Microsoft Word Маруза матн Тупрок-усимлик Zionet22

. Tuproqqoplamining atmosfyera va gaz tarkibiga ta’siri vazifasi.
Tuproq qoplami unda 
kechadigan azotning to‘planishi, dinetrifikatsiya, kislorod va vodorodning to‘planishi, 
disulfikatsiya, oksidlanish - qaytarilish, nafas olishi va boshqa jarayonlar atmosfyera va uning 
gaz tarkibiga katta ta’sir ko‘rsatadi. 
Yerni sevib, ardoqlash, uning qadriga etish ajdodlarimizdan, Zardushtiylik va islom 
dinidan qolgan me’rosdir. 
Mislsiz boylik hisoblangan yerni e’zozlaganning, yerni to‘ydirganning umri nurafshon, 
rizqi mo‘l, ikki dunyosi obod bo‘lishi xaqidagi qanchadan- qancha xalq maqollari, yertaklar, 
dostonlar va qo‘shiqlar «Avesto» ta’limoti asosida SHarqda ko‘plab dunyoga kelgan. O‘zbek 
xalq og‘zaki ijodiyotining barcha janrlarida ona-zamin ulug‘langan. Tariximizda yerning 

---

7
qadriga etishga da’vat etuvchi xalq og‘zaki ijodiyoti namunalari juda ko‘p: «Yer-don, dehqon 
hazinabon», «Dehqonning hazinasi -yer», «Yer- boylikning onasi, mehnat- uning otasi», «Yer 
el bilan obod, el yer bilan obod», «Yerli bo‘lmaguncha, molli bo‘lmaysan», «Yer to‘ydirar, o‘t 
kuydirar», «Yering bo‘lsa- eyarsan, tog‘ing bo‘lsa to‘yarsan», «Yer olgan- ko‘karadi, yer 
sotgan- quriydi», «Yerni tepma joni bor, urib turgan qoni bor». 
SHuning uchun yerni sevmagan, unga butun borlig‘i bilan mexr qo‘ymagan biron-bir 
o‘zbek yo‘q, deb bemalol aytsa bo‘ladi. Ona zaminni astoydil sevish o‘zbeklar uchun iymon- 
e’tiqod, yuksak odob, madaniyat, ma’naviyatlilik va ma’rifatlilik belgisi ekani Hamid 
Olimjonning «Men o‘zbek xalqi nomidan so‘zlayman!» nomli maqolasida o‘z ifodasini topgan. 
«Mening xalqim o‘z kindigining qoni to‘kilgan tuproqni o‘z onasiday aziz ko‘radi. Qadim 
o‘zbek botirlari uzoq safarga ketganda bir hovuch Vatan tuprog‘ini doim o‘z yonida olib 
yurganlar. CHunki bu tuproq ularga o‘zi tug‘ilgan yerlarini eslatib turgan, xalq oldida ichgan 
qasamini yodga solgan. Vatanga bulgan muhabbatini bir nafas ham unittirmagan. Bir hovuch
tuproq unga o‘z ota-onasini, qarindoshlarini, xalqini eslatgan, uzoq o‘lkalarda bo‘lsa ham, uni 
o‘z Vatanida his qildirgan va qayerda bo‘lmasin, xalqi sha’niga isnod keltirmaslikka, o‘z 
xalqining nomusli sodiq o‘g‘li bo‘lishga chaqirgan. U Vatanni qancha sevsa… ota-onadan, 
sevimli yordan, qadrdon Vatandan nishon bo‘lgan shu bir hovuch tuproqni ham shuncha 
sevgan.