Microsoft Word mulki huquq doc

sində alıcı (müştəri) tapmaqda çətinlik çəkirdi. Belə ki, müştərilərin bahalı daşınmaz əmlakı əldə etmək üçün 

kifayət qədər iri məbləğdə nəqd pul vəsaiti yox idi. Lakin onlar mülkiyyətçiyə daimi renta verməklə həmin əm-

lakı əldə etmək imkanı qazanırdılar. Mülkiyyətçi üçün də bu cür daimi renta vermək arzusunda olan müştərilər 

tapmaq  problemə  çevrilmirdi.  Göstərilən  məhz  bu  kimi  amillər  renta  münasibətlərinin  yaranmasını  və  tətbiq 

edilməsini şərtləndirirdi. 

kinci səbəb onunla izah olunurdu ki, orta əsrlərdə kilsə faizi ilə borc verməyi yasaqlamışdı. Bunu dünyə-

vi qanunvericilik də qadağan etmişdi. Qeyd etməliyik ki, o dövrün qaydaları və kilsə sələmçiliyi (müamiləliyi) 

lənətləyirdi. Belə vəziyyətdə renta şəxslərin ehtiyac və tələbatının təmin edilməsi üçün ən əlverişli vasitəyə çev-

rildi. 

nqilabaqədərki  Rusiya  mülki  hüquq  elmində  renta  institutunun  adı  çəkilir.  Lakin  həmin  dövrün  mülki 

qanunvericiliyində renta müqaviləsi hüquqi konstruksiyası nəzərdə tutulmamışdı. 

1922-ci il sovet Mülki Məcəlləsi və o dövrün mülki qanunvericiliyi renta müqaviləsi hüquqi konstruksiyası-

nı tanımırdı. Bu, şübhəsiz, sovet ideoloci qaydası və prinsipi ilə izah edilirdi. Belə ki, sovet qayda-qanunu sə-

ləmçiliyi və müamiləliyi yolverilməz hal hesab edirdi. 

Müttəfiq sovet respublikalarının 1964-cü il mülki məcəllələri real həyatda baş verən faktiki renta münasibət-

lərini nəzərə alaraq bu münasibətləri olduqja məhdud dairədə rəsmiləşdirdi. Azərbaycan Respublikasının 1964-

cü il MM-in 24-cü fəslinə daxil olan normalar (246-253-cü maddələr) renta müqaviləsinin bir növü olan şəxsi 

ömürlük saxlamaq şərti ilə evin özgəninkiləşdirilməsi müqaviləsinin nizama salınmasına həsr edilmişdi. Qanun 

yalnız yaşına və ya səhhətinə görə əmək qabiliyyəti olmayan mülkiyyətçinin özünə məxsus olan fərdi yaşayış 

evini  və  ya  onun  bir  hissəsini  əldə  edənin  mülkiyyətinə  verməyə  icazə  verirdi.  Əldə  edən  isə  mülkiyyətçini 

ömürlük saxlamalı idi. 

Renta münasibəti iki mənada işlədilir: iqtisadi mənada; hüquqi mənada.  qtisadi mənada renta münasibəti 

dedikdə, müəyyən bir şəxsə məxsus olan əmlakın başqa şəxsin mülkiyyətinə verilməsi ilə bağlı yaranan iqtisadi 

münasibət başa düşülür. Hüquqi mənada renta münasibəti isə əmlakın mülkiyyətə verilməsi ilə əlaqədar əmələ 

gələn əlaqəni tənzimləyən hüquq normalarının sistemi başa düşülür. Bu normalar renta müqaviləsini tənzimləmə-

yə yönəlmişdir.