Microsoft Word Materiallar Full Mənim gənclərə xüsusi

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

442 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Azərbaycanda ümumi təhsil ibtidai təhsil, ümumi orta təhsil və tam orta təhsildən ibarətdir.  İbtidai təhsilin məqsədi 

təhsilalanlara oxumaq, yazmaq və hesablama bacarıqları aşılamaq, onlarda insan, cəmiyyət və təbiət haqqında ilkin həyati 

biliklər, məntiqi təfəkkür elementləri, estetik, bədii zövq və digər xüsusiyyətlər formalaşdırmaqdan ibarətdir. Azərbaycanda 

ibtidai təhsil altı yaşdan başlanır və 1-4-cü sinifləri əhatə edir. 

İbtidai təhsilin məqsədi uşaqlarda oxumaq, yazmaq və hesablama qabiliyyəti yaratmaq, onlarda insan, cəmiyyət və 

təbiət haqqında ilkin həyati biliklər, məntiqi təfəkkür elementləri, estetik, bədii zövq və digər xüsusiyyətləri 

formalaşdırmaqdan ibarətdir. İbtidai təhsil müvafiq təhsil proqramına (kurikulumuna) əsasən həyata keçirilir. Azərbaycan 

Respublikasında ibtidai təhsil altı yaşdan başlayır və birinci-dördüncü sinifləri əhatə edir." 

Müstəqillik illərində ölkəmizin siyasi, iqtisadi, sosial və  mədəni həyatında baş verən çox ciddi dəyişikliklər, 

toplumumuzun gələcəyə yönəlik hədəflərinin yenidən müəyənləşdirilməsi təhsilin məqsəd və  vəzifələrinə tamamilə yeni 

baxış tələb edir. 

Bu gün ümumtəhsil məktəblərimizin qarşısında duran başlıca vəzifə, yaddaşyönümlü təhsildən  şəxsiyyətyönümlü 

təhsilə keçməklə vətənsevər, azadlıqsevər, bazar iqtisadiyyatı səraitində özü, ailəsi və dövləti üçün faydalı olmağı bacaran, 

məsuliyyətli vətəndaşlar yetişdirməkdir. Bu məqsədlə ölkəmizdə tamamilə yeni və müasir təhsil  şəbəkələrinin 

yaradılmasından tutmuş, müəllimlərin ixtisasının artırılmasına və yenidən hazırlanmasına qədər  ən müxtəlif işləri  əhatə 

edən böyük layihələr həyata keçirilməkdədir.  

Belə vacib layihələrdən biri də özündə təhsilin məzmununun, təlim strategiyasının və qiymətləndirmə konsepsiyasınin 

yenidən qurulmasını ehtiva edən fənn kurikulumlarının hazırlanmasıdır. Çünki təhsilin məzmunu və təlim metodları dövrün 

tələbinə uyğun olmadıqca onun səviyyəsinin aşağı düşməsi qarşısıalınmaz prosesə çevrilir. Bəziləri kurikulumu tədris 

proqramı ilə müqayisə edir, onlar arasında oxşarlıqlar axtarmaqla aralarında “bərabərlik işarəsi” qoymağa çalışırlar. Əlbəttə, 

bu səhv yanaşma sənədin təməl fəlsəfəsini düzgün anlamamaqdan irəli gəlir. 

Tədris proqramı yalnız fənn üzrə mənimsənilməli bilik, bacarıq və vərdişlərin məzmununu və həcmini müəyyən edir. 

Kurikulum isə  təlim prosesi ilə bağlı bütün fəaliyyətlərin səmərəli təşkilinə, məqsədyönlü və ardıcıl həyata keçirilməsinə 

imkan yaradan konseptual sənəddir. Burada fənn üzrə ümumi təlim nəticələri, təlimin məzmunu (məzmun standartları), 

şaquli və üfüqi inteqrasiya, müəllim və şagird fəaliyyətlərinə aid texnologiyalar, şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi 

məsələləri əhatə olunur. 

İnkişaf etmiş ölkələrin təhsil təcrübəsi göstərir ki, çağdaş insan yetişdirmənin  ən doğru yolu, şagirdi sinifdə  təlimin 

obyekti kimi yox, subyekti kimi qəbul edən  şagirdyönümlü interaktiv təlim metodlarından və inteqrativ fənlərdən 

bəhrələnməkdir. Ona görə də yerli və beynəlxalq təcrübələr nəzərə alınmaqla, Azərbaycan Respublikasında ümumi təhsilin 

Konsepsiyasına (Milli Kurikuluma) bu vəzifələrin yerinə yetirilməsində mühüm rol oynayacaq yeni fənn – “Həyat bilgisi” 

fənni də daxil edilmişdir. Fənnin ibtidai və əsas təhsil pillələrində tədris olunması nəzərdə tutulur. 

“Həyat bilgisi” – şagirdin özünü bioloji, psixoloji, sosial və  mənəvi tərəfləri ilə bütöv bir varlıq kimi dərk etməsi və 

reallaşdırması üçün lazım olan bilik, bacarıq və  dəyərlər sistemi formalaşdırmağa və onu təkmilləşdirməyə kömək edən 

inteqrativ fəndir. Başqa fənlərdən fərqli olaraq “Həyat bilgisi” konkret bir elmin əsaslarını öyrətmir. Ümumtəhsil 

məktəblərində  tədris olunan təbiət və sosial fənn sahələrinə aid müəyyən elementləri  əhatə edir. Bununla bağlı  fənn 

kurikulumunda dörd məzmun xətti müəyyən edilmişdir. 

  Təbiət və biz 

  Fərd və cəmiyyət 

  Mənəviyyat 

  Sağlamlıq və təhlükəsizlik 

Kurikulumda əsas diqqət şagirdin nümayiş etdirməli olduğu fəaliyyətlərə yönəldilir. Bu, bacarıqlar şəklində müəyyən 

olunmuş standartlar və onların ye¬rinə yetirilməsini təmin edən alt-standartlar sistemi vasitəsilə ifadə olunur. Məsələn, I 

sinif şagirdinin “ Müşahidə etdiyi varlıqların və təbiət hadisələrinin mahiyyətini anladığını nümayiş etdirməsi” üçün onun 

aşağıdakı alt-standartlarda nəzərdə tutulmuş bacarıqlara yiyələnməsi lazımdır: 

1.  Varlıq və hadisələri xarakterik əlamətlərinə görə fərqləndirməsi. 

2.   Varlıq və hadisələri sadə şəkildə təsvir etməsi. 

Standart – norma, nümunə, ölçü deməkdir. Sivil ölkələrdə istehsal olunan hər bir məhsul üçün dövlət tərəfindən 

müvafiq standart müəyyən edilir.Bunu dövlət, istehlakçı  və istehsalçı arasında bağlanmış üçtərəfli ictimai müqavilə  də 

adlandırmaq olar.İstehsalçı hamı üçün şəffaf olan bu standartlara ciddi surətdə  əməl etməyə  məcburdur.Çünki onun 

məhsulunun keyfiyyətinin standarta uyğunluğuna həm dövlət orqanları, həm də istehlakçılar asanlıqla nəzarət edə bilirlər. 

Şagird də bir növ məktəbin “məhsul”udur.Yaşadığımız dövr ailənin və dövlətin sifarişi ilə hazırlanan bu “məhsul”a da 

standartlar tətbiq olunmasını tələb edir. Ona görə də bu kontekstdə: Standart – özündə çağdaş insan haqqında ictimai idealı 

əks etdirən və bu ideala çatmaq üçün həm konkret şagirdin, həm də mövcud təhsil sisteminin imkanlarını  nəzərə alan 

savadlılıq, bacarıqlılıq və mədənilik parametrlərinin dövlət normalarıdır. 

Əlbəttə, bu parametrlərin yuxarı  həddini təsbit etmək olmaz.Ona görə  də kurikulumda məzmun, özündə  dəqiq 

yoxlanılması  və qiymətləndirilməsi mümkün olan vacib bilik, həyati bacarıq və  dəyərlərin minimum həddini ehtiva edən 

standartlar əsasında qurulub.Onlar həm müəllimin, həm də şagirdin fəaliyyətini nizamlamağa imkan yaradır. 

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

443 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

Beləliklə, məktəb öz işini bu standartlara nail olunması istiqamətində qurur, sifarişçilər isə 11 il ərzində böyük maddi 

və  mənəvi resurslar sərf etdikləri “məhsul”un müəyyən olunmuş bilik, bacarıq, dəyər və  vərdişlərə hansı  səviyyədə 

yiyələndiyini müntəzəm yoxlama imkanına sahib olurlar. 

Son zamanlara qədər bilik öyrətmə, yəni bilikli şagird yetişdirmə məktəbin qarşısında qoyulmuş başlıca vəzifə hesab 

olunurdu.Tez-tez eşitdiyimiz “Məktəb bilik ocağıdır!” kimi şüarlar da əslində onun bu vəzifəsinin təbliğindən 

qaynaqlanırdı.Müasir dövrdə isə biliyə münasibət tamamilə  dəyişib.Çünki yaşadığımız yüksək texnologiyalar dövründə 

biliklər sürətlə köhnəlir, bacarıq və dəyərlər isə öz əhəmiyyətini uzun illər boyu saxlayır.İndi biliklərdən istifadə etməyə – 

onun tətbiqinə daha çox önəm verilir, nəinki onları nümayiş etdirməyə.Ona görə də şagirdlər məktəbdə daha çox gündəlik 

həyatda qarşılaşdıqları problemləri həll etmədə, məsələlərə analitik yanaşmada, yaradıcı düşünmədə yiyələndikləri 

biliklərdən istifadə bacarıqlarına yiyələnməlidirirlər. 

Əlbəttə, həm biliyi, həm də bacarığı  qısa bir zaman ərzində öyrətmək və öyrənmək mümkündür.Vərdişin 

formalaşdırılması isə daha çox vaxt və iradə tələb edir.Vərdiş – şagirdin təlim prosesi dövründə qazandığı, təkmilləşdirdiyi 

və lazım olan anda asanlıqla (avtomatik şəkildə) tətbiq edə bildiyi bacarıqdır. 

Həm ümumbəşəri, həm də milli dəyərlər... 

Bu gün ölkəmizin beynəlxalq birliklərə inteqrasiyası – genişlənən iqtisadi-siyasi və  mədəni  əlaqələr, informasiya və 

mədəniyyət resurslarından maneəsiz istifadə imkanı  gənclərimizin mühüm ümumbəşəri dəyərlər formalaşdırmasını 

asanlaşdırmaqla yanaşı, həm də milli adətənənələrimizi, mənəvi dəyərlərimizi qoruyub saxlamaq və inkişaf etdirmək 

zərurəti doğurur.Ona görə  də “Həyat bilgisi” fənninin məzmununda milli-mənəvi dəyərlərin formalaşdırılmasına xidmət 

edən alt-standartlara xüsusi yer verilmişdir. 

Dəyər – özünün fiziki və  mənəvi varlığını qoruyub saxlamaq, yaşatmaq üçün hər hansı sosial qrup və ya cəmiyyətin 

əksər üzvlərinin doğru və lazımlı olduğuna inanıb qəbul etdikləri ortaq dünyagörüş, məqsəd,  əxlaq normaları  və 

inanclardır.“Həyat bilgisi”nin aşıladığı başlıca dəyərlər bunlardır: 

  adil olma 

  azad fikirli olma 

  ailə birliyinə önəm vermə 

  vətənsevərlik 

  qanunlara hörmət 

  tolerantlıq 

  məsuliyyətlilik 

  çalışqanlıq 

  qonaqpərvərlik 

  yardımsevərlik 

Gündəlik həyatda istifadə olunacaq bilik, bacarıq və  dəyərlərin formalaşdırılması  və  təkmilləşdirilməsi fasiləsiz 

olduğundan bu proses məktəbdəki dərslərlə məhdudlaşmır, məktəbdən kənarda – ailədə, şagirdin olduğu hər yerdə davam 

