Microsoft Word mm cavab az imtahan docx

36. FH-ın nəticələrinin aradan qaldırılmasının nəzəri əsasları 
Obyektlərin zədələnmə ocaqları. Obyektin zədələnmə ocağı hər hansı bir 
fəlakət (qəza, təbii fəlakət) zamanı üzərində binalar, xüsusi qurğular, mühəndis 

---

şə
bəkələri və kommunikasiyaları, habelə avadanlıq və şəxsi heyətlə birlikdə 
zədələnməyə, dağıntıya və ya zəhərlənməyə məruz qalmış obyekt ərazisinə deyilir.
Obyektlərdə sadə (birnövlü) və mürəkkəb zədələnmə ocaqları yarana bilər.
Sadə (birnövlü) zədələnmə ocağı – təkcə bir zədələyici amilin, məsələn, 
partlayışın törətdiyi dağıntıların, yanğının, yalnız kimyəvi və ya bakterioloji 
zəhərlənmənin nəticəsində əmələ gələn ocağa deyilir.
Mürəkkəb zədələnmə ocağı isə bir neçə zədələyici amilin qarşılıqlı təsiri 
nəticəsində, yaranan ocaqdır: Məsələn, istehsal qəzası zamanı baş verən partlayış 
dağıntılara, uçqunlara, yanğınlara, ərazidə zəhərlənməyə səbəb olur; zəlzələ və 
qasırğa nəticəsində qurğuların dağılması ilə yanaşı, sahillərin su altında qalması, 
elektrik xətlərində qısa qapanma sayəsində texniki qurğuların zədələnməsi, 
mühəndis şəbəkələri və maye tutumları dağılarkən zərərli mayelərlə ətrafın 
zəhərlənməsi ilə nəticələnir.
Zədələyici amillərin xarakterindən asılı olaraq zədələnmə (zəhərlənmə) ocağı 
müxtəlif formalı, məsələn, partlayış, zəlzələ nəticəsində - dairəvi; qasırğa, fırtına, 
daşqın, sel, marxal və s. nəticəsində - zolaq formasında; yanğın, sürüşmə, sunami 
tipli külək zamanı - qeyri-müəyyən formada ola bilər.
Dağılma dərəcələri. Qurğunun bütövlükdə dağılması dərəcəsi zədələnmələrin 
ümumi nəticəsi ilə xarakterizə olunur. Qurğularda ən güclü dağıntılar partlayış, 
yanğın və s. kimi istehsalat qəzaları nəticəsində və ya zəlzələ, qasırğa və digər təbii 
fəlakətlər zamanı baş verir.
Obyektin qurğularında, məsələn, partlayış, zəlzələ, qasırğa və yanğınlar zamanı 
baş verən dağıntıları şərti olaraq dörd növə: tam, güclü, orta dərəcəli və zəif dağıntı 
dərəcələrinə (A, V, S, D dərəcələrinə) ayırmaq mümkündür. Yaşayış evlərinin və 
sənaye binalarının zəif zədələnməsi xeyli dərəcədə küləyin şiddətindən və 
istiqamətindən asılı olur. Güclü külək zamanı tikintilər külək əsən istiqamətdə 1,5-
2 dəfə artıq zədələnir. Yaşayış evləri və sənayə binaları üçün bəzən dağıntılar üzrə 
ə
lavə bir dərəcə - yüngül zədələnmə - E növü də müəyyən edilir.