Microsoft Word Materiallar Full

 

 

 

13

16

19

22

25

28

0

0,0002 0,0004 0,0006 0,0008 0,001

mol

K

C

S







,



 

x

1 

2 

3 

 

140

143

146

149

152

155

0

0,0002 0,0004 0,0006 0,0008 0,001

K

T  ,

0

 

x

---

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

12 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

MAQNEZİUM-SULFATIN SULU MƏHLULLARININ AKTİVLƏŞMƏ   

PARAMETRLƏRİNİN TƏDQİQİ 

 

Nailə BAXŞIYEVA 

Bakı Dövlət Universiteti 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 Su  digər mayelərdən fərqli olaraq bir sıra anomal xassələrə malikdir. Suyun anomal xassəyə malik olması onun 

strukturları ilə  əlaqədardır. Suyun xassələrini izah etmək üçün onun strukturu haqqında bir çox modellər verilmişdir. Bu 

modellərdən  ən çox istifadə olunanı  dinamik kəsilməz Tor modeli və klaster modelidir. Qeyd etmək lazimdır ki, hər iki 

model su molekulları arasında mövcud olan hidrogen rabitəsi əsasinda izah olunur. 

       Suyun strukturu temperatur, təzyiq, həll olan maddə, elektrik sahəsi, maqnit sahəsi və s. kimi xarici faktorların təsirilə 

dəyişir. 

       Bu  işdə MgSO

4 

 duzunun suyun strukturuna təsirinə baxılmışdır. Bu məqsədlə MgSO

4

 duzunun sulu məhlullarının 

5÷25% (0¸008÷0¸048 molyar hissə) konsentrasiya və 283¸15 ÷323¸15K temperatur intervalında özlülüyü ölçülmüşdür. Bu 

zaman müxtəlif konsentrasiyalı  məhlulların hazirlanmasında bidistillə olunmuş sudan və maqnezium sulfatın 

kristalhidratından (MgSO

4

·7 H

2

O)  istifadə olunmuşdur. Məhlulun özlülüyü viskozimetr, sıxlığı isə piknometr vasitəsilə 

ölçülmüşdür.Verilmiş temperaturlarda məhlulun özlülüyü (



) aşağıdakı düsturlaturla hesablanmışdır: 

0

0

0

















 

Düsturdakı



0

, 



0

, 



0

və



, 



, 



verilmiştemperaturauyğunolaraqsuyunvəməhlulunözlülüyü, axmamüddətivəsıxlığıdır. Bu 

düsturda 283,15÷313,15 K temperatur və 5÷25% konsentrasiya intervalında MgSO

4

 duzunun sulu məhlulunun dinamik 

özlülüyü ölçülmüşdür və alınan nəticələr cədvəl 1 -də verilmişdir. 

Cədvəl 1. 

Konsentrasiya 

Məhlullarınözlülüyü

, mPasan 

283,15  288,15 293,15 298,15 303,15 308,15 313,15 

0 

5 

10 

15 

20 

25 

1,3073 

1,7364 

2,713 

3,078 

4,776 

9,031 

1,1383 

1,520 

2,301 

2,749 

4,306 

7,808 

1,002 

1,341 

1,991 

2,498 

3,842 

6,789 

0,8902 

1,183 

1,728 

2,258 

3,359 

5,891 

0,7973 

1,066 

1,544 

2,092 

2,894 

5,215 

0,7191 

0,944 

1,310 

1,188 

2,496 

4,507 

0,6527 

0,852 

1,241 

1,668 

2,232 

3,860 

 

Cədvəldəkiməlumatlarəsasında özlü axının aktivləşmə parametrləri - Gibbs enerjisi, entalpiyası  və entropiyası 

hesablanmışdır. 

       Cədvəl 1-də verilən təcrübi qiymətlərinə əsasən özlü axının aktivləşmə Gibbs energisi hesablanmış və nəticələr cədvəl 

2-də verilmişdir. 

Cədvəl 2. 

C, 

mol.  283,15  288,15 293,15 298,15  303,15  308,15 313,15 318,15 323,15 

0,008 10, 

35 

10,22 

10,10 

9,96  9,87 9,73 

9,62 

9,56 

9,45 

0,016 

11,49  11,31 11,15 10,99  10,90  10,76 10,69 10,62 10,55 

0,026 

11,91  11,85 11,81 11,78  11,79  10,64 11,59 11,44 11,26 

0,036 

13,04  13,02 12,97 12,87  12,71  12,54 12,46 12,40 12,35 

0,048 

14,64  14,57 14,49 14,39  14,32  14,19 14,03 13,86 13,62 

 

∆G



*

=RTln 



/



0

   düsturdan istifadə etməklə aktivləşmə Gibbs energisi hesablanmışdır.