Microsoft Word texnik tizimlarni boshqarish fanidan
-Mavzu: Boshqarish jarayonlarini tashkil etish. Transport va texnika
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1. Transport va texnika xizmati ko’rsatish korxonalarida menejmentning predmeti va tahil usuli.
|
2-Mavzu: Boshqarish jarayonlarini tashkil etish. Transport va texnika
xizmati ko’rsatish korxonalarida menejmentning predmeti va tahil usuli. REJA: 1. Transport va texnika xizmati ko’rsatish korxonalarida menejmentning predmeti va tahil usuli. 2. Korxona iqtisodiyotini tahil qilish usullari. 1. Transport va texnika xizmati ko’rsatish korxonalarida menejmentning predmeti va tahil usuli. 12 Korxona bo’g’inlari va bo’linmalarining ishlab chiqarish-xo’jalik faoliyati natijalari umumiy iqtisodiy ko’rsatkichlarida ifodalanadi. Bu ko’rsatkichlar darajasi tsex, kism, bo’lim, bo’linmalar jamoasi ishiga bog’lik bo’lgan va bog’lik bo’lmagan bir qancha texnik, texnologik, ijtimoiy, tashkiliy, iqtisodiy omillarning ta’siri bilan belgilanadi; ana shu omillar birinchi navbatda iqtisodiy tahil predmeti hisoblanadi. Menejmentning (boshqarishning) xozirgi usullari, ayniqsa bozor iqtisodiyotiga o’tish davrida, iqtisodiy tahil oldiga ishlab chiqarish (xizmat ko’rsatish)dagi sifat o’zgarishlarini o’rganishga va ularning miqdor baholarini aniqlashga qaratilgan vazifalarini qo’yadi va ishlab chiqarishdagi foydalanilmayotgan imkoniyatlarni aniqlash, belgilangan ko’rsatkichlar, topshiriq va me’yorlardan chetga chiqish sabablarini ochish, qoniqarsiz ish olib borayotgan bo’lim va bo’linmalarni sabablarini aniqlash muhim va kerakli hisoblanadi. Iqtisodiy tahil oldida turgan har qanday vazifa, tsex, qismning ishlab chiqarish xo’jalik faoliyati o’zaro bir-biri bilan bog’langan texnik iqtisodiy va ishlab chiqarish – texnik ko’rsatkichlari bilan tavsiflanadi. Ijtimoiy va ishlab chiqarish munosabatlari o’rtasidagi sabab-oqibat bog’lanishlari aniqlanadi, dalillar umumlashtirilib, qonun qoidalar darajasiga keltiriladi ya’ni tamoyili aniqlanadi. Iqtisodiy dalillar birinchidan, umumlashtirish uchun axborot xizmatini o’taydi; ikkinchidan, ular nazariyani tekshirish uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Korxona iqtisodiyotiga ta’sir etuvchi omillar, manbalar, imkoniyatlar, sharoitlar, vokealar, xodisalar ko’p bo’lgani uchun ulardan asosiylarini ajratishda iqtisodiyotning tahil usullaridan foydalaniladi. Ular: - obstraktsiyalash usuli - deduktiv usul - induktiv usul Dalillarni tartibga keltirish bilan ma’lum tizimga solib xulosaga kelish abstraktsiyalash usulidir. Abstraktsiyalash – bu iqtisodiyotning ilmiy andozasini yaratishdir. Deduktiv usulida nazariyadan iqtisodiy dalillar tahiliga o’tiladi. Bunda olga surilgan g’oyalar, xulosalar qaytadan dalillar asosida tekshirilib ko’riladi, umumiy 13 holatlar, qonunlar va tushunchalardan xususiy va yakka xollarga o’tish bilan aniqlanadi. Induktiv usulida emprik bilimdan abstraktsiyaga o’tiladi, nazariy xulosalar chiqariladi, sungra ulardan iqtisodiy siyosatga o’tishda foydalaniladi. Bu usulda xususiy xollar umumiy holatlarga o’tish bilan aniqlanadi, ya’ni dastlabki kuzatuvlar va tajribalar umumlashtirilib va ularning natijalari tahil qilinib umumiy holatlar belgilanadi. Induktiv usul iqtisodiy tahilga ko’prok mos keladi: Imkoniyatlarni aniqlashda; me’yorlarning chetga chiqish sabablarini yechishda; ayrim bo’lim va bo’linmalarda ishning konikarsiz bajarilishini aniqlashda. ATK va AATXKKlari bo’lim va bo’linmalarining faoliyatini tahil etishda, asosan induktiv usul, ya’ni quyi ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish pogonasini tahil qilishdan boshlanib, yuqori pogonasigacha o’rganiladi. Ba’zi bir holatlarda farmonlar, qonunlar, bo’yruklarni bajarish uchun korxona tizimida ham deduktiv usul qo’llanilishi mumkin, ya’ni yuqoridagi axvollar aniqlanadi, oldinda turgan maqsad va muammoga asosan quyi pogonalar tahil etiladi va boshqaruv yechimlari qabul qilinadi. Iqtisodiy tahilda esa ko’prok korxonada ishlab chiqarish-xo’jalik ko’rsatkichlari atroflicha aniqlanadi. Masalan; Mehnat unumdorligining o’sishi ishlab chiqarish xajmini ko’paytirishning hal kiluvchi omili hisoblanadi. Uskunalar va jarayonlarning texnik va texnologik parametrlari yaxshilanishi tufayli ishlab chiqarish xajmining ko’payishi o’z navbatida Mehnat unumdorligi darajasiga va ishlab chiqarish xajmiga bog’lik. Iqtisodiy tahil qilishda asosiy manba bo’lib tsex va uchastkalar faoliyatining tezkor hisobga olish va hisobot ma’lumotlari xizmat qiladi. Tezkor hisobga olish va hisobot asosiy ishlab chiqarish ko’rsatkichlarini bajarganlik darajasi xaqida kunlik va smenalik bildirgichlardan, ishbay ishchilarning ish me’yorini bajarganligi xaqidagi hisobotlaridan va boshqa tezkor xujjatlardan iborat bo’ladi. Yozuvlarning mazmuni va tartibi ishlab chiqarish jarayonining borishiga tezkor aralashish va zarur axborotlarni tsexdan tashqarisiga o’zatish imkoniyatini berishi kerak. Bir qancha xollarda iqtisodiy tahilning qo’shimcha manbai sifatida korxonaning statistika va buxgalteriya hisoboti maьlumotlari jalb qilinadi. Bu maьlumotlar oylik, chorak, 14 yarim yillik va yillik bo’lishi mumkin. Bu ko’rsatkichlar tsexlar, uchastkalarning tezkor va yillik rejalarida, xo’jalik hisobi, tijorat hisobi, naryad - byurtmalarida, tsex va uchastkalarning tijorat hisobida, korxonaning yillik rejalarida mavjud. SHunday qilib, tsexda va uchastkalarda tezkor tahil qilish jarayoni quyidagi manbalarni tavsiya etish mumkin (1-jadval). 1-jadval. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|