Xarici investisiya qoyulmuş mü ssis l r Xarici investisiyalı mü ssis l r s hmdar c miyy tl ri,m hdud m suliyy tli c miyy tl r, dig r t s rrüfat c miyy tl ri v ortaqlıqları ş klind , habel Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyin zidd olmayan h r hansı başqa formalarda yaradılır. Az rbaycan Respublikasının razisind xarici investorların pay iştirakı il mü ssis l r (birg mü ssis l r); t mamil xarici investorlara m xsus olan mü ssis l r (xarici mü ssis l r); xarici hüquqi ş xsl rin nümay nd likl ri (büroları, kontorları, agentlikl ri) yaradıla v f aliyy t göst r bil r. Birg v xarici mü ssis l r Az rbaycan Respublikasının hüquqi ş xsl ridir. Xarici investisiyalı mü ssis l rin yaradılması qaydası Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyi il mü yy n edilir. Xarici investisiyalı bankların yaradılmasının xüsusiyy tl ri Az rbaycan Respublikasının banklar v bank f aliyy ti haqqında qanunvericilik aktları il mü yy n edilir. Az rbaycan Respublikasında xarici investisiyalı mü ssis l rin uçotu müvafiq icra hakimiyy ti orqanı t r find n aparılır
Ekspertiza Xarici investisiyalı mü ssis yaradılark n onun t sisçil ri Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyi il n z rd tutulmuş hallarda v qaydada sanitariya- gigiyena v ekoloji t l bl r riay t olunmasına dair ekspertiza r yi almalıdırlar. Xarici investisiyalı mü ssis f aliyy t göst rdiyi dövrd v l ğv edil rk n bel r y almalıdır. İri miqyaslı tikinti v rekonstruksiya aparılması v ya iri faydalı qazıntı yataqlarının işl nilm si il laq dar bel mü ssis l r yaradılark n texniki- ekoloji layih l rin müvafiq ekspertizasının keçirilm si d t l b olunur. Müvafiq icra hakimiyy ti orqanının s lahiyy tl rin aid edilmiş hallarda investorların investisiya qoyuluşu il bağlı
t klifl rinin ekspertizası müvafiq icra hakimiyy ti orqanı t r find n mü yy n edilmiş qaydada h yata keçirilir.
Dövl t qeydiyyatı Xarici investisiyalı mü ssis l r müvafiq icra hakimiyy ti orqanında dövl t qeydiyyatına alınırlar. Dövl t qeydiyyatı Az rbaycan Respublikasının müvafiq qanunu il mü yy nl şdirilmiş qaydada h yata keçirilir. Xarici investisiyalı mü ssis dövl t qeydiyyatına alındığı andan hüquqi ş xs hüquqları ld edir. Dövl t qeydiyyatını aparmış orqan qeyd alma haqqında m lumatı m tbuatda d rc etdirir. Xarici investisiyalı mü ssis l r qanunvericilikl mü yy n edilmiş qaydada hüquqi ş xsl rin dövl t reyestrin daxil edilir. Xarici investisiyalı mü ssis nin dövl t qeydiyyatına alınmasından yalnız «Hüquqi ş xsl rin dövl t qeydiyyatı v dövl t reyestri haqqında» Az rbaycan Respublikasının Qanunu il mü yy n edilmiş hallarda imtina edil bil r. Dövl t qeydiyyatına almaqdan imtina olunduqda bu bar d Az rbaycan Respublikasında inzibati qaydada v (v ya) m hk m qaydasında şikay t oluna bil r.
Tör m mü ssis l r,filiallar v nümay nd likl r Xarici investisiyalı mü ssis Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyind v xarici dövl tl rin müvafiq qanunvericiliyind mü yy nl şdirilmiş ş rtl r riay t etm kl Az rbaycan Respublikasında v xarici hüquqi ş xs hüquqlarına malik tör m mü ssis l r, habel filiallar v nümay nd likl r yarada bil r. Az rbaycan razisind ki filiallar v nümay nd likl r Az rbaycan Respublikasının bank idar l rind hesablar açmaq hüququna malikdirl r.
Mü ssis l rin birl şm si Xarici investisiyalı mü ssis l r Az rbaycan Respublikasının qanunvericilik aktlarında n z rd tutulmuş ş rtl rl v qaydada birl şib assosiasiyalar, konsernl r, konsorsiumlar v başqa birlikl r yarada bil r. Bel mü ssis l r vv ll r yaradılmış birlikl r daxil ola bil r.
Birg mü ssis iştirakçılarının man tl rinin qoyulması Birg mü ssis nin nizamnam fonduna h r bir iştirakçının man tl rinin qoyulması müdd tl ri, m bl ği, qoyulması v qiym tl ndirilm si qaydası t sis s n dl rind n z rd tutulur. Birg mü ssis iştirakçilarının mü ssis nin nizamnam fonduna man t kimi qoyduğu mlakın d y ri birg mü ssis iştirakçiları arasında razılığa sas n mü yy n edilir. Birg mü ssis qeyd alındıqdan bir il sonra h r iştirakçının t sis s n dl rind göst ril n man tl rin 50 faizini nizamnam fonduna keçirdiyini t sdiq ed n s n d olmadıqda mü ssis ni qeyd almış orqan onu tutarsız hesab edir v birg mü ssis l rin reyestrind n çıxarır. Reyestrd n çıxarma bar d m lumat m tbuatda d rc edilir.
. Ehtiyat fondu Xarici investisiyalı mü ssis l rd nizamnam fondunun 25 faizin d k m bl ğd ehtiyat fondu yaradılır. Ehtiyat fondu illik ayırmalar yolu il yaradılır. Ayırmaların m bl ğini v valyutanın növünü mü ssis müst qil mü yy n edir.
Respublika razisind m hsulun satışı v gönd rilm si Xarici investisiyalı mü ssis istehsal etdiyi m hsula (işl r , xidm tl r ) qiym t qoymaq, respublikanın daxili bazarında onun satışı ş rtl rini mü yy n etm k, bu bazardan m hsul (işl r, xidm tl r) gönd r nl ri seçm k ixtiyarına malikdir
. Az rbaycan Respublikasının razisind xarici valyuta il hesablaşmalar Az rbaycan Respublikasının razisind xarici investisiyalı mü ssis l rin hesablaşma zamanı xarici valyutadan, habel xarici valyuta ş klind t diy s n dl rind n istifad etm sin Az rbaycan Respublikasının valyuta t nziml nm si haqqında qanunvericiliyi il mü yy n olunmuş qaydada yol verilir.
M hsul ixracı v idxalı Tamamil xarici investorlara m xsus mü ssis l r v nizamnam fondunun 30 faizind n çoxu xarici investisiyadan ibar t olan mü ssis l r özl rinin istehsal etdikl ri m hsulu (işl ri, xidm tl ri) lisenziyasız ixrac ed bil rl r. Xarici investisiyalı mü ssis özünün t s rrüfat f aliyy ti üçün m hsulu (işl ri, xidm tl ri) lisenziyasız idxal ed bil r. M hsulun (işl rin, xidm tl rin) xarici investisiyalı mü ssis l rin istehsal etdiyi m hsula aid edilm si qaydasını Az rbaycan Respublikasının Nazirl r Kabineti mü yy n edir. Xarici investisiyalı mü ssis l rin öz m hsulunu ixrac etm kd n valyuta il ld etdikl ri satış pulu onların s r ncamında qalır.
Gömrük vergisi Birg mü ssis nin nizamnam fonduna xarici investorun man ti kimi v ya tamamil xarici investora m xsus mü ssis nin yaradılması üçün Az rbaycan Respublikasına g tiril n mlak gömrük rüsumundan azad edilir. Xarici investisiyalı mü ssis nin cn bi işçil rinin öz ehtiyacları üçün Az rbaycan Respublikasına g tirdikl ri
mlak gömrük rüsumundan azad edilir.
Sığorta Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyi il m cburi sığortalama n z rd tutulmadıqda, xarici investisiyalı mü ssis öz mlakının, istehsal, maliyy v başqa riskl rinin sığortalanıb-sığortalanmayacağını özü h ll edir.
Vergitutma Xarici investisiyalı mü ssis l r, habel xarici investorlar Az rbaycan Respublikasının qanunvericilik aktları il mü yy n edil n vergil ri öd yirl r.
Mühasibat uçotu v hesabat Xarici investisiyalı mü ssis Az rbaycan Respublikasında qüvv d olan qaydalara, yaxud ist s , h mçinin xarici investorun m nsub olduğu ölk d qüvv d olan qaydalara müvafiq sur td mühasibat uçotu v hesabat aparır. Öhd likl rin t min edilm si Xarici investisiyalı mü ssis götürdüyü öhd likl rin bütün növl rini t min etm k, o cüml d n borc v saiti c lb etm k üçün öz mlakından istifad ed bil r. Öhd likl ri t min etm k üçün o, binalar, qurğular, avadanlıqlar üz rind
mlak hüquqlarından v dig r mlak hüquqlarından, o cüml d n torpaqdan istifad hüququndan istifad ed bil r. Müvafiq icra hakimiyy ti orqanı investisiya f aliyy ti sah sind qüvv d olan qanunvericiliyi pozmuş hüquqi v fiziki ş xsl r bar d qanunvericilikd mü yy n edilmiş t dbirl rin görülm si üçün aidiyy ti üzr müvafiq dövl t orqanlarına m lumat verir, habel investisiya mübahis l rinin h ll olunması il bağlı investorlara köm k göst rir.
İntellektual f aliyy t n tic l rin hüquqlar v dig r qeyri- şya hüquqları Xarici investisiyalı mü ssis l rin intellektual f aliyy t n tic l rin olan hüquqları, habel dig r qeyri- şya hüquqları (nou-hau, kommersiya sirri v s.) Az rbaycan Respublikasının qanunvericilik aktlarına müvafiq sur td müdafi olunur v h yata keçirilir.
6m k münasib tl ri Xarici investisiyalı mü ssis d istehsal v m k münasib tl ri, o cüml d n iş götürm v işd n azadetm , m k v istirah t rejimi, m k haqqı, t minat v kompensasiya m s l l ri kollektiv müqavil (saziş) v f rdi m k müqavil l ri (bağlaşmalar) il t nziml nir. Kollektiv v f rdi m k müqavil l rinin ş rtl ri h min mü ssis nin işçil rinin v ziyy tini Azarbaycan Respublikasının qanunvericilik aktlarında n z rd tutulmuş ş rait nisb t n pisl şdir bilm z. Xarici investisiyalı mü ssis nin cn bi işçil rinin m yinin öd nilm si, onlara m zuniyy tl r verilm si, onların pensiya t minatı m s l l ri h min işçil rin h r biri il bağlanan f rdi m k müqavil l rind (bağlaşmalarda) h ll edilm lidir. Bu işçil r xarici valyuta il aldıqları m k haqqını g lir vergisi öd dikd n sonra Az rbaycan Respublikası Milli Bankının mü yy n etdiyi qaydada xaric köçür bil rl r.
Sosial sığorta v t minat Xarici investisiyalı mü ssis nin işçil rinin sosial sığortası v sosial t minatı ( cn bi işçil rin pensiya t minatı istisna olmaqla) Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyinin normaları il t nziml nir. Xarici investisiyalı mü ssis d işl y n Az rbaycan Respublikası razisind daimi yaşayan cn bil rin v v t ndaşlığı olmayan ş xsl rin m k pensiyası t minatı hüququ «6m k pensiyaları haqqında» Az rbaycan Respublikasının Qanununa uyğun t nziml nir. Mü ssis yerli v
cn bi işçil rin sosial sığortası üzr m cburi dövl t sosial sığorta haqlarını Az rbaycan Respublikasının mü ssis l ri v t şkilatları üçün mü yy nl şdirilmiş d r c l r üzr öd yir.
L ğvetm Xarici investisiyalı mü ssis Az rbaycan Respublikasının qanunvericilik aktlarında n z rd tutulmuş hallarda v qaydada l ğv edil bil r. Xarici investisiyalı mü ssis l ğv edil rk n onun yığdığı aktivl rd n real d y ri üzr vergi tutulur. IV bölm . Xarici investorların qiym tli kağızlar ld etm si
Dövl t qiym tli kağızlarının ld edilm si Xarici investorlar dövl t qiym tli kağızlarını Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyind mü yy nl şdiril n ş rtl rl v qaydada ld edirl r.
Mü ssis l rin iştirak hiss l rini, paylarını, s hml rini v başqa qiym tli kağızlarını xarici investorların ld etm si Xarici investorlar Az rbaycan Respublikasının razisind yerl ş n mü ssis l rin iştirak hiss l rini, paylarını, s hml rini v başqa qiym tli kağızlarını Az rbaycan Respublikasının qanunvericiliyi il mü yy nl şdirilmiş qaydada
ld ed bil rl r. V bölm . Xarici investorların torpaqdan istifad hüquqlarını v başqa
mlak hüquqlarını ld etm si
Torpaqdan v başqa t bii ehtiyatlardan istifad hüququ Xarici investorlara v xarici investisiyalı mü ssis l r torpaqdan v başqa t bii ehtiyatlardan istifad hüquqlarının, o cüml d n torpağın icar si hüququnun verilm si Az rbaycan Respublikasının Torpaq m c ll si v Az rbaycan Respublikasının başqa qanunvericilik aktları il t nziml nir.
İcar Xarici investorların v xarici investisiyalı mü ssis l rin icar sin mlakı icar y ver n müqavil l r sasında v Az rbaycan Respublikasının icar qanunvericiliyin müvafiq sur td verir.
Konsessiya müqavil l ri Xarici investorlara faydalı qazıntı yataqlarının axtarışı, k şfiyyatı v işl nm si, dig r t bii ehtiyatların istifad y verilm si hüquqları Az rbaycan Respublikası Nazirl r Kabinetinin onlarla bağladığı v Az rbaycan Respublikası Ali Sovetinin t sdiq etdiyi konsessiya müqavil l ri sasında verilir. Müqavil d başqa ş rt qoyulmayıbsa, konsessiya müqavil si ş rtl rinin birt r fli qaydada d yişdirilm sin yol verilmir.
Dostları ilə paylaş: |