www.ziyouz.com kutubxonasi
337
103-bob. Tuya minish haqida Olloh taolo: «Qurbonlik tuyalarini Biz sizlar uchun Ollohning nishonlaridan qildik (ya’ni,
tuyalarni qurbonlik qilmoq ham Olloh udumlaridandir), ularning o‘zlarida va ularni odob
birlan qurbonlik aylamoqlikda sizlar uchun ko‘p foydalar bordir. Ularni turg‘izib, Olloh
nomini zikr qilib, zabh aylangiz, ularni yonboshlariga yiqilganlaridan keyin iste’mol
qylingiz va qanoatli muhtojlarga hamda muhtoj tilamchilarga yediringiz! Hayvonlarni,
shukr qilursizlar deb, sizlarga musaxxar ayladik, ularning na go‘shtlari va na qonlari
Olloh rizolig‘iga kifoya etmag‘aydir, balkim sizlarning dilingizdagi xavfu taqvo kifoya
qilg‘aydir. Olloh, sizlarga hidoyat qilgani uchun (unga) takbir aytg‘aysizlar deb, ularni
sizlarga mana shundoq musaxxar ayladik, xayrli ish qilg‘uvchilarga buni bashorat
qilingiz!» - deydir.
Abu Hurayra raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam
tuya haydab borayotgan kishini ko‘rib: «Uni minib olg‘il!»-dedilar. U kishi: «Bu
qurbonlik-ku?!» - dedi. Janob Rasululloh yana: «Minib olg‘il!»-dedilar. Boyagi kishi
tag‘in: «Bu qurbonlik-ku?!» - dedi. Janob Rasululloh uchinchi yoki ikkinchi marta:
«Sho‘ring qursin, minib olg‘il!»-dedilar».
Anas raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam tuya haydab
borayotgan bir kishini ko‘rib: «Uni minib olg‘il!» - dedilar. U kishi: «Bu qurbonlik-ku?!» -
dedi. Janob Rasulullox, yana: «Minib olg‘il!»-dedilar. U tag‘in: «Bu qurbonlik-ku?!» -
dedi. Janob Rasululloh uchinchi marta: «Minib olg‘il!» - dedilar».
104-bob. O’zi birlan qurbonlik yetaklab olgan kishi xususida Ibn Umar raziyallohu anhu rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam
Hajjat ul-Vido’da (katta) hajdan oldin umra qilib oldilar, Ul kishi Zulhulayfadan o‘zlari
birlan qurbonlik haydab kelib, avval umraga so‘ng hajga ehrom bog‘ladilar, odamlar ham
Nabiy sallallohu alayhi va sallam singari hajdan oldin umraga ehrom bog‘lashdi. Shunda,
ba’zilar o‘zlari birlan jonliq yetaklab olishgan va ayrimlar jonliqsiz kelishgan erdi. Nabiy
sallallohu alayhi va sallam Makkaga kelganlarida, odamlarga: «Kimki orangizda
qurbonlik olib kelgan ersa, hajni ado etmaguncha man’ etilgan ishlarni qilmoqqa ruxsat
yo‘q, kimki jonliq olib kelmagan ersa, Ka’bani tavof aylab, Safo va Marva orasida sa’y
qilsin, so‘ng sochini oldirib, ehromdan chiqsin, shundan keyingina hajga ehrom
bog‘lasin! Umuman jonliq topolmaganlar ersa, haj kunlari uch kun, uyiga qaytgach, yetti
kun ro‘za tutsin!» - dedilar.
Janob Rasululloh Makkaga kelganlarida Ka’bani tavof qilmakni eng avvalo ruknyi o‘pib
istilom qilmakdan boshladilar, so‘ng uch marta shitob aylab va to‘rt marta oddiy yurish
qilib tavof etdilar, keyin Maqomi Ibrohim oldida ikki rak’at tavof namozi o‘qib, salom
berib turdilar-da, Safoga keldilar, Safo va Marvani yetti martaba aylandilar. Janob
Rasululloh hajni ado etgunlariga qadar man’ etilgan ishlarni qilmadilar. Nahr kuni
jonliqlarini zabh qilib, ifoza etdilar va Ka’bani tavof ayladilar. Shundan keyingina hajda
qilib bo‘lmaydirgan ishlarni qilmoq imkoniga ega bo‘ldilar. Rasululloh yuqorida nimaiki
qilgan bo‘lsalar, boshqalar ham shunday qildi».