edir. Ona görə  də  fənnin məzmununun mənimsənilməsində  şagirdlərin valideynlərinin və yaxınlarının üzərinə  də ciddi 

vəzifələr düşür. Bunu isə yüksək səviyyədə qurulmuş  məktəb-ailə  işbirliyinin köməyilə asanlaşdırmaq olar. İşbirliyi bu 

fasiləsiz öyrənmə prosesini sistemləşdirib sağlam zəmin üzərində bərqərar etməyə xidmət göstərməlidir. Bəzi ailələrlə əlaqə 

yaradılarkən ümumi işə  mənfi təsir göstərə biləcək aşağıdakı  məsələlərə xüsusi diqqət yetirilməsi də yaddan 

çıxarılmamalıdır: 

  valideynlərin sahib olduqları bilgilərin səhv və ya yarımçıqlığına; 

  valideynlərin mədəni səviyyələrinin yetərsizliyinə; 

  ailənın maddi durumunun aşağı olmasına; 

  valideynlərin övladları ilə məşğul olmağa və məktəblə işbirliyinə vaxtlarının olmamasına. 

Çağdaş təhsil təcrübəsi göstərir ki, təlim prosesində müxtəlif inteqrasiya metodlarından istifadə etmədən hər hansı bir 

fənnin, xüsusən də  həyati bacarıqlar formalaşdırmaq məqsədi daşıyan “Həyat bilgisi”nin tədrisində müvəffəqiyyət  əldə 

etmək mümkün deyil. Təlim prosesində motivasiyanın yaradılması, sinifdə  fəallığın artırılması, məzmunun hərtərəfli 

aşılanması və şagirdlərdə müasir dünyagörüşün formalaşdırılmasında onun rolu danılmazdır. İnteqrasiya – müəyyən təhsil 

sistemi çərçivəsində  şagirdlərin təfəkküründə dünyanın bütöv və bölünməz obrazını formalaşdırmaq, onları inkişafa və 

özünüinkişafa istiqamətləndirmək məqsədilə  təlimin bütün məzmun komponentləri arasında struktur əlaqələri qurmaq və 

onları sistemləşdirməkdir. 

Müasir dünya təcrübəsində, adətən, inteqrasiyanın 3 səviyyəsini fərqləndirirlər: Fənndaxili inteqrasiya – müəyyən bir 

fənnin aşıladığı anlayış, bilik və bacarıqların  əlaqələndirilməsi, fənn daxilində  səpələnmiş faktların sistemləşdirilməsidir. 

Belə səviyyədə inteqrasiyanı verilmiş materialın ayrı-ayrı tədris vahidlərində cəmləşdirilməsi də hesab etmək olar. Bu isə 

son nəticədə fənnin məzmununun strukturunun dəyişdirilməsinə gətirib çıxarır. Bu mənada, inteqrasiya olunmuş məzmun 

informativ cəhətdən daha tutumlu olur, şagirdlərin daha əhatəli kateqoriyalarla düşünmə bacarıqları formalaşdırmalarına 

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

444 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

kömək edir. İbtidai təhsil pilləsi fənlərinin tədrisində geniş  şəkildə istifadə olunan fəndaxili inteqrasiya üçün konsentrik 

prinsipə əsaslanan spiralvari quruluş daha xarakterikdir. Bu cür inteqrasiya prosesində dəyərlərin dərk olunması xüsusidən 

ümumiyə  və yaxud ümumidən xüsusiyə doğru ola bilər. Beləliklə, məzmun get-gedə yeni məlumatlarla, bağlılıqlarla və 

asılılıqlarla zənginləşərək daha maraqlı hala gəlir. Bu formanın üstün xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, şagirdlər başlanğıc 

problemi diqqətdən qaçırmadan onunla bağlı olan bilgilərini daha da genişləndirir və dərinləşdirirlər. 

Fəndaxili inteqrasiya həm üfüqi, həm də şaquli ola bilər. 

