Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc

FASL 
Odamiyning saodati bandalikda ekanlig‘i bayonida 
Hazrati Haq subhonahu va taolo ma’rifatining sharhi uzundurkim, bu kitobi 
muxtasarga sig‘mas. Ma’rifat toliblari ko‘nglida ma’rifatga zavq-ishtiyoq paydo qilmoq 
uchun shu muxtasar kifoyatdir. Odamiyning tamomi saodati Haqtaoloning ma’rifatini 
bilmoq va anga ibodat va bandalik qilmokdur. Sababi ulkim, vaqtiki, odam vafot etsa 
Haq taolodin o‘zga najotkori qolmas. (Allohdin o‘zga madad qiluvchi yo‘q). 
Ilayhil marji’u val masiyru. 
Ya’ni, qaytib boradurg‘on yer Haq taoloning dargohidur. 
Har kishining sevgan joyi o‘z do‘sti va mahbubi huzuridadurkim, do‘stlug‘i 
qancha ziyodadur, saodati andin ziyodaroq bo‘lg‘usidur. Bas, Haq taoloning 
ma’rifatini hosil qilmaguncha va aning zikrini to‘la etmaguncha, Haq taoloning 
muhabbati aning diliga jo bo‘lmas. 
Ma’lumdurkim, agar kishi kimarsani do‘st tutsa, aning zikrini to‘la qilur va zikr 

---

Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy 
www.ziyouz.com кутубхонаси 
46
qilmoq birla do‘stluq ziyoda bo‘lur. Ushbu ma’nodin xabar beribdurlarki: 
Avhallohu ila Dovuda ana yadukal - lozimu falzam yadaka. 
Ya’ni, vahiy yubordi Alloh taolo Dovud alayhissalomgakim, Sening chora-
rasing (dardinga chora qiluvchi) va panohing mendurmen va hamma koring 
mening birladur. Bir soat mening zikrimdan g‘ofil bo‘lmag‘il. 
Bas, zikr ko‘ngilda ul vaqt g‘olib bo‘lurkim, banda toat va ibodatni vazifa bilib, 
mudovamat qilsa va ibodatning lazzati va farog‘ati ul vaqtda hosil bo‘lurkim, 
aloyiq (aloqalar, bordi-keldilar) va mol dunyo lazzatidan va dunyo shahvatidan 
uzilsa, ul vaqtda bu dunyodan ajralgan bo‘lurkim, gunoh va ma’siyatdin qo‘l yig‘sa. 
Bas, ma’siyatdin qo‘l yig‘moqlig‘ firoqi dil hosil qilmoq (ko‘ngilni uzmoq)ning 
sababidur. Toat va ibodat bajo keltirmoqlik Haq taoloning zikrini g‘olib qilur. Bu 
ikkisi Haqtaoloning muhabbatiga sababdurkim, odamiy saodatining mevasi ushbudur. 
Bu ma’nodan falox (najot, yaxshi hol, xayriyat) birla ta’bir qilibdurlar. Ya’ni najot va 
xaloslik Haq taoloning muhabbatidadur. 
Chunonchi, Haq taolo farmon qilibdurkim: 
Qad aflaha man tazakka va zakarasma rabbihi fa-salla. 
Ya’ni, «Darhaqiqat,(kufru isyondan) pok bo‘lgan va Parvardigorning nomini yod 
etib,ibodat qilganlar najot totusidir.» (A’lo, 14-15). 
Bas, hamma a’mol Haq taologa ibodatdan afzal emas. Va bu dunyoning hamma 
lazzatidin qo‘l yig‘moq ravo ermas. Chunki, agar kishi taom yemasa halok bo‘lur. Agar 
mubosharat (er-xotinlik muomalasi) qilmasa, nasli uzulur. Bas, ba’zi lazzatdan qo‘l 
yig‘moq va ba’zisini qabul qilmoq lozimdur. Bas, nafsni had e’tidolida (o‘rta darajada) 
tutmoq kerakkim, ikki holdin xoli bo‘lmas. Va odamiy o‘z aklu his-tuyg‘usi, g‘ayrati birla 
amal qilur. Va yo bir kishidan o‘rganmak birla amal qilur. Charoki, ruhida havo va 
havasning g‘olibligi davom etsa Haqni to‘sib qo‘yur. Har murodeki nafsning xohishidur, 
nafs balosi nohaqni haq va rost suratida ko‘rsatur. Bas, shunday ekan, ixtiyor jilovin havo 
va havasning ilkiga bermag‘aysen. Balki yana bir kishiga topshirgaysenki, xaloyiqning 
barguzidasi (tanlab olingan,mumtoz) anbiyo alayhissalomdur. Bas, Haq taoloning 
hukmlariga bo‘ysunib, o‘ziga aziz tuptaykim, bandaning saodati va qulchiligi ma’nosi 
ushbudir. 
Va har kishi shariat hadlaridan chiqib, o‘z ixtiyori birla amal qilsa, (ya’ni, o‘z 
bilganini qilsa) xatari halokdur. Ushbu ma’nodan Haq taolo xabar beribdurkim: 
Va man yataa’dda hududallohi fa-qad zallama nafsahu. (Taloq, 1). 
Oyatning tafsiri: kishikim Haq taoloning amri farmonidin chiqibdur, aslida 
o‘ziga zulm qilibdur.