Microsoft Word mulki huquq doc

5. Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin bağlanma 

qaydası 

Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi bağlanarkən, şübhəsiz ki, müqavilənin bağlanması barədə MM-in 408-410-

cu  maddələrində  nəzərdə  tutulan  ümumi  qaydalar  tətbiq  edilir.  Bununla  bərabər,  bu  müqavilənin  bağlanması 

qaydası  müəyyən  xüsusiyyətlərə  malikdir.  Pərakəndə  alqı-satqı  müqaviləsinin  ümumi  müqavilə  növünə  aid 

edilməsi həmin müqavilənin xüsusi qaydada bağlanmasını şərtləndirir. 

Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin xüsusi qaydada bağlanması onu ifadə edir ki, bu müqavilə ümumi oferta 

ə

sasında bağlanılır. Malın ümumi ofertası dedikdə onun qeyri-müəyyən şəxslər dairəsinə ünvanlanmış reklam-

da, kataloqlarda və malların təsvirlərində edilən elə bir təklifi başa düşülür ki, bu təklif pərakəndə alqı-satqı mü-

qaviləsinin  bütün  mühüm  şərtlərini  əhatə  edir  (MM-in  616.1-ci  maddəsi).  Burada  oferent  kimi  pərakəndə 

ticarətçi (satıcı), yəni təklif verən çıxış edir. Çox vaxt oferta (müqavilə bağlanması haqqında təklif) ümumi xa-

rakter daşıyır. Bununla bərabər, alıcı tərəfindən də müqavilə bağlanması barədə təklif (oferta) irəli sürülə bilər. 

Ümumi oferta əsasında bağlanan pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinə misal olaraq malların avtomatlardan isti-

fadə etməklə satışını göstərmək olar. Məsələn, qəzetin, suyun avtomatlar vasitəsi ilə alıcıya çatdırılması müqa-

vilənin ümumi oferta qaydasında bağlanmasını nümayiş etdirir. 

---

 

490

Elə də hallar olur ki, həmin hallarda malın qiyməti və pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin digər mühüm şərt-

ləri göstərilmir. Belə hallar müqavilənin mühüm şərtlərinin göstərilib-göstərilməməsindən asılı olmayaraq ümu-

mi oferta sayılır. Bu cür hallara aiddir: 

●

 satış yerində (piştaxtalarda, vitrinlərdə və i.a.) malların qoyulması; 

●

 malların nümunələrinin nümayiş etdirilməsi; 

●

  satılan  mallara  dair  məlumatların  (malların  təsvirlərinin,  kataloqlarının,  fotoşəkillərinin  və  i.a.)  təqdim 

edilməsi. 

Qanun göstərilən bu qaydadan istisnaya yol verir. Belə ki, əgər alıcı açıq-aşkar müəyyən etsə ki, satış yerin-

də qoyulan, nümunələri nümayiş etdirilən, barəsində məlumatlar verilən mal satış üçün nəzərdə tutulmamışdır, 

onda belə mallar pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin predmeti ola bilməz. Məsələn, ticarət mərkəzinin zalında 

bədii tərtibat məqsədi üçün qoyulan mal və yaxud vitrində qoyulan mal ticarət avadanlığı hesab edilir. 

Ümumi ofertanın əsas xüsusiyyətlərindən biri pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin ümumi müqavilə növünə 

aid edilməsi ilə izah olunur. Belə ki, ümumi müqavilə bütün istehlakçılar (alıcılar) üçün malların qiymətini və 

müqavilənin  digər  şərtlərini  eyni  cür  müəyyənləşdirir.  Ona  görə  də  oferta  bütün  şəxslər  üçün  eyni  müqavilə 

şə

rtlərini əks etdirməli və nəzərdə tutmalıdır. Ümumi oferta qaydasında bağlanan pərakəndə alqı-satqı müqavi-

ləsində  tərəf  kimi  çıxış  edən  satıcı  hər  hansı  bir  alıcının  təklifini  qəbul  etməklə  onunla  müqavilə  bağlamağa 

borcludur. Onun müqavilə bağlanmasında hər hansı bir alıcıya digərinə nisbətən üstünlük verməyə hüququ yox-

dur. Mal satmağa imkanı olan satıcı alıcı ilə müqavilə bağlamaqdan əsassız imtina etdikdə alıcının ixtiyarı var 

ki, satıcını müqavilə bağlamağa məjbur etmək məqsədilə məhkəməyə müraciət etsin və müqavilə bağlamaqdan 

boyun qaçırmağa görə vurulan zərərin ödənilməsini ondan tələb etsin. Ümumi oferta qaydasında bağlanan pəra-

kəndə alqı-satqı müqaviləsinin bir xüsusiyyəti də ondan ibarətdir ki, alıcı müqavilənin predmetindən savayı