Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

MUBORAK KECHALAR - ba’zi musulmonlar muqaddas hisoblab, maxsus nishonlaydigan 
kechalar. Bular - rag‘oyib, baroat, me’roj va qadr kechalaridir. 
Rag‘oyib - Payg‘ambarimiz (sav)ning javharlari otalaridan onalariga tushgan kun deb 
e’tiqod qilinadi va u rajab oyining ilk juma kechasiga to‘g‘ri keladi; baroat (sha’bon 
oyining 15-kechasi) - poklanshtadigan, gunohlar kechiriladigan tun sifatida; me’roj - 
rajab oyining 27-kechasi payg‘ambarimiz (sav) me’rojga chiqqanlari uchun 
nishonlaniladi, ya’ni, toat-ibodat ila mashg‘ul bo‘linadi. Aslida, bulardan faqat bittasi - 
Qadr kechasigina payg‘ambarimiz tomonidan kutilgan va toat-ibodat bilan o‘tkazishga 
buyurilgandir. Qolganlari keyingi davrlar "mahsuli" bo‘lib, bid’at amallar hisoblanadi. 
Qolaversa, bu kechalarning qaysi kunga to‘g‘ri kelishi xususida ixtiloflar bor. Xullas, 
Alloh taolo afzal qilgan, Payg‘ambarimiz (sav) muborak bilgan ma’lum bir oy, kecha, 
kunlar bor - ramazon oyi, ikki hayit, juma kunlari, qadr kechasi. Bu borada ham 
Payg‘ambarimiz (sav) va sahobalar izidan borish eng to‘g‘ri yo‘ldir.

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
199
MUBOH (arab. - umumiy, ixtiyoriy ish-harakat) - shariat tushunchalaridan biri. Unga 
ko‘ra, qilish va qilmaslik barobar bo‘lgan amal. Uni qilgan kishiga ham, qilmagan kishiga 
ham savob ham, gunoh ham yo’qdir. Harom bo‘lmagan, man qilinmagan 
(qaytarilmagan) ishlarning hammasi M.dir. Mas., o‘tirish, turish, yurish, yotish, uxlash, 
halol taomlarni yeyish va b. M. amallarning adadi behisob. M. bilan joiz tushunchasi 
mazmunan bir. 
M. masalasi fiqhning ahkom bo‘limi tomonidan talqin qilinadi. Mazhabga ko‘ra, bir xil 
xatti-harakat M. yoki M. bo‘lmasligi mumkin. Hoz. islom jamiyatida M. muammosi ancha 
dolzarbdir, chunki u jamiyat hayotidagi va maishiy turmushdaga yanga hodisalarni qabul 
qilish yoxud rad etish bilan bog‘likdir. Chunonchi, artistlik va badiiy ijod ayniqsa, 
rassomlik va musiqa bilan bog‘liq ko‘plab savollar xususida anchadan buyon 
munozaralar mavjud. "Ortiqcha dabdaba deb bilinadigan narsalar" tushunchasini 
belgilash, cho‘chqa terisi va moyidan foydalanib tayyorlangan import mahsulotlar 
(poyabzal, kosmetika)ni ishlatish mumkinligani anikdash, yevropacha kiyinish, ayniqsa, 
ayollarni shunday kiyim kiyish imkoniyatlarini belgilash, bo‘sh vaqtdan foydalanish va 
b.ni aniklash juda murakkab bo‘lib kelmoqda. Har bir mamlakatda umumiy sharoitdan 
kelib chiqib M.ning eng kam cheklanishlari ustidan nazorat qilish kuchli yoki kuchsiz 
bo‘lishi mumin. M. masalalarini hal etishda huquqning ratsional manbalari (istihson, 
istisloh va b.)ni jalb etish katta ahamiyatga ega.