Fənlərarası inteqrasiya – iki və ya daha artıq fənnin əhatə etdiyi anlayış, bilik, prinsip və sairin sintezidir. Bu inteqrasiya 

bir fənnə aid olan qanun, nəzəriyyə və metodların başqa bir fən¬nin öyrədilməsində istifadəsini nəzərdə tutur. 

Məzmunun bu modelə uyğun sistemləşdirilməsi  şagirdlərin təfəkküründə dünyanın bütöv və bölünməz obrazının 

yaradılması ilə yanaşı, həm də ümumelmi anlayışlar, kateqoriyalar və yanaşmalarla xarakterizə olunan yeni tip biliklərin 

formalaşdırılmasına təkan verir. Bununla yanaşı, müxtəlif fənlərə aid oxşar və bir-birini tamamlayan mövzular elə 

planlaşdırılır və  tədris olunur ki, onlar üçün müəyyən bir çərçivə yaranır, yəni eyni vaxtda tədris olunur. “Həyat bilgisi” 

fənninin  əsas təhsil pilləsində  tədrisi zamanı müxtəlif fənn müəllimləri arasında birbaşa  əməkdaşlıq və  məsləhətləşmələr 

tələb olunduğu halda, ibtidai təhsil pilləsində bütün fənlərin, adətən, eyni müəllim tərəfindən tədrisi inteqrasiyanın bu 

səviyyəsinin təmin edilməsində başlıca amilə çevrilir. Bu amil ibtidai sinif müəlliminə təlim prosesində fənlər və mövzular 

arasındakı  əlaqələri asanlıqla izləməyə, ümumi xətlər tapmağa imkan verir. O, ayrı-ayrı  fənlərə aid ümumi təlim 

məsələlərini birlikdə nəzərdən keçirir, fənlərarası anlayış və bacarıqların formalaşdırılmasında bu əlaqələrdən yaradıcılıqla 

bəhrələnir. Fənlərüstü (transfənn) inteqrasiya – Bu, inteqrasiyanın ən yüksək səviyyəsi olmaqla, özündə təlimin əhatə etdiyi 

əsas və  əlavə  məzmun komponentlərinin sintezini ehtiva edir. Yəni bu inteqrasiya ilə  şagirdlərin məktəbdə öyrəndikləri 

məzmunla məktəbdən kənarda aldıqları məz¬mun sintez edilir. 

İnteqrasiyanın belə səviyyəsini, günümüzdə aktuallığını daha da artırmaqda olan məktəb-komplekslərlə yanaşı, həm də 

təhsil paradiqmalarının dəyişməsi və yeni nəslin icmalarda yetişdirilməsi ideyası da tələb edir. Belə  məktəblərdə  dərs 

gününün məzmunu  şagird üçün vahid fəaliyyət sahəsi kimi qurulur. Yəni həmin gün çərçivəsində  uşaqların məşğul 

olduqları müxtəlif fəaliyyətlər vahid bir iş kimi görünür. 

Türkiyə RespublikasıKonstitusiyasının (Anayasası) 42-ci maddəsinə  əsasən hər kəs təhsil almaq hüququna malikdir. 

Təhsil prosesi dövlətin nəzarəti və müşahidəsi altında həyata keçirilir və  təhsil siyasətinin aparılmasına məsul qurum 

Türkiyə Milli Təhsil Nazirliyidir.   

Türkiyə milli təhsil sistemi ümumi təhsil və məktəbdənkənar təhsil olmaqla 2 əsas hissədən ibarətdir. ümumi təhsil - 

məktəbəqədər təhsil, ibtidai, orta təhsil və ali təhsil pillələrini, məktəbdənkənar təhsil isə müxtəlif dərnəklər, peşə təhsili və 

xalq təhsili mərkəzlərini əhatə edir.  

 Bu mərkəzlərdə məktəbdənkənar və yaxud da məktəb dövründən vətəndaşlar öz maraq dairələrinə əsasən müxtəlif peşə 

və sənət öyrənirlər.  

