www.ziyouz.com kutubxonasi
69
– Qanaqa mol bo’lsa ham, sotishga niyat qilingan moldir.
– Zakot beriladigan hayvonlar qaysi hayvonlardir? – Qo’y, echki, ho’kiz, sigir, tuya, ot singarilar, agar ular olti oydan ziyod sahroda
o’tlaydigan bo’lsa, zakot beriladigan hayvonlar qatoriga o’tadi. Xachir, eshak, ohuga
o’xshash hayvonlardan zakot berilmaydi.
– Hovlida xizmat uchun yoki suti uchun yoki juni uchun saqlanadigan hayvonlardan ham zakot beriladimi? – Berilmaydi.
– Dashtda yoki tog’da bo’lgan ekin va pichanga o’xshash va ham asal uchun zakot beriladimi? – Ularga o’xshash yerdan chiqadigan narsa uchun va ham asal uchun zakot berilmaydi,
ushur beriladi. Ushurning bayoni quyiroqda keladi.
Pul va savdo mollarining nisoblari – Oltinning nisobi qancha? – Yigirma misqol. Ya’ni, yigirma misqol oltini bor kishiga ushbu oltindan zakot bermog’i
farz bo’ladi. (1 misqol - 4,68 grammga teng.)
– Yigirma misqol oltindan qancha zakot beriladi? – Qirqdan biri, ya’ni uch yarim misqoli beriladi.
– Kumushning nisobi qancha? – Ikki yuz tanga. Ya’ni, yuz qirq misqol kumushi bor kishiga ushbu kumushdan zakot
bermog’i farz hisoblanadi.
– Yuz qirq misqol kumushdan qanchasi zakotga beriladi? – Qirqdan biri, ya’ni uch yarim misqol miqdori beriladi.
– Uch yuz qirq misqol kumush necha so’m bo’ladi? – Bu zamonda o’ttiz so’m chamasi bo’ladi.
– Bu hisobga qaraganda, o’z hojatidan ziyoda necha so’m aqchasi bor kishiga zakot bermak farz bo’ladi? – O’z hojatidan ziyoda o’ttiz so’m aqchasi bor kishiga zakot berish farzdir.
– Qo’lida nisobga yetgan aqchasi bo’lib, hovlisi va yeri va boshqa zarur narsalari bo’lmagan, ijarada istiqomat qiladigan kishining zakot berishi farzmi? – Farz bo’lmasa kerak, ixtiloflidir.
– Sotiladigan mol nisobining miqdori qancha? – Bahosi yuz qirq misqol kumush bahosi bo’lsa. Chunki sotiladigan mol o’z bahosi
miqdoridagi kumush hukmidadir.
– Bu hisobga qaraganda necha so’mlik sotiladigan mol bo’lsa, zakot berish farzdir? – O’ttiz so’mlik chamasi bo’lsa, zakot berish farz bo’ladi.
– Nisobga yetgan sotiladigan molidan qanchasi zakot beriladi? – Oltin-kumushga o’xshash qirq bo’lakdan bir bo’lagi beriladi. Masalan, qirq so’mlik
sotiladigan mol bo’lsa, bir so’m zakot beriladi.
– Bir kishining bir oz oltini, bir oz kumushi va bir oz sotiladigan moli bo’lsa-da, lekin alohida-alohida hech biri nisobga yetmasa, u kishiga zakot bermak farz bo’ladimi? – Mazkur mollarning bahosi bir-biriga qo’shib hisoblanadi, agar jami bahosi kumush
nisobiga yetsa, zakot berishi farz bo’ladi, yetmasa, farz bo’lmaydi.