Microsoft Word mulki huquq doc

lavə kooperativ ödənişləri dedikdə, yalnız səs hüququna malik olan özvlərə onların əlavə əmlak pay haq-

larına və kooperativin ortaq (assosiativ) özvlərinin mütləq əmlak pay haqlarına mütənasib surətdə ödənilən koo-

perativ mənfəətinin bir hissəsi başa düşülür. Ona mülki qanunvericilikdə devidend də deyilir (MM-in 109-cu 

maddəsinin 6-jı bəndi). Elə buradaja göstərməliyik ki, kooperativin özvlərinə onların mütləq əmlak paylarına 

görə devidendlər ödənilmir (MM-in 109-2-ci maddəsinin 2-ci bəndi). 

Kooperativ özvlərinin həm əsas kooperativ ödənişləri, həm də əlavə kooperativ ödənişləri (devidend-

lər) almaq hüququ vardır (MM-in 109-cu maddəsinin 7-ci bəndi). Bu hüquq yalnız o halda həyata keçirilə bi-

lər ki, kooperativin xalis mənfəəti olsun. Məcburi ödənişlər (vergilər və s.) verildikdən sonra, mənfəətin yerdə 

qalan hissəsi xalis mənfəət sayılır. Xalis mənfəətin bir hissəsi məhz əsas kooperativ ödənişlərinin və devidend-

lərin verilməsinə yünəlir (MM-in 110-2-ci maddəsinin 1-ci bəndi). Bu məsələlər kooperativ özvlərinin ümumi 

yığınjağı tərəfindən həll edilir. Amma ümumi yığınjaq müəyyənləşdirə bilər ki, veriləjək əsas və əlavə koopera-

tiv ödənişləri (devidendlər) kooperativin xalis mənfəətinin müəyyən miqdarı ilə məhdudlaşdırılsın (MM-in 110-

2-ci maddəsinin 3-cü bəndi). 

Kooperativin ortaq (assosiativ) özvünün mütləq pay haqqı özrə ödənilən devidendlərin şərtləri kooperativin ni-

zamnaməsinin şərtlərinə uyğun olaraq həmin özvlə kooperativ arasında bağlanan müqavilə əsasında müəyyənləş-

dirilir. 

Kooperativin özvləri həm də aşağıdakı hüquqlara malikdirlər: 

●

 kooperativin idarə edilməsində iştirak etmək; 

●

 kooperativin orqanlarını sezmək və onlara sezilmək; 

●

  kooperativin  fəaliyyətinə  dair  məlumat  almaq  və  onun  maliyyə,  eləjə  də  digər  sənədləri  ilə  tanış  olmaq 

(ona informasiya almaq hüququ deyilir); 

●

 öz əməyinə görə pul və ya natura ilə əmək haqqı almaq (bu hüquqa kooperativin fəaliyyətində şəxsi əməyi 

ilə iştirak edən özvlər malikdirlər) və s. 

Kooperativ  özvləri  həm  də  vəzifələr  daşıyırlar.  Bu  vəzifələr  MM-in  109-4-cü  maddəsinin  4-cü  bəndində 

göstərilmişdir: 

●

 özvlük haqqı və mütləq əmlak pay haqqı vermək; 

●

 kooperativin fəaliyyəti ilə əlaqədar özərinə gütürdüyü hər hansı ühdəliyi yerinə yetirmək; 

●

 əgər kooperativ zərərə düşərsə, həmin zərərin ödənilməsində iştirak etmək; 

●

 nizamnaməyə əməl etmək; 

●

 kooperativin orqanlarının qərarlarını yerinə yetirmək və s.

 

Kooperativ özvünün könüllü surətdə, öz istəyi ilə kooperativdən çıxmaq hüququ vardır (MM-in 112-ci 

maddəsinin 1-ci bəndi). Bunun üçün onun hər hansı əsaslı motiv, dəlil və arqument irəli sürməsi, özrlü səbəb 

göstərməsi tələb olunmur. Kooperativdən çıxmaq niyyətində olan şəxs bu barədə yazılı ərizə verir.  

Kooperativ özvünün kooperativdən çıxması müəyyən hüquqi nəticələrə səbəb olur. Bu, hər şeydən əvvəl, 

şə

xsin kooperativdə özvlüyə xitam verilməsi ilə nəticələnir. Bundan əlavə, kooperativdən çıxan özvə onun pa-