Türkiyə Milli Təhsil Qanununa əsasən təhsilin məqsədi vətəndaşların türk dövlətinin dəyərlərini mənimsəməsinə, ölkəsi 

qarşısında vəzifə  və  məsuliyyətini bilməsi və öz davranışlarında bunlara riayət etməsinə, müasir texnologiyadan istifadə 

bacarığının formalaşmasına, insan haqlarına hörmətlə yanaşmasına və demokratik vətəndaş kimi yetişməsinə yardım 

etməkdir. Vətəndaşları  gələcəyə hazırlamaq, özlərinin və  cəmiyyətin xöşbəxtliyinə  səbəb ola biləcək bir peşəyə 

yiyələnmələrinə yardım etmək əsas məqsədlərdəndir.    

Türkiyə təhsil sisteminin strukturu aşağıdakı kimidir:  

- Məktəbəqədər təhsil;  

- İbtidai təhsil (8 il);  

- Orta təhsil (4 il);  

- Ali təhsil (2, 4, 6 il)  

- Diplomdansonrakı təhsil  

Türkiyədə ibtidai təhsilin müddəti 8 ildir, bu dövr 6-14 yaşlı uşaqların tədris və təlimini əhatə edir.Bu təhsil davamlı 

tədris prosesini təmin etməklə  məzunlara ibtidai təhsil diplomu verir.Türkiyə Respublikasının Təhsil Qanununa əsasən 

ibtidai təhsil icbaridir və pulsuzdur. 

Dövlət ibtidai məktəbləri ilə yanaşı, həmçinin özəl ibtidai məktəblər də  fəaliyyət göstərir.İbtidai təhsilin məqsədi 

şagirdlərin vətənpərvər bir vətəndaş olmaları üçün vacib sayılan minimum bilik, bacarıq, davranış  və  vərdişlər 

qazanmalarına, maraq və bacarıqları əsasında daha yüksək təhsil əldə olunmasına kömək etməkdir.İbtidai məktəbin son dərs 

ilinin ikinci yarısından başlayaraq  şagirdlərin orta məktəbdə oxuyacaqları proqram və peşə ixtisasları barədə  təhsil 

müəssisələri tərəfindən məlumatlandırılma aparılır. 

İbtidai təhsil pilləsini bitirən şəxslər təhsillərini orta təhsil səviyyəsində davam etmək imkanı qazanırlar. Orta təhsilin 

müddəti 4 il olmaqla ümumi, texniki və peşə təhsili müəssisələri  şəbəkəsindən ibarətdir. Orta təhsilin məqsədi  şagirdlərə 

minimum səviyyədə davranış qaydaları barədə məlumat verməyə, onların demokratik cəmiyyət üçün məsuliyyət daşımağa 

hazır olmalarına, insan hüquqlarına hörmətlə, ölkənin sosial-iqtisadi və mədəni inkişafına yardım edəcək səviyyədə bilikli, 

bacarıqlı  və istedadlı  şəxs kimi yetişməsinə yardım göstərməkdir.Orta təhsil zamanı  şagirdlər bilik, bacarıq və 

qabiliyyətlərinə müvafiq tədris proqramı olan təhsil müəssisələrinə istiqamətləndirilərək təhsil alırlar. 

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

445 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

 HOW TO ESTABLISH GOOD CLASSROOM MANAGEMENT IN EFL CLASSROOMS? 

 

Firuza ISMAYILOVA 

[e-mail] 

 

Choosing a career is a tough decision and if you choose the wrong profession for you it can bore you in a very short 

period of time. In some professions salaries or working environments can be attractive but if you want to be a teacher there 

should be a wish, a desire for it. Firstly, I think if you love being teacher, so you can easily achieve your goals and aims. In 

this case love to your profession is a half of success and the other half is a good management in classrooms. So the thesis 

aims to find out the main points of establishing good classroom management, which should be taken into consideration in 

achieving more effective and productive teaching-learning process. 

 

The scholars Hue Ming-Tag and Li Wai-Shing (2008) claim classroom management, after all, is about creating an 

environment that is inviting and appealing, so that students are pleasantly engaged in their learning and teachers share their 

enjoyment of the learning process, as well as, the same speech community and the same feelings while building rapport 

which means somehow laughing together. It helps students to decrease their anxiety and stress for maintaining free-stress 

zone. 

