Microsoft Word ihyo tavba ziyouz com doc
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com
кутубхонаси 57 shaytonning tuzog‘iga ilinish, shaytonning hiylasiga aldanishdir. Bu tuzoqqa mag‘rurlar ilinadi. Ular o‘zlarni basirat sohibi, sir-sanoatdan xabardor fatonat ahlidan deb bilishadi. Istig‘forga o‘rgangan tilga istehzo bilan: "Qalb g‘aflatda ekan, tinimsiz istig‘for aytgandan ne foyda", deyishadi. Bunday hiylaga munosabat jihatidan xalq uch qismga bo‘linadi: — nafsiga zulm qilganlar; — muqtasidlar (o‘rtacha, me’yorida harakat qilganlar); — yaxshi ishlarga peshqadam bo‘lganlar. Yaxshiliklarda peshqadam kishi deydi: "Ey mal’un shayton! Sen to‘g‘ri gapirding. Lekin bu haq so‘zing bilan haqsizlikni iroda qilyapsan. Hechqisi yo‘q, men seni ikki karra azoblayman, burningni yerga ishqalayman: tilnim harakatiga qalb harakatini ham qo‘shaman, tilu dilim bilan istig‘for aytaman". Bu kishi shaytonning yarasiga tuz sepib davolayotgan odamga o‘xshaydi. Nafsiga zulm qilgan mag‘rur kishiga kelsak, u o‘zini qalbga xos nozik jihatlarni ilg‘aydigan zakiy sanab, manmansiraydi. Natijada uning qalbida xolisllik yo‘qoladi, tili zikrni tark etadi. Bu qilmishlari bilan shaytonga yordam beradi, g‘urur arqoniga osilib, tuban ketadi. Shu bilan shayton va u kishining orasida to‘la sheriklik hosil bo‘ladi. Muqtasid (o‘rtacha) kishi tilning harakatiga qalbni sherik qilishga qodir emas. U til harakati qalb harakatiga nisbatan zaif ekanini sezadi. Tili aytayotgan istig‘forga qalbini sherik qilishni istaydi. Shu yo‘lda kamolga yetish ilinjida hali qalbi uyg‘oq bo‘lmasa ham, tili istig‘forga mashg‘ul bo‘ladi. Chunki u zikrsiz sukutdan, behuda suhbatlardan tilning istig‘for aytishi afzalligini anglaydi. Shuning uchun muqtasid kishining tili doimo istig‘forda. U xayrli amallarni qilishda tili va qalbi birdek ishtirok etishini Allohdan so‘raydi. Yaxshilikda peshqadam kishini shunday tikuvchiga o‘xshatish mumkin: u tikishidan ayb topib, tikuvchilikni tashlagan va yozuvchi bo‘lgan. Nafsiga zulm qiluvchi zolim esa, bamisoli, tikuvchilikni butunlay yig‘ishtirib, farroshlikni tanlagan kishi kabidir. Muqtasid kishi, bamisoli yozishga qodir bo‘lmagan kishidir. U deydi: "Men tikuvchilikning yetakchi kasblardan biri ekanini inkor etmayman. To‘g‘ri, tikuvchilik yozuvchilikka nisbatan mavqeda past, lekin farroshlikdan yuqoridir. Men yozishga qodir emasman, shuning uchun tikuvchilik bilan mashg‘ulman". Robia al-Adaviya degan edi: "Biz aytgam istig‘forning o‘zi ko‘o‘p istig‘forga muhtoj". Bu o‘rinda til istig‘fori emas, qalb g‘aflati mazammat qilinyapti. Ya’ni u tilning harakati uchun emas, qalbning g‘aflati uchun istig‘for aytishga muhtoj. Mayli, qalb g‘aflatda ekap, agar til bilan ham istig‘for aytmasa, ikkita istig‘forga muhtoj bo‘lib qoladi. Bundan kelib chiqadiki, avvalo, nima mazammat qilinyotganini, nima maqtalayotganini anglab olmoq zarur. Aks holda, g‘oyat topib aytilgan ushbu so‘zning ma’nosini anglashda qiynalasan. Abror kishilarning savob amallari muqarrab kishilar uchun gunoh sanaladi. Negaki, bu ishlarning sobitligi kimgadir nisbatan olinadi. Shuning uchun toat yoki ma’siyatni garchi zarradek bo‘lsa ham, haqir sanamaslik lozim. Ja’far Sodiq deydi: "Alloh taolo uchta narsani uchta narsa ichiga yashirdi: 1) roziligini toatning ichiga yashirdi. Shunday ekan, ibodatlardan birortasini arzimas deb qaramaslik lozim. Balki, Allohning roziligi siz arzimas deb qarayotgan o‘sha ibodatdadir; 2) g‘azabini gunohlar ichiga yashirdi. Shuning uchun, qandayligidan qat’iy nazar, gunohni kichik deb bilmaslik kerak. Balki, Allohning g‘azabi aynan o‘sha siz kichik sanayotgan gunohda yashirindir; 3) do‘stligini (valoyatini) bandalar ichra yashirdi. Ollohning bandasini haqir ko‘rma. Balki, sen tahqirlayotgan banda Allohning do‘sti valiyullohdir". Ja’far Sodiq bu so‘zlariga yana qo‘shimcha qildi: "Alloh taolo ijobatni duoga yashirdi. Bas, duoni tark etmanglar! Balki, ijobat siz tark etgan duodadir". |