www.ziyouz.com kutubxonasi
25
munosabat ya muomala o’rnatinglar!
Ya’ni, dinga yumshoqlik va kenglik bilan kirishinglar. O’z joningizga ibodatlarni mashaqqatlik
qilmanglar! Dinda mo’’tadil o’rin topinglarki, agar toatga cha-qirilsangiz gazab kelmasin.
Zero, barcha narsaning o’z o’rni, uslubi va mohiyati bor. Shu o’rni, uslubi va mohiyatidan ajratib,
boshqa maqsadda ishlatish joiz emas.
Yana janobimiz (s.a.v.) marhamat qildilar:
-Bilki, bu nafs va jasad o’zingni markabingdir, ya’ni uzoq va yaqin manzillarga eltuvchi ara-vangdir.
Shunday ekan, unga yumshoqlik bilan, mu-loyimlik bilan, quvvati va imkoniyatlari doirasida
muomalada bo’l!
Mazkur hikmatli ma’nolarni xalq maqoli ham chi-royli ifodalagan: «Az zuri behuda miyona
meshikanad». Ya’ni, kuchi yetmaydigan, aqlu-idroki hazm qilmaydigan ishga zo’r berib chiranishlik
belni sindiradi, kishini mayib-majruh qiladi.
Oliyhimmatli, serg’ayrat, irodali, qat’iy xulq so-hibi bo’lmoq ilm tapab qilishda zarur bo’lgan insoniy
fazilat hisoblanadi. Kishi o’z himmatu g’ayrat qanoti ostida kushdek uchadi. Ya’ni, ozod qush o’z
makoniga to’si-qsiz yetib olganiga o’xshash, inson ham o’z g’ayrat-shijoati bilan o’ylagan orzu-
umidiga erishadi.
Shoir Abu
Тoyyib fikrlarini shunday ifodalabdilar:
Hayot ishlari misoli bir tarozu,
Niyat qaroricha bo’lur umidu orzu.
Mumtoz bo’lsang muruvvatu saxovatda,
Egam ustun qilar izzatu karomatda.
Donolik ulug’ ne’mat, yet qadriga har soat,
Noshukrlik chaqirur shanoatu malomat.
Qutlik bil yoshlardagi beg’ubor yoshlikni
Shu bilan yoshi ulug’lar. ulug’ligin bil buyuk.
Yoshlarda bor qobiliyat, quvvatu zo’r intilish
Boshqasida chukur tajribayu ogohlik.
Insonga orzulari azmu-qarori, qat’iyatligiga qarab beriladi. Allohtaolo insonning saxovat va
muruvvatiga qarab fazilat, izzat-ikrom va boshqa yaxshiliklarni beradi. Sen yoshlardagi yoshlikni ulug’
bil va kattalarning ulug’ligini yoshlar oldida arzimas bil! Yoshlikdagi imkoniyat, zehn, kuch-quvvat va
sihatsalomatlik bebaho boylik sifatida insonga ulug’ligini namoyon qiladi.
Har qanday maqsadga erishish uchun insonga jiddi-jahd qilish, himmatli va serg’ayrat bo’lmish asosiy
omildir Agar biron kishi Imom Muhammad ibn al-Hasanning kitoblarini hammasini yod olishni iroda
qilib, bunga kirishsa, ya’ni himmat va g’ayrat ko’rsati-shi kerak. Himmat, g’ayratiga muvozabat -
bardavom va izchil shug’ullanishni ham qo’shsin. Mana shunda maqsadiga erishadi. Ammo bu
xislatlarni jamlamasdan harakat qilsa, maqsadlariga deyarli erishmaydi yoki orzulari komil amalga
oshmaydi.
«Makorimul ahloq» kitobida shayxul islom, ustoz Rizouddin annishopuriy a.r. yod eturlarki, hazrat Zu-
lqarnayn butun dunyoni, mag’ribu mashriq mulkini tasarrufiga olishni iroda etganlar. Shunda
atrofidagi olimu donishmandlarga mashvarat qilgan. Ulardan:
Ilm olish sirlari. Imom Zarnujiy
Dostları ilə paylaş: |