But Robert J. Marzano (2003) claims that teacher-students relationship is a third aspect of effective classroom 

management, after rules and procedures, disciplinary interventions. He stresses that if teachers have friendly relationships 

with students, they are more readily to accept given rules and instructions, otherwise without the foundation of a good 

relationship, students commonly resist rules and procedures along with the consequent disciplinary actions. The same author 

also mentions the role of relationship with parents in managing classrooms, their beliefs and attitudes towards this issue 

especially in foreign language classrooms. 

 

When it comes to the concept of discipline as Carol Cummings (2000) states when parents or teachers are asked to 

generate synonyms for classroom management, discipline is always listed firstly. Actually for our purposes discipline does 

not mean “to punish”, rather it means to teach self-control. Unfortunately as a result of global problems and mega police 

city lives we have more students with clinical depression or with uncontrolled anger. Pressure is felt by students themselves. 

Disciplinary problems or misbehavior may range from small disturbances to those that are life-threatening.  As Carol 

Cumming states (2000) firstly begin each class period with a positive attitude and high expectations. If you expect your 

students to misbehave or you approach them negatively, you will get misbehavior. This is an often overlooked aspect of 

classroom management.  

 

In my opinion the most important characteristic feature of effective classroom management is taking into 

consideration students’ feelings, trying to behave more friendly. Students can also have some personal/educational problems 

or negative beliefs. In this case, for instance searching sites used by students, getting interested in their hobbies or interests, 

giving an impression that you as a teacher are at the same speech community (using the same “teen” or “kid” words or 

phrases) and share common beliefs, culture, tradition, social norms and etc. In order to show how sincere you are a teacher 

should watch students as they come into class, may be by looking for signs of possible problems before class even begins. 

For example, if a teacher notices a heated discussion or problem before class starts, it is a good idea to try to deal with the 

problem then by allowing the students a few moments to talk with you or with each other before you start your lesson to try 

and work things out. Another way to solve the problem a teacher can separate the students if necessary and try to gain 

agreement that during the class period at least they will drop whatever issue they have. 

 

To sum up, an effective classroom management contains not only one aspect, but it can include nearly all the 

aspects of a foreign language teaching process. In order to achieve more successful educational term/semester an effective 

teacher should pay attention even little details during or before a lesson. In managing classroom choosing appropriate 

method takes a great part, as it shows how effective a teacher is. Avoiding artificial actions can also help a teacher to be 

beloved one not only inside classroom but also outside classroom. For example, having good sense of humor helps teachers 

to relieve tense classroom situations and makes the class more enjoyable. Most importantly, a sense of humor allows see the 

joy in life and makes the person happier through this sometimes stressful career. 

 

 

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

446 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

КРИТЕРИИ  КАЧЕСТВА ОБРАЗОВАНИЯ И ВЛИЯЮЩИЕ НА НЕГО ФАКТОРЫ 

 

  Фуад KAРАЕВ 

Институт проблем оброзавания Азербайджанской Республики 

[e-mail] 

  

К  сожалению  (или  к  счастью),  не  существует  единого  и  простого  ответа  на  вопрос  Что  такое  качество 

образования?  Качество – это  динамическая  и  постоянно  меняющаяся  концепция.  Конкретный  ответ  зависит  от 

того, кто задаёт этот вопрос и каковы его взгляды на цели образования. 

Среди различных целей образования можно выделить[1]: формирование нации и государства, основывающихся 

на  определённых  ценностях,  идеологии  или  религиозных  убеждениях;  сохранение  или  изменение  традиционных 

ценностей и мифов; достижение глобальной экономической конкурентоспособности;  обеспечение индивидуальной 

занятости  или  экономической  стабильности;  сохранение  семейных  и  общественных  ценностей;  поддержка  прав 

человека  и  мира  во  всём  мире.  Выбор  определённой  цели  или  её  интерпретация  также  зависит  от  конкретной 

общественной  группы,  которой  мы  адресуем  наш  вопрос:  школьники,  родители,  школа,  местное  сообщество, 

государство или мир в целом. У каждой из этих групп есть своё собственное понимание о качестве образования: 

  для  учащихся  качество  может  быть  определено  в  терминах  оценок,  привлекательности  содержания 

учебных предметов и обучения или полезности школьного образования для получения работы; 

  для родителей качество может быть определено в терминах сохранения определённых ценностей, вклада в 

семейные традиции, гарантий трудовой занятности; 

  для школы качество связано с успехом её выпускников, с тем, может ли учащийся перейти на следующую 

ступень обучения, или с результатами, показанными учениками при проведении национальных экзаменов и тестов; 

  для  местного  сообщества  качество  может  быть  определено  в  терминах  поддержки  ценностей  местной 

общины,  рейтинга  школы  в  национальных  экзаменах  или  числа  выпускников,  хорошо  образованных  и 

подготовленных; 

  для  страны  качество,  как  правило,  связано  с  формированием  национального  согласия   вокруг  некоторой 

политической  философии  или  религии,  сохранением  или  переосмыслением  национальной  истории,  достижением 

конкурентоспособности в глобальной экономике; 

  на  международном  уровне  качество  рассматривается  как  возможность  обеспечения  мирного 

сосуществования и формирования сопричастности к мировому сообществу. 

Также потребности и ожидания относительно образования значительно разнятся даже у жителей одной страны 

или  представителей  одного  сообщества – бедных  или  богатых,  живущих  в  городе  или  в  сельской  местности, 

имеющих религиозные или светские взгляды. 

Существует  много  различных  описаний  и  определений  термина  качество  образования,  каждое  из  которых 

старается  учесть  конкретные  особенности  и  различия,  отмеченные  выше.  Мы  выберем  в  качестве  основы  для 

понимания  и  дальнейшего  изложения  следующую  трактовку[2]: "Качество  образования  показывает,  насколько 

хорошо  учащийся  достигает  успеха  в  каждой  из  следующих  областей:  реализация  своего  полного  потенциала, 

умение жить и работать с достоинством, улучшение качества собственной жизни, принятие информированных 

решений и непрерывное образование». 

Важность обеспечения качества образования получает все более широкое признание, однако по вопросу о том, 

что же означает эта концепция на практике, мнения расходятся. Тем не менее, в основе большинства попыток дать 

характеристику качеству образования лежат два принципа[3]: 

1.  Одним из показателей качества систем образования является степень обеспечения когнитивного развития 

ребенка (что традиционно оценивается во многих странах); 

2.  Во  главе  угла  роль  образования  в  деле  продвижения  общих  ценностей  и  обеспечения  творческого  и 

эмоционального развития[4] (степень достижений этих целей оценить гораздо сложнее). 

Рассмотрим три наиболее известных подхода для понимания и обеспечения качества образования. 

ЮНЕСКО и ЮНИСЕФ определяют пять ключевых компонентов, определяющих качество образования[5]: 

  учащиеся (learners), которые здоровы, хорошо питаются, готовы к деятельности и учёбе; 

  среда  (environment) – здоровая,  безопасная,  защищённая,  учитывающая  гендерные  особенности,  имеющая 

необходимые ресурсы; 

  содержание (content) – способствующее приобретению жизненных навыков и знаний; 

  процессы  (processes) – хорошо  подготовленные  учителя,  использующие  ориентированные  на  ребёнка 

педагогические приёмы и технологии; 

  результаты (outcomes) – знания, навыки и ценностные установки, связанные с национальными приоритетами. 

 Qafqaz Uni

Глобаль

компонент[6

  реа

родителями

Другой 

  рел

  эфф

  неч

  вкл

И  трети

процесс-резу

  Инд

умственных

конфликта и

учитывать в

  Кон

положения 

программы, 

  Рес

библиотеки,

o  Пре

относятся,  в

оценки  дост

школьная бе

o  Резу

плане, с точ

 

Под

наилучшие 

системы (её

преуспеть. 

Далее  м

образовател

 

Many of

Problem

such that all 

Of cours

of opening o

some other sp

the following

Inequalit

The inte

is the inequa

Some author

Moscow mat