Microsoft Word ilm olish sirlari ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

18

 

Rioya etilmog’i nihoyat zarur bo’lgan amallardan: 

-uzrsiz qiblaga va kitoblarga oyoq uzatmaslik; 

-tafsirga oid kitoblarni barcha kitoblarning ustiga ko’yish va ularning ustiga boshqa kitob va biron 

narsa ko’ymaslik hisoblanadi. 

 

Shayxul islom, ustoz Burhoniddin Marg’inoniy hazratlari hikoya qiladilar: 

-Bir faqih, olim kishi siyoxdonini kitob ustiga qo’yar edilar. Shunda ul zotga fors tilida «Bar na yobiy, 

ya’ni o’smaysan, kamol topmaysan»,- degan ekanlar. 

 

Mazkur masalada Faxri islom, Qozixon nomi bilan mashhur, ustoz Aliyyul qori hazratlari shunday 

deganlar: 

-Agar bu ish bilan kitobni xorlashni, mensimaslikni iroda qilmagan bo’lsa, unda zarari yo’q. Lekin bu 

ishdan ham saqlanmoq yaxshirokdir. Ilmning ulug’lanishiga yuz tutadigan amallardan yana biri - 

yozuvini ozoda, ko’rkam va husni xat bilan yozishi sanaladi. Bundan maqsad, yozgan yozuvlaridan 

kelajakda o’zi ham, boshqalar ham o’qib foydalanishlarini ta’minlaydi. 

 

Shuningdek, mayda yozmaslik, qisqartmaslik, faqat o’ziga ma’lum bo’lgan belgi va ishoralar 

qo’llamasligi ham ilmni hurmatlash hisoblanadi. Yozganda esa, ba’zi ishora va aniqliklarni kiritish 

uchun va mayda yozuvlar qilish uchun hoshiya qoldiradi. 

 

Imom A’zam Abu Hanifa (r.a.) hazratlari mayda harf bilan yozayotgan bir kotibni ko’rib, nasihat 

qilgan ekanlar: 

- Ey kotib! Mayda xat bilan yozma! O’zinggina biladigan qisqartmalarni kiritma! Agar uzoq yashab, 

o’z xatingni qo’lingga olsang, nadomat chekasan! Agar vafot etsang, sendan norozi bo’ladilar, 

qarg’aydilar. 

 

Bu so’zning ma’nosi, agar ulug’ yoshga yetishni Alloh nasib etsa, qarilik ne’mati o’z hikmati bilan 

ko’zingning nurini zaiflashtiradi va o’zing bilgan qisqart-malaringni ham yodingdan ko’taradi. Shunda 

yozganlaringni o’qiy olmay, o’zingni malomat va mazammat qilasan. Bu ishingga nadomat chekasan. 

Vafotingdan keyin, xatingni o’qiy olmagan kishilar seni so’kadilar va mazammat qiladilar. 

 

Shayxul islom, Majididdin, imom Saraxsiy (a.r.) hazratlari: 

nimani mayda va qisqartirib yozgan bo’lsak, kelajakda unga nadomat va xasrat chekdik. Nimani 

o’zimizga tanlab olgan bo’lsak, unga ham xasrat va nadomat chekdik. Nimaning qadriga yetmagan 

bo’lsak, shuningdek, nimani yaxshi-yomonligini fikrlamagan bo’lsak, shularga ham ko’p nadomat 

chekdik,- degan ekanlar. 

 

Demak, ilm tolibi o’z husni xati ustida ishlamog’i, xatiga hamma vaqg boshqalar ham tushuna 

oladigan bo’li-shiga erishishi kerak. Nihoyat yozishda turli qisqartmalardan saqlanmog’i, ilm va axli 

ilmni hurmatlashi va ulug’lashi hisoblanadi. 

 

Kitobning kesimi to’rtburchak bo’lmog’i kerak, chunki to’rtburchak kesim hazrat Imom A’zam Abu 

Hanifa (a.r.) ning kesimlaridir. 

Тo’rtburchak kesimli kitob ko’tarishga, qo’yishga, mutolaa qilishga 

yengil va kulaydir. 

 

Ilm tolib sheriklarini va boshqa talabalarni ham hurmat qilmog’i, ularga rahm-shafqat, izzat-ikrom va 

yordamini ko’rsatishi kerak bo’ladi. Zero, mazkur ishlar ham aslida ilmni va ilm ahlini hurmatlashga 

---

Ilm olish sirlari. Imom Zarnujiy