Microsoft Word Moliyaviy hisob-2

Yillik amortizatsiya summasi = (10000 - 1000) / 5 = 1800 ming so’m.

Amortizatsiyani to’g’ri chiziqli usulda hisoblash jadvali

Yillar	Balans qiymati	Yillik amortizatsiya summasi	Jamg’arilgan amortizatsiya	Qoldiq qiymati
1-yil	10000	1800	1800	8200
2-yil	10000	1800	3600	6400
3-yil	10000	1800	5400	4600
4-yil	10000	1800	7200	2800
5-yil	10000	1800	9000	1000

Bajarilgan ish hajmiga ko’ra amortizatsiya hisoblash.
Korxonada shu davr mobaynida 90000 so’mlik mahsulot ishlab chiqarildi. 1-yilda - 20000, 2yilda - 30000, 3-yilda - 10000, 4-yilda - 20000, 5-yilda – 10000 ming so’mlik mahsulot ishlab chiqarildi.
Mahsulot birligiga taqsimlanadigan amortizatsiya xarajatlari quyidagiga teng:
(10000 - 1000) / 90000 = 0,1 har bir so’mlik mahsulot uchun.

Bajarilgan ish hajmiga ko’ra amortizatsiya hisoblash jadvali

Yillar	Balans qiymati	Ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi	Yillik amortizatsiya summasi	Jamg’arilgan amortizatsiya	Qoldiq qiymati
1-yil	10000	20000	2000	2000	8000
2-yil	10000	30000	3000	5000	5000
3-yil	10000	10000	1000	6000	4000
4-yil	10000	20000	2000	8000	2000
5-yil	10000	10000	1000	9000	1000

Qoldiqli kamayish usulida amortizatsiya hisoblash. Bu usulda amortizatsiya hisoblashda amortizatsiya me’yori 2 hissaga orttiriladi va amortizatsiya me’yori 40% (2 x 20%)ga teng bo’ladi.

Qoldiqli kamayish usulida amortizatsiya hisoblash jadvali

Yillar	Balans qiymati	Yillik amortizatsiya summasi	Jamg’arilgan amortizatsiya	Qoldiq qiymati
1-yil	10000	(40% x 10000) = 4000	4000	6000
2-yil	10000	(40% x 6000) = 2400	6400	3600
3-yil	10000	(40% x 3600) = 1440	7800	2160
4-yil	10000	(40% x 2160) = 864	8704	1296
5-yil	10000	296	9000	1000

Nomoddiy aktivlar bo’yicha amortizatsiya ajratmalari ular hisoblab o’tkazilgan hisobot davrida buxgalteriya hisobi va hisobotida aks ettiriladi. Nomoddiy aktivlarning ayrim ob’ektlari bo’yicha ajratmalar tegishli summalarni jamg’arish yo’li bilan yoki ob’ektlarning dastlabki qiymatini kamaytirish yo’li bilan buxgalteriya hisobida aks ettiriladi.
Nomoddiy aktivlar eskirishining hisoblangan summasi ishlab chiqarish xarajatlari (muomala xarajatlari, ma’muriy xarajatlar, sarmoya qo’yish)ni hisobga olish hisobvaraqlari debeti va 0510-0590-hisobvaraqlar kreditiga kiritiladi.
Korxonalar tegishli nomoddiy aktivlar bo’yicha jamg’arilgan amortizatsiya to’g’risidagi axborotni quyidagi hisobvaraqlarda aks ettiradi:
0510 - «Patentlar, nou-xau va litsenziyalarning eskirishi»;
0520 - «Savdo markalari, tovar belgilari va sanoat namunalarining eskirishi»;
0530 - «Dasturiy ta’minotning eskirishi»;
0540 - «Er va tabiat resurslaridan foydalanish huquqining eskirishi»;
0550 - «Tashkiliy xarajatlarning eskirishi»;
0560 - «Franshizalarning eskirishi»;
0570 - «Mualliflik huquqlarining eskirishi»;
0590 - «Boshqa nomoddiy aktivlarning eskirishi».
Ushbu hisobvaraqlarning kreditida hisoblangan eskirish summalari, debetida esa nomoddiy aktivlarning chiqib ketishida hisoblangan eskirish summalarining o’chirilishi aks ettiriladi.
Misol. Korxonada sentyabr oyida ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun nomoddiy aktivlardan foydalanilishi natijasida 5600 so’m eskirish hisoblandi. Ushbu muomalaga quyidagicha provodka beriladi:
D-t 2010-«Asosiy ishlab chiqarish» - 5600 so’m
K-t 0530-«Dasturiy ta’minotning eskirishi» - 5600 so’m.
Korxonada shu oy mobaynida mavjud litsenziya uchun ma’muriy xarajatlar hisobiga 3200 so’mlik eskirish hisoblandi. Ushbu muomalaga hisobda quyidagicha provodka beriladi:
D-t 9420-«Ma’muriy-boshqaruv xarajatlari» - 3200 so’m
K-t 0510-«Patentlar, nou-xau va litsenziyalarning eskirishi» - 3200 so’m.