Microsoft Word texnik tizimlarni boshqarish fanidan
-Mavzu: Texnik tizimlarni boshqarish
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
1-Mavzu: Texnik tizimlarni boshqarish.
REJA: 4 1.Fanni o’kitishdan maqsad. 2.Fanning vazifalari. 1.Fanni o’kitishdan maqsad. Fanning maqsadi tayyorlanadigan keng qamrovli mo’tahasisga texnik tizimlarni boshqarish bo’yicha ilmiy va amaliy bilimlar berish, texnik tizimlarni boshqarishni ilg’or zamonaviy uslublarni o’rgatish, fanga va o’z kasbiga qiziqishini orttirish. Jamiyat xayotida o’tgan XX asr fan va texnika asri sifatida tarix sahifalariga zarhal harflar bilan bitilganini yaxshi bilamiz. O’tgan yuz yillikning eng muhim mo’jizalaridan biri avtomobilning paydo bo’lishi, tarakkiy topishi, kundalik xayotimizning ajralmas bir qismiga, har jihatdan afzal zaruriy vositasiga aylangani bo’ldi. Bugun inson xayotini avtomobilsiz tasavvur etish mumkinmi?! Yo’limizni yaqin qiladigan, bir zumda istagan malzilimizga eltib qo’yadigan avtotransport hisoblanadi. Qulayligi yana shundaki, u sizni istagan kuchangizga, qishloqqa, tog’u toshli manzillarga kirib boraveradi, yana tez harakatlanuvchi transport vositasi bo’lib, mo’ljaldagi joyingizga yetkazib qo’yadi, vaqtingizni tejaysiz, xiyotingizni mazmunli o’tishiga erishasiz. Avtotransport o’z mohiyati bilan yurtga farovonlik bag’ishlaydi, taraqqiyotimiz rivojini tezlashtiradi. O’zbekiston Respublikasi 1991 yil 31-avgust kuni Mustaqil deb e’lon qilingandan so’ng, respublikada avtomobilь ishlab chiqarish sanoatini barpo etishga, mavjud avtotransport vositalaridan samarali va unumli foydalanishga, xorijiy Davlatlardan yuqori darajali ishonchli hossalarga ega avtomobillarni sotib olishga hamda shu soha bo’yicha milliy mutaxasislar tayyorlashga qayta e’tibor berila boshlandi. Bugungi kunda jaxondagi avtomobillar soni 500 millionga yetdi, 2004 yilga borib bu ko’rsatkich 580 millionni tashkil etishi ko’tilmokda. Buning 189 5 millioni AQSH ga yana shunchasi Ovrupo mamlakatlariga to’g’ri keladi. Jaxonda ishlab chiqarilayotgan avtomobillarning uchdan birini Ovrupodagi avtomobil zavodlari ishlab chiqarmokda va bu har yili 13-14 mln avtomobilь demakdir. Avtotransport vositalarining holati quyidagicha: -engil avtomobillar AQSHda –130 mln, Germaniyada-35mln, Yaponiyada- 24,4 mln, Frantsiyada-20 mln. Angliyada-18 mln, Kanadada-11 mln. va O’zbekistonda-1 mln. dan ziyod. -yuk avtomobilari AQSHda-37 mln. Yaponiyada 8,5 mingta, Germaniyada-1,3 mingta, Kanadada- 3,5 mingta, Frantsiyada- 2,9 mingta, O’zbekistonda esa 0,3 mln. -avtobuslar AQSHda-600mingta, Yaponiyada 230 mingta, Germaniyada-100 mingta, Kanadada 55 mingta, Frantsiyada- 50 mingta, O’zbekistonda esa 200 ming. Angliyada 73 mingta. O’zbekiston Respublikasi ham o’zining ishlab chiqarayotgan avtomobillari bilan jahon bozoriga xissa qo’shmokda (O’zDEUavto, Samkochavto) yiliga bir necha yuz minglab yengil avtomobillar va avtobuslar ishlab chiqarmokda. Ushbu rakamlar qatoriga har yili tashiladigan 1 milliard tonnadan ziyod yuklar, 3 miliarddan ziyodrok yo’lovchilarni etiborga olinadigan bo’lsa faqat respublika avtomobilchilari emas, balki barcha ijrochilarimiz mutaxasislarimiz oldida ulkan iqtisodiy va boshqaruv muammolari o’z yechimini ko’tib turganini anglash kiyin emas.(Andijontrans ATK larini misol qilish kerak). CHunki bu ko’rsatkichlarning ikkinchi, uchinchi va keyingi bosqichlarda hal qilinuvchi boshqarish mexanizmlari (maqsadlar, qonunlar, nazariyalar., vazifalar, tamoyillar, andozalar, usullar ), boshqaruvchi tizimlar (statikada: boshqarishning tashkiliy tuzilishi-boshqarish organlari, kadrlar boshqaruvi, texnika; harakatda boshqaruv jarayonlari va boshqarish tizimini takomillashtirish), boshqaruvchi obektlarni tabiati, axborot almashish va xokazolar borki, ulardan kelib chiqib, zamonaviy bozor iqtisodiyotidagi ishlab chiqarish munosabatini yaratish, tashkilot va korxonalar iqtisodiyotini o’sishini ta’minlovchi ko’rsatma va tavsiyalar berish tadbirkorlik faoliyatida baho siyosatini o’rnatish oson muammo emas. 6 Fanimizda avtotransport va texnika xizmati ko’rsatish korxonalari bo’g’inlari jamoasi ishiga bog’lik bo’lgan va bog’lik bo’lmagan texnik, texnologik, tashkiliy, iqtisodiy ko’rsatkichlarni darajasini aniqlash korxona ichidagi va tashqarisidagi holatlar, korxona bo’g’inlari orasidagi o’zaro bog’liqliklar, korxona rahbari va menejerlarining boshqarish yechimini qabul qilishi kabi xodisalar, munosabatlar jarayonlar, tizimlar obekt bo’lib xizmat etsa ularning xususiyatlari bilan bog’lik xolda yechilishi usul nuqtai nazaridan o’rganiladi. Avtotransport korxonalari menejmenti darsligining usuliga bozor munosabati taraqqiyotidan, jamiyat hodisalaridan, menejment fanidan kelib chiqadigan talablar asos qilib olinadi. Ularga binoan avtotransport korxonalari menejmentining uslublari yaratiladi. O’rganayotgan fanimiz ikki bo’limdan iborat bo’lib, birinchisida boshqarish jarayonini tashkil etishni umumiy muammosini tahil qilishga asosiy etibor qaratilgan. Bo’limda atotransport va aholi avtomobillariga texnik xizmat ko’rsatish korxonalarida: boshqarishnig yuqori bosqichida har xil mulkchilik sharoitida, transport tarmog’ida, texnik xizmat ko’rsatish sohasida boshqarish jarayonini tashkil etishning nazariy asoslari ko’riladi. Boshqarish jarayonining alohida funktsiyalari ko’rib chiqiladi. Bazi holatda bajariladigan ish tartibi tahil qilinsa u boshqa holatda – sub’ektlar, uchinchi holatda- jarayonlarning mazmuni tahil qilinadi. Uni boshqarish jarayonining yo’nalishi tavsifi ko’pligini ongli ravishda inobatga olish maqsadida shunday qilinadi. Ikkinchi bo’lim avtomobilь transporti va aholi avtomobillariga texnika xizmati ko’rsatish korxonalari iqtisodiyotni boshqarishga bag’ishlangan. Bunda har qanday korxona ko’pgina iqtisodiy fanlar ta’sirida bo’lib ularning istiqbolli iqtisodiy qonunlari, nazariyalari, tamoyillari va andozalar asosida rivojlanishi innovatsiya (g’oya)larini amalda joriy qilish lozimligi yoritiladi. CHeklangan resurslardan samarali foydalanish, jarayonlar oqilona tashkil etish boshqarish va muntazam takomillashtirish manbalaridan biri bo’lib qolishi aytiladi. SHu bilan birga, o’rganilayotgan darsligimizda iqtisodiyotni boshqarish, zamonaviy ishlab chiqarish munosabatlari faoliyatini rivojlantirish, korxona bo’g’inlarida, resurslardan, asosiy 7 sarmoyalardan tejamli foydalanishga, korxona iqtisodiyotida texnologik jarayonlarni loyihalash va ularni iqtisodiy baholash, korxona iqtisodiyotini boshqarishda menejerlarning roli, ijtimoiy guruhlarning faolligi, iqtisodiyotni boshqarish infrostrukturasi ko’rsatilgan. Korxona faoliyati elementlarini hisobga olish, iqtisodiy tahil qilishning ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish jarayonini tezkor va strategik boshqarish kabilarni yoritishga e’tibor berilgan. Fanimizning korxona menejmentidagi o’zaro aloqalar va umumiy boshqarishdagi muammolarni atroflicha yoritishdan iborat. Har bir korxona o’ziga xos, o’z maqsad va ahamiyati bor, o’zining masala va muammolarini o’zi yechadi. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|