Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
136
rol o‘ynay boshlagach, ilohiyot oqimlarining barchasi yo‘qolib ketgan. 5) So’fiylik yoki 
tasavvuf tariqatlari. So’fiylik goyalari keng tarqalgach, musulmon mamlakatlarida har 
biri o‘z yo‘li (suluk)ni olib borgan so’fiylik rahnamolari (pirlar) nomi bilan bog‘liq ravishda 
juda ko‘p uyushmalar paydo bo‘lgan. Ulardan ko‘plari o‘rta asrlardayoq yo‘qolib ketgan. 
Lekin, hozirda ham g‘oyat ko‘p tariqatlar mavjud. O’rta Osiyoda -naqshbandiylik, 
yassaviylik, kubroviylik, Kavkazda - muridizm, xorijiy Sharq mamlakatlarida o‘rta 
asrlardan ma’lum bo‘lgan qodiriylar, bektoshiylar, rifo’iylar, tayfuriylar, suhrovardiya, 
mavlaviylar, shoziliylar, chishtiylar, safaviylar, haydariylar, ne’matullohiylar, jaloliylar 
keng tarqalgan. Ularning ayrimlari hozir ham mavjud. O’rta asr oxirlari va yangi davrda 
Arab mamlakatlari, Afrika, Janubi-Sharqiy Osiyo xalqlari orasida ham ko‘p tariqatlar 
tarqalgan: salafiylar, shartariylar, rashidiylar, rahmoniylar, tayyibiylar, tinoniylar, 
ammoriylar, hamoliylar, muridiylar, barqiylar, idrisiylar, sanusiylar, g‘ufriylar va h.k. 
Umuman olganda 30 dan ortiq tariqat mavjud. I. m.ning barcha ko‘rinishlari islom 
tarixida yuz bergan g‘oyaviy-siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy, diniy aqidaviy va hayotning 
boshqa sohalaridagi ixtiloflarni ifoda etadi. Shu jihatdan islomni shartli ravishda yaxlit 
din hisoblash mumkin. Xilma-xil oqim va firqalarning vujudga kelishiga birinchi navbatda 
ijtimoiy-siyosiy harakatlarning diniy shaklda namoyon bo‘lishi sabab bo‘lgan. Islom dinini 
qabul qilgan xalqdarning madaniyati, an’analari, ilgariga diniy e’tiqodlari, shuningdek 
ular yashagan geofafik sharoitlar ham oqimlarning xarakteriga ta’sir etgan.
"ISLOM NURI" - O’zbekiston musulmonlari idorasining diniy-ijtimoiy gazetasi. 1990 
y.dan chop etiladi. Islom dinining asosiy manbai bo‘lgan Qur’oni karim va hadisi 
shariflarga suyangan holda faoliyat ko‘rsatadi. Uning sahifalarida O’zbekiston 
musulmonlari idorasining fatvolari, Oliy hay’at va Ulamolar kengashi qarorlari e’lon 
qilinadi va islom arkonlari tashviq va targ‘ib qilinadi. O’zbekiston musulmonlari hayotiga, 
axloq-odobga oid maqolalar, diniy asarlar keng yoritiladi.