Microsoft Word tanbehul gofilin ziyouz com doc

" (Ey mo‘minlar), namozni to‘kis ado qilinglar, zakotni ato etinglar va 
payg‘ambarga bo‘ysuninglar, shoyad rahmatga erishsanglar"
(Nur,56). Ya’ni, 
Menga ibodat qilinglar, kambag‘allarga zakotlaringizni beringlar, deb Alloh taolo o‘zining 
haqqi bilan kambag‘allarning haqqini yonma-yon sanayapti. 
Aytilishicha, kambag‘al – boyning tabibi, uning oqlovchisi, elchisi, qo‘riqchisi, 
shafoatchisi. 
Tabibi deyilishiga sabab – boy kasal bo‘lib, kambag‘allarga sadaqa qilsa, kasalidan 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
144
tuzaladi. Oqlovchisi degani – boy unga sadaqa bersa, kambag‘al duo qiladi, boy 
gunohlardan pok bo‘ladi va molini ham poklaydi. Elchisi degani – boy o‘lgan ota-onasi 
yoki qarindoshlaridan biri uchun sadaqa qilsa, sadaqasining savobi o‘likka yetadi, 
demak, kambag‘al kishi boy bilan o‘tganlarning orasida elchilik qiladi. Qo‘riqchisi degani 
– boy sadaqa qilsa, faqir uning haqqiga duo etadi, kambag‘alning duosi bilan boyning 
moli qo‘riqlanadi. 
299. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Jannat podshohlarining xabarini 
beraymi?" "Ha", deyishdi. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Mazlum 
zaiflar, ular boyvachcha xotinlarga uylana olmaydilar. Ularga yopiq eshiklar ochilmaydi. 
O‘layotganlarida qalbida hojati qolib ketadi. Agar Allohning nomiga qasam ichsa, uni 
amalga oshiradi", dedilar. 
Ibn Abbos (r.a.) aytadilar: "Kim boyni ikrom qilib, kambag‘alni xorlasa, la’natlangandir". 
Abu Dardo (r.a.) aytadilar: "Boy birodarlarimizga adolat qilmadik. Ular yeydilar, biz ham 
yeymiz, ichadilar, biz ham ichamiz, ular qiynaladilar, biz ham qiynalamiz, ularning ko‘p 
mollari bor, unga qarashadi, biz ham ular bilan birga u mollarga qaraymiz. Ular hisob 
berishadi, ammo biz hisob berishdan ozodmiz". 
Shaqiq Zohid rivoyat qiladilar: "Kambag‘allar ham, boylar ham uchta narsani ixtiyor 
etishgan. Kambag‘allarning ixtiyor qilgan narsalari – nafsning rohati, qalbning yumshoq, 
hisobning yengil bo‘lishi. Boylarning ixtiyori - nafsning charchashi, qalbning mashg‘ulligi 
va qattiq hisob". 
Hotim Zohiddan rivoyat qilinadi: "Kim to‘rt narsani to‘rt narsasiz da’vo qilsa, u 
yolg‘onchidir. Allohni yaxshi ko‘rishini da’vo qilsa-yu, harom etgan narsalaridan taqvo 
qilmasa; jannatni yaxshi ko‘rishini da’vo qilsa-yu, Alloh toatida molini infoq etmasa; 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yaxshi ko‘rishini da’vo qilsa-yu, u kishining 
sunnatlariga ergashmasa; jannatdagi ulug‘ darajalarni da’vo qilsa-yu, miskin va 
kambag‘allar bilan suhbatlashmasa". 
Ba’zi hakimlar aytadi: "Kimda to‘rt narsa bo‘lsa, u yaxshilikning hammasidan 
mahrumdir. O‘zidan pastdagilardan o‘zini katta tutsa, ota-onasiga oq bo‘lsa, kambag‘alni 
past sanasa va miskinlarni miskinlikda ayblasa". 
300. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilinadi. Aytdilarki: "Menga Alloh 
taolo mol jamlashni va savdogar bo‘lishni vahiy qilgani yo‘q. Balki Rabbimga hamd bilan 
tasbeh aytishimni, sajda qiluvchilardan bo‘lishimni va to o‘lim kelguncha ibodat 
qilishimni buyurdi". 
301. Abu Said Xudriydan (r.a.) rivoyat qilinadi: U kishi aytdilar: "Ey odamlar! Qiyinchilik 
va faqirlik sizlarni rizqingizni haromdan talab qilishga undamasin. Men bu aytilayotgan 
so‘zlarni Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamdan eshitganman. U kishi aytgan edilar: 
"Ey Parvardigor, meni faqir holatda dunyodan o‘tkazgin, boy holatda o‘tkazmagin, 
qiyomat kunida miskinlarning zumrasida tiriltirgin. Albatta, badbaxtlarning badbaxti 
dunyo faqirligi bilan oxirat azobini jamlaganidir". 
Umar ibn Xattobning (r.a.) oldilariga Qodisiyadan tushgan g‘animatlarni keltirishdi, U zot 
o‘ljalarni diqqat bilan kuzata boshladilar. Keyin yig‘ladilar. Abdurahmon ibn Avf: "Bugun 

---

Tanbehul g’ofilin. Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiy