmi? 
Zoya onu daha da yandırmaq istədi: 

---

322 
 
- Xanım,  ərində gözü olan yoxdur. O mənim  ərim olanda heç səni 
tanımırdı... Mənim artıq-urtuğumdur, sənə tuş  gəlib! Qoy uşağını tapşırım 
özünə, ondan sonra məni burada görsən, basıb döyməyə də haqqın var. 
Ağca xanım qapının rizəsini vurdu, pərdəsini saldı, gəlib oturdu. Pərdəni 
salmaq, sakitcə evə girməklə Zoyaya acıq vermək, "yandırmaq" istəyirdi. 
Ancaq Zoya əl çəkmədi. Qonşu qapıları döyüb qadınları oraya tökdü: 
- Camaat, - dedi, - bilin, bax bu binamus öz yetiminə yiyə durmur. 
Rayondan bura yanıma salıb gətirmişəm, yaxın qoymur. Bu saat gedib milis 
çağıracağam. 
Uşaq da bu hay-küyün onunçun olduğunu duyur, balaca yumruğunu 
gözünə basıb ağlayırdı. Qonşular tökülüşüb ana-balanı kiridirdilər. 
- Ayıb olar, bacı! Gəldiyev gərək elə kişi olmasın. Dayan, bu saat çıxar. 
Qapını döyür, Gəldiyevi eşiyə çağırırdılar. Zoya da səsə  gələnlərin 
hamısına Gəldiyevin onun necə evlənməsindən, uşağından, uşaq pulundan 
danışırdı. Bunları  eşitdikcə  Ağca xanım içəridə kabab kimi qovrulurdu. 
Bütün xanımanı yanan bir adamın  əlacsız dayanıb baxdığı kimi bu 
vəziyyətə dözür və bu saat bir şey olacağını, əzabdan qurtulacağını güman 
edirdi. Ancaq heç kəs onu əzabdan qurtarmayacaqdı, Zoya qapıda ağzına 
gələni deyəcək, Gəldiyevin arvadı olduğunu car salacaq, Gəldiyev də 
içəridə başını ovcuna alıb oturacaqdı. Gəldiyevin bu sakit oturuşu, xiffət 
çəkən adamın oturuşuna oxşamır. O, köhnə arvadının sözlərinə qulaq asır 
Bəlkə də lap söyüş eşitsə də onun səsindən həzz alır. Bəlkə də bu söyüşlər 
onlara keçmiş, mehriban ailə  həyatlarını xatırladır, Zoya bunları 
danışmaqdan, Gəldiyev də eşitməkdən ləzzət alır. Od da öz işindədir, şiş də. 
Arada bağrı parçalanan, yanan, tüstüsü göyə qalxan kababdır. Ağca xanım 
Zoyanın səsini, bəhanəsini kəsmək üçün şaraqqıltı ilə qapını açdı, çölə 
çıxıb, uşağın qolundan tutdu. 
- Gəl içəri, - dedi, - ədə, yetim, gəl! 
Uşaq evə girdi. Zoya onun dalınca baxıb hönkürtü vurdu... Zoya həmişə 
uşağına Gəldiyevin oğlu kimi baxmış, Gəldiyevin hayıflarını çox vaxt 
ondan çıxmağa çalışmışdı. Ürəyi soyumamışdı... Gəldiyevin 
  

---

başqa   qadınlar  yanında  "oğlanam"  deyə  evlənməsini   yalana  çıxarmaq, 
kefinə  mane  olmaq  üçün  uşağı  gətirib,  üstünə  atmağı  qət  etmişdi.  Onun 
üçün sadə, asan görünən bu işin belə qarışıq, dəhşətli bir mənzərə alacağını 
güman etməmişdi. 
Əvvəla,  Gəldiyevin  belə  bir  ailədə  yaşadığını,  deməli  uşağı  saxlamağa 
və   bununla   heç   də   kefdən   qalmamağa   şəraiti   olduğunu   gördü.   İkinci 
tərəfdən  o,  uşağı  atasına  tapşırmağa  gətirmişdi,  ögey  anaya  yox!  Üçüncü 
tərəfdən,  Ağca  xanımın  bir  dəfə  çağırışı  ilə  uşağın  etibarsızlığına  yox, 
özünün günahlarına hirsləndi. Xəyalında dedi: "Yəqin onun evində oyuncaq 
şeyləri  görür,  dəm-dəsgah  görür;  mənim  kasıb  daxmamın  nəyinə  meyl 
salsın!.." 
Bu  fıkirlər  Zoyanın  qəlbindən  bir  ildırım  kimi  keçdi.  Riqqətə  gətirdi, 
onu qovurdu. İllərdən bəri ürəyini daşa döndərən qəmlər, kədərlər tutqun bir 
bulud  olub  könlündən  qopdu.  Uşaq  evə  girəndə  Zoya,  son  ümidləri  əbədi 
olaraq əlindən getmiş kimi, fəryad çəkib elə ağladı ki, eşidənlər suya döndü. 
Qonşu  qadın  içəri  keçdi,  uşağı  dilə  tutub  qucağına  aldı,  anası  ilə 
görüşdürməyə  gətirdi.  Zoya  son  dəfə  onu  bağrına  basdı,  göz  yaşları  macal 
vermədi.  Ana-balaya,  bala-anaya  qarışdı.  Küçədən  keçənlər  böyük  bir 
müsibət  üz  verdiyini  güman  edib  dayanırdılar.  Kimisi  dillənirdi:  "Ay  uşaq, 
görün o biçarəyə nə olub, kömək eləmək lazımdır". 
Kimisinin də ürəyi dözmür, tez ötüb getməyə çalışırdı. 
Zoya uşağından ayrılıb getmək istəyəndə Gəldiyev çıxıb, iki otuzluq ona 
tərəf uzatdı: 
- Biletə verərsən! 
Ağca xanım yüyürüb pulu kişinin əlindən qapdı: 
- Bircə o qalmışdı. Aşnalarının da xərcini mən çəkəcəkdim, a binamus?!  
 
 
* * * 
Bütün gecəni qəzəb və pərtliklə keçirən Ağca  xanım səhər tezdən başı- 
yaxası  açıq,  nəfəs  almaq  üçün  həyətə  çıxdı.  Başında  köhnə  şal,  əllərini 
duaya  açmış  kölgə  kimi  dayanan  bir  qadını  görəndə  qorxdu,  geri-geri 
çəkildi. 
Zoya səsləndi: 
- Balamı ver! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
323 

---

324 
 
Ağca xanıma elə gəldi ki, Zoya dünəndən bəri burada dayanıb nəyi isə 
gözləyirmiş, bəlkə də Gəldiyev evdən çıxanda onunla görüşəcəkmiş, bəlkə 
bir hiylə var, bəlkə məni sınayır, bəlkə... 
Hər halda fürsət idi, Ağca xanım tez içəri qaçdı, yuxulu-yuxulu gözünü 
ovuşduran uşağı qabağına qatıb getirdi: 
- Apar matahını! 
Zoya illərdən bəri ayrılmış kimi, uşağını bağrına basdı: 
- Xanım, - dedi, - acından ölsəm də balamı  sənin ümidinə qoymaram, 
Kərim istəsə, ancaq səni boşayandan sonra bunun atası ola bilər. 
Bu söz Ağca xanımı yandırdı: 
- Kül başıva, - dedi, - xaxol matişkə, Kərim onun anasının üzünə 
tüpürmək də istəmir... 
- O istəmir, gün olar ki, mən ölsəm də, bu uşaq Kərimin üzünə tüpürər.