Microsoft Word shamoli muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

50

insoniy toqat tashqarisida ekanligini isbot etdilar. Toki itbo’lariga xirsi baland bo‘lib, 

muvaffaq bo‘la olgan ximmatlik ummatlar qila olsalar, bu hadis ifodasicha ham amal 

qilsinlar.  

 

BU BOBDA RASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNING QIROATLARI 

HAQIDA BAYON QILINADI 

 

Ya’ni, Janobi Rasulullohning Qur’oni karim tilovatlari qanday edi, shu xususda zikr 

etiladi. 

 

240. Ya’lo roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Ummu Salama roziyallohu anhodan 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroatlari haqida savol qilindi. Onamiz roziyallohu 

anho dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroatlari harf-harf ochiq va ravshan 

bo‘lar edi. 

 

Sharxlovchilar aytadilar: Onamiz o‘zlari Sarvari koinot sollallohu alayhi vasallam 

o‘qiganlaridek o‘qib berdilar. Ya’ni harfan-harfan zaboniy tushuntirib berdilar. 

 

241. Qatoda dedilar: Men Anas roziyollohu anhudan “Rasululloh sollallohu alayhi 

vasallamning qiroatlari qanday edi?” deb savol kildim. Anas roziyallohu anhu dedilar: 

“Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari madlik bo‘lar edi(mad – bir harfni 

cho‘zibroq o‘qish) (Ya’ni, mad qilmoq zarur bo‘lgan maqomlarda mad qilar edilar. Lekin 

mad qilishda tajvid qoidasiga muvofiq mad qilinar edi. Ziyoda va kam qilinmas edi. 

Chunki har narsaning o‘z miqdori bor. Undan ziyod va kam qilish mazammatlangandir).  

 

242. Ummu Salama roziyallohu anho dedilar: Janobi Rasululloh sollallohu alayhi 

vasallam qiroat qilganlarida har oyatni uzib, alohida qilib o‘qir edilar. Birini ikkinchisiga 

qo‘shib, aralashtirib o‘qimas edilar. Masalan, ALHAMDU LILLAXI RABBIL ‘ALAMIYN deb 

to‘xtar edilar. Keyin AR-RAXMONIR-RAHIYM deb yana to‘xtar edilar. Keyin MALIKI 

YAMID-DIYN deb to‘xtar edilar. 

 

243. Abdulloh ibn Abu Qays dedilar: Men Oisha roziyallohu anhodan savol qildim: 

“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’oni karimni ichlarida beovoz o‘qir edilarmi yo 

ovoz bilan o‘qir edilarmi?” Onamiz dedilarki: “Har ikki tariqada o‘qir edilar”. Men dedim: 

“ALHAMDU LILLOHki dinimizda kengchilik paydo qilibdilar” (ya’ni Islomda tahajjud va 

boshqa namozlar qiroatini ovoz chiqarib o‘qilsin yoki maxfiy o‘qilsin, vaqtga va nashotga 

qarab, qanday o‘qilsa-da durustdir. Bu Islom go‘zalliklaridan biri). 

 

244. Ummu Xoniy roziyallohu anho dedilar: Janobi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 

Masjid-al-Haromda kechqurun tilovat qilar edilar. Men ovozi muboraklarini uyimda, tom 

tepasida eshitar edim. Chunki bu zotning uylari Harami Makkaga nihoyatda yaqin edi. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’oni karimni nihoyatda sof va dona-dona qilib 

ovoz bilan o‘qir edilar.  

 

245. Abdulloh bin Mug‘affal roziyallohu anhu dedilar: Men Makkai mukarrama fatx 

qilingan kuni Janobi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tuyalarining ustida: INNO 

FATAHNO LAKA FATXAN MUBIYNAN, LIYAG’FIRA LAKA-ALLOHU MO TAQADDAMA MIN 

ZANBIKA VA MO TAAXXARA jumlalarini o‘qib turganlarini eshitdim. Janob qiroatlarida 

---

Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy