Microsoft Word usmon mushafi ziyouz com doc
Yüklə 175,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
www.ziyouz.com kutubxonasi
17 to‘g‘risida hech qanday xabar eshitilmagan.( “Vafiyya”ning muqaddimasi, 2-bet.) QOHIRADAGI USMON MUSHAFI Qohiradagi «Sayyiduno Husayn» masjidida ikkita qadimiy mushaf bor. Ulardan biri sayyiduno Usmon (r.a.) va ikkinchisi sayyiduno Ali (k.v.)ga tegishli deb hisoblanadi. Barzanjiy aytadilar: “Qohiradagi Mushafda xuddi hozirgi kunda Madinai Munavvarada mavjud bo‘lgan Mushafdagi kabi “fasayakfikahumulloh” oyatining ustida qon izlari bor. Makkadagi Mushafda ham shunday. Bundan kelib chiqadiki, kimdir ataylab, mazkur oyat ustiga, Bosh Mushafga o‘xshatish maqsadida, qon izlarini tushirgan. Vaholanki, hazrati Usmon qonlarining izi faqat bitta Mushafda bo‘lgan. Ehtimol bular Ibn Jubayr rivoyatida aytilgan, hazrati Usmon har xil yurtlarga jo‘natgan Mushaflarning ba’zilari bo‘lsa kerak”. Shuningdek, Berlin muzeyida ham bir qadimiy mushaf bor, yana biri Turkiyada mavjud. Mag‘rib podshohlari yurishlarda hazrati Usmon Mushaflarini qo‘shindagi birinchi tuyaga yuklab qo‘yar edilar.( «Nafxut-tiyab» 1-jild, 263-bet.) Ba’zi sharqshunos olimlar bir qancha tarixiy rivoyatlarni to‘plaganlarki, ularni e’tibordan chetda qoldirib bo‘lmaydi. Bu rivoyatlar qadimgi ulamolarning Mushaflarni yoki ularning suralarini musulmon mamlakatlarda ko‘rganliklarini ta’kidlaydi. Mazkur sharqshunos olimlarning boshida professor Kazimirovni tilga olish mumkin. Ushbu rivoyatlardan biz Usmon Mushaflaridan biri IV hijriy asrning boshlarida mavjud ekanligini bilib olamiz. ( “Mubahasot”, 101-bet.) ; TOSHKENTDAGI USMON MUSHAFI Hozirgi paytda O’zbekiston jumhuriyati poytaxti — Toshkentda, qadimiy yodgorliklar muzeyida kiyik terisiga yozilgan katta bir Mushaf mavjud. Avval u Samarqanddagi «Oq madrasa» nomi bilan mashhur bo‘lgan, Nodir Devonbegi Tog‘o madrasasining maxsus hujrasida uzoq davr mobaynida katta e’tibor bilan saqlanar edi. Bu madrasa Xo‘ja Ahror valiy masjidiga yondoshgan bo‘lib, u zot mashhur sufiy olim, buyuk mashoyixlardan bo‘lib, to‘liq ismlari Xo‘ja Ubaydulloh bin Mahmud bin Shahob Al-Ahror Toshkandiy Samarqandiydur. Vafotlari 895 hijriyda bo‘lib, Shayx Muhammad Bahouddin tariqasining xalifalaridandurlar. Mana shu Mushafni har xil marosim va munosabatlar bilan odamlar istiqboliga olib chiqilar, «Fasayakfikahumullohu va huvas-sami’ul ‘alim» oyati ustida qon izlari bor edi. Sayyiduno Usmon (r.a.) shu Mushafning ustida shahid bo‘lganlar deb, tabarrukona ziyorat qilinar edi. Mushaf avvalda Shayx Ubaydulloh Ahror, so‘ngra u zotning avlodlari va o‘zlaridan keyingi xalifalarining tasarrufida bo‘lgan. Ul zotning avlodlari va xalifalari Mushafni mazkur hujrada saqlashlikka hazrati Xo‘ja Ahrorga va’da bergan edilar. Bu hol 1285 hijriy sana — ruslar Samarqandni ishg‘ol qilgunlaricha davom etdi. Bosqinchilar Mushafdan xabar topgach, uning Islom olamida katta ahamiyatga molik yodgorlik ekanini anglab, uni Peterburgga olib ketish choralarini ko‘ra boshladilar. 1869 yil Zarafshon vodiysi hokimi general Abramov Toshkentda turgan Turkiston general-gubernatori Fon Kaufmanga xat yo‘llab, Samarqand masjidlarining birida kufiy xatda yozilgan va musulmonlar orasida juda mashhur bo‘lgan qadimiy Qur’on bor, yerlik ulamolar uni Buxoroga olib ketish chorasini ko‘rmoqda, deb yozadi va podpolkovnik Serovga tezda bu ishning oldini olish uchun Xo‘ja Ahror masjidiga berishni buyuradi. Qur’oni Karimning mashhur nusxasini qo‘lga kiritmoqchi bo‘lgan rus ma’murlari musulmonlar bilan suhbatda: “Ushbu nodir kitobning ahamiyati katta. Bilishimizcha, Mushaf qimmatli yodgorlik. Bu yerda uni hech kim o‘qiy olmasa va qadriga yetmasa, yo‘qolib ketishi hech gap emas. Agar u Rusiyaning poytaxti Peterburgdagi